Disney: Αφιέρωμα

If you can dream it, you can do it! (Walt Elias Disney)

Όλα ξεκίνησαν το 1923, όταν μετά από επαγγελματική διαμάχη με τους συνεργάτες του, ο Walt Elias Disney παίρνει την μεγάλη απόφαση: να ανοίξει το δικό του studio παραγωγής παρέα με τον αδερφό του Roy Disney, το οποίο σταδιακά εξελίχθηκε στον κολοσσό που όλοι γνωρίζουμε: ‘Walt Disney Studios’. Ο δρόμος προς την επιτυχία ωστόσο δεν ήταν εύκολος. Οι αδελφοί Disney έβλεπαν την μια αποτυχία μετά την άλλη, όμως δεν το έβαλαν κάτω.

Το 1928, ο Walt  Disney δημιουργεί το ποντίκι ‘Mortime Mouse’ , όπου μετά από παράκληση της συζύγου του, μετονομάζεται σε ‘Mickey Mouse’. Η επιτυχία του Mickey και της παρέας του δεν άργησε να φανεί, δίνοντας την ευκαιρία στους αδελφούς Disney να πραγματοποιήσουν όλα όσα είχαν ονειρευτεί. Η ανταπόκριση του κοινού στα έργα τους ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Παρά το μεράκι και τις φιλοδοξίες των δύο αδερφών, κανείς δεν περίμενε τότε, ότι οι animation ταινίες και σειρές θα σημείωναν τόση μεγάλη επιτυχία διεθνώς. Ούτε περίμεναν ότι, 95 χρόνια αργότερα ο κόσμος θα παρακολουθεί ακόμα τα κλασικά και όχι μόνο έργα της Disney. Η δημιουργική φαντασία του Walt Disney ‘άγγιξε’ την ψυχή χιλιάδων μικρών και μεγάλων, ενώ οι καινοτόμες ιδέες τους έγιναν πραγματικότητα μέσα από τη δημιουργία του θεματικού πάρκου ‘Disneyland’.

Το έργο των Disney είναι πάρα πολλά και δυστυχώς δεν μπορούν να παρουσιαστούν επαρκώς σε ένα και μόνο άρθρο. Έτσι, επιλέχθηκαν μερικά από τα σημαντικότερα έργα, τα οποία στην πλειοψηφία τους βασίζονταν σε παραμύθια και ιστορίες παλαιότερων συγγραφέων, όπως για παράδειγμα των αδερφών Grimm.

Η Χιονάτη και οι 7 Νάνοι (1937)

‘’Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου, ποια είναι η πιο όμορφη’’;  Η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους, βασισμένη στο ομώνυμο παραμύθι των αδερφών Grimm (1812). Για πολλούς, η Χιονάτη είναι η ομορφότερη πριγκίπισσα, όχι μόνο του παραμυθιού αλλά και της Disney γενικότερα. Εκτός ότι έθεσε τα θεμέλια της αυτοκρατορίας, η ταινία έχει χαρακτηριστεί και επίσημα ως η ‘καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων όλων τω εποχών’’ (Αμερικάνικο Ινστιτούτο Κινηματογράφου). Δυστυχώς, η κυκλοφορία της ταινίας στιγματίστηκε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ευτυχώ όμως για εμάς ‘’δεν χάθηκε στην ιστορία’’.

Σταχτοπούτα (1950)

Μια δεκαετία και κάτι πήρε στον Walt Disney να ανακαλύψει τη νέα του πριγκίπισσα, που να μπορεί να σταθεί ισάξια δίπλα στη Χιονάτη. Το πρόσωπο αυτής βρέθηκε και πάλι από παραμύθι των Αδελφών Grimm. Με την προβολή της Σταχτοπούτας, τερματίστηκε και η κατιούσα της εταιρείας εξαιτίας του πολέμου που ουσιαστικά ισοπέδωσε τις εισπράξεις από έργα όπως ο Πινόκιο, Μπάμπι και Φαντασία. Ήταν η Σταχτοπούτα και η τεράστια επιτυχία της που συνέβαλε στη δημιουργία της Disneyland. Ως φόρο τιμής στο έργο, οι Disney, άλλαξαν το λογότυπο της εταιρείας: το παλάτι της Σταχτοπούτας. Η ταινία έλαβε 3 υποψηφιότητες Oscar στις κατηγορίες ‘Ήχου/Μουσικής Επένδυσης’ – ‘Τραγουδιού με το ΄΄Bibbidi – bobbidi – boo’’.

Η Λαίδη & ο Αλήτης (1955)

Η Λαίδη, το σπιτίσιο κοκερ σπάνιελ πέφτει θύμα δύο σατανικών γατών και εξαιτίας τους βρίσκεται στο δρόμο και χάνεται. Ο Αλήτης, το λαϊκό παιδί, θα την βοηθήσει όχι μόνο να επιβιώσει στον δρόμο αλλά και να βρει τον έρωτα. Μια υπέροχη ιστορία αγάπης μεταξύ δυο ψυχών από διαφορετικούς κόσμους, μια μουσική περιπέτεια με υπέροχα μηνύματα για μικρούς και μεγάλους, βασισμένη στο διήγημα του Nord Green ‘’Happy Dan, the Whistling Dog’’ .

Ωραία Κοιμωμένη (1959)

Από τις ακριβότερες παραγωγές κινουμένων σχεδίων της εποχής, η ρομαντική περιπέτεια της Aurora, βασίζεται σε μια ιστορία αγάπης και μίσους (Sharl Pero) που προκαλεί έντονα συναισθήματα αλλά και χιούμορ. Αξίζει να σημειωθεί, πως η Maleficent, θεωρείται από τους πιο σκοτεινούς και τρομακτικούς χαρακτήρες της Disney.

101 Σκυλιά της Δαλματίας (1961)

‘’Cruella Devil, Cruella Devil, η κόρη του Χάρου, την πόρτα χτυπά .. Cruella, Cruella Devil’’ Δυστυχώς, αυτή θα η προτελευταία ταινία στην οποία συμμετέχει ο Walt Disney καθότι 4 χρόνια αργότερα (1966) χάνει τη μάχη με την επάρατη νόσο. Άλλο ένα υπέροχο παραμύθι, στο οποίο η Cruella Devil, μια κακιά πλούσια, κακομαθημένη γυναίκα, αναζητά παντού σκυλιά της φυλής Δαλματίας με απώτερο στόχο την κατασκευή ‘γούνας’. Εξαιρετική περιπέτεια, για μικρούς και μεγάλους που συγκινεί.

Οι Αριστόγατες (1970)

”Avanti Maestro” Αν λάβουμε υπόψη την ιστορία του διάσημου σχεδιαστή Carl Lagerfeld , που φημολογείται ότι άφησε κληρονόμο την γάτα του, τότε μπορούμε να πούμε ότι οι Αριστόγατες, ήταν αν μη τι άλλο, προφητικές. Η μουσική – κωμική περιπέτεια, λίγο – πολύ επηρεασμένη από προηγούμενα έργα του Disney, παρουσιάζει με ιδιαίτερο αν και όχι τόσο όμορφο τρόπο τις αξίες και πεποιθήσεις της εποχής, κυρίως σε οτιδήποτε αφορά τα φύλα και τις κοινωνικές τάξεις.

Πεντάμορφη και το Τέρας (1991)

Από τις αγαπημένες μου ταινίες, κυρίως γιατί ξεφεύγει από το μοτίβο ‘γυναίκα – πριγκίπισσα = έρωτας. Αντανακλώντας πιθανότατα τις αλλαγές της δεκαετίας του ’90. Η Bella ξεφεύγει από το πρότυπο της ‘αδύναμης’ πριγκίπισσας και παίρνει τη ζωή στα χέρια της. Δεν καθοδηγείται από την ομορφιά της αλλά από την δύναμη της ψυχής της, τη θέληση και την εξυπνάδα της. Είναι θαρραλέα, έξυπνη, ανεξάρτητη και πρωτοποριακή, σε σημείο που θεωρείται από τους άλλους ‘η τρελή του χωριού’. Μια υπέροχη ιστορία αγάπης, όπου η ανεξάρτητη Bella καταφέρνει να σπάσει τα μάγια του αλαζονικού τέρατος που την έχει κλειδωμένη στο παλάτι του, διδάσκοντας μας το μυστικό της αληθινής αγάπης που δεν κοιτάει την εξωτερική εμφάνιση και παρουσιάζεται μέσα από την  αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία της γυναίκας.

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών (1994)

Ίσως η αγαπημένη ταινία όλων. Η μουσική περιπέτεια του Simba, της Nala και της παρέας τους αποτελεί μια από τις πιο επιτυχημένες ταινίες των τελευταίων χρόνων. Η ταινία πραγματεύεται διάφορα ζητήματα, όπως τον θεσμό της οικογένειας, την φιλία, τη αγάπη και τη ζήλεια. Θίγει ζητήματα που μας απασχολούν ακόμα και σήμερα, διδάσκοντας ένα πολύ σοβαρό μάθημα στα παιδιά: τον σεβασμό στο περιβάλλον, στην φυσική τάξη και ισορροπία και φυσικά τον σεβασμό στο διαφορετικό. Συγκινησιακά φορτισμένη, με αρκετές σκληρές και δραματικές εικόνες, δικαιωματικά θεωρείται η καλύτερη ταινία της Disney.

Ποκαχόντας (1995)

Η φανταστική εκδοχή της ιστορικής αρχηγού Πρου Ατάν, Ποκαχόντας, όπου στην προσπάθεια της να προστατέψει τη φυλή της, συναναστρέφεται με τον Άγγλο στρατιώτη, John Smith. Όπως και στον Βασιλιά των Λιονταριών, έτσι και στην Ποκαχόντας τα μηνύματα για τη φύση είναι πολλά. Η εκπαιδευτική αξία της ταινίας είναι σημαντική – αν εξαιρέσουμε διάφορες ανακρίβειες – δεδομένου ότι παρουσιάζει τις προθέσεις και τις πράξεις των Ευρωπαίων κατά την εισβολή τους στην Αμερικάνικη ήπειρο.

Η Παναγία των Παρισίων (1996)

Η εξαιρετική ιστορία του δύσμορφου Κουασιμόδου και της φίλης του Εσμεράλδα δείχνει το αληθινό πρόσωπο της αγάπης και της φιλίας. Αρκετά σκοτεινή για παραμύθι αλλά με πολλά διδάγματα. Η τσιγγάνα Εσμεράλδα, όμορφη, γοητευτική, διαφορετική, έβλεπε με άλλο μάτι τη ζωή. Το ίδιο ίσχυε και για τον Κουασιμόδο, ο οποίος, παρά την απομόνωση του μας μεταδίδει την δύναμη της πραγματικής αγάπης και τον σεβασμό στο διαφορετικό.

 Σε τελική ανάλυση, η Τέχνη, πάντοτε επηρεαζόταν και επηρεάζεται από την ‘’εποχή’’ στην οποία βρίσκεται. Μπορεί οι χαρακτήρες, ο σχεδιασμός, οι στίχοι των τραγουδιών πολλών εκ των έργων των Disney να παρουσίαζαν διάφορα στερεότυπα, ωστόσο δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε την αξία τους. Εξάλλου, ήταν αντανάκλαση της εποχής, όπου σιγά σιγά , κρίνοντας από τα έργα της δεκαετίας του ’90, απομακρύνθηκαν.