Συνέντευξη: Μαρίνα Λάμπου

Πρόσφατα έμαθα ότι υπάρχει τροπικός τυφώνας «Φοίβη». Δεν ξέρω στην περίπτωση της Μαρίνας σε τι θα έπρεπε να μετουσιωθεί η ενέργειά της, το πάθος και κυρίως, η μαχητικότητά της. Η Μαρίνα Λάμπου, λογοπαθολόγος στο επάγγελμα, έχει μια ιδιαίτερη αύρα που δεν μπορείς να «σπαταλήσεις». Με γεμάτη ζωή κι ένα ασφυκτικό καθημερινό πρόγραμμα που δεν επιτρέπει αποκλίσεις, συνομιλώντας μαζί της ένιωσα να μη με φτάνει «ένας καφές» μα και οι γνώσεις μου για να αγγίξω όσα έχει κάνει και όσα ονειρεύεται. Μόλις τον Ιούλη, φέτος, ολοκλήρωσε με επιτυχία το Μεταπτυχιακό της στις Επιστήμες της Αγωγής (Ειδική Εκπαίδευση). Μέχρι σήμερα έχει αναλάβει περισσότερες από 2.000 «υποθέσεις» -παιδιών κι ενηλίκων- με αναπτυξιακές διαταραχές και άλλες δυσκολίες. Επιστέγασμα όλου αυτού είναι, πως η ίδια είναι μητέρα 4 παιδιών! Και όμως, έχει χρόνο και κυρίως ενέργεια για να είναι «μαμά» πολλών άλλων παιδιών που πραγματικά την χρειάζονται.

συνέντευξη στη Φοίβη Σιταρά

Η ειδικότητά σου είναι αυτή του Λογοπαθολόγου. Σε τι διαφέρει από τον Λογοθεραπευτή ή τον Λογοπεδικό;

Έχει να κάνει αυστηρά και μόνο με τη χώρα όπου απέκτησες το πτυχίο σου. Είναι μια ενδο-επαγγελματική «διαμάχη» που υπάρχει… Ποιος σπουδάζει τι, πού και τι κάνει. Ως τίτλος διαφοροποίησης. “Logopedic” ονομάζεται στη Γαλλία, τη Γερμανία, “speech therapist” στην Αγγλία, “speech pathologist” στην Αμερική. Ένα πολύ αγαπημένο κομμάτι της Λογοθεραπείας και προσωπικό μου «πάθος», είναι η Δυσφαγία. Αυτό το κομμάτι της Λογοθεραπείας είναι περισσότερο ιατρικό.

Τι είναι η Δυσφαγία;

Η δυσκολία που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας άνθρωπος να διαχειριστεί υγρά ή στερεά, από το στόμα μέχρι το στομάχι.

Σχετίζεται με ψυχολογικά ζητήματα ή κλινικά;

Μπορεί να είναι οποιοσδήποτε ο λόγος. Μπορεί ο άνθρωπος να γεννηθεί με αυτό ή μπορεί να είναι επίκτητο, μετά από κάποια ασθένεια, εγκεφαλικό, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, νευρολογική ασθένεια… Μπορεί βέβαια να είναι και ψυχολογικό.

Έχουμε συγχίσει λιγάκι την ελευθερία και τα δικαιώματα ενός παιδιού με το τι κρίνω εγώ ως ενήλικας ότι είναι το καλύτερο και πιο υπεύθυνο για το ίδιο το παιδί

Ένα παιδάκι που αρνείται να φάει, σε εσένα θα έρθει;

Ναι. Συχνά οι γονείς τους -πάνω στη συζήτηση που είχαμε προχτές- μου λένε με απορία: «…μα δεν τρώει!». Έχουμε συγχίσει λιγάκι την ελευθερία και τα δικαιώματα ενός παιδιού με το τι κρίνω εγώ ως ενήλικας ότι είναι το καλύτερο και πιο υπεύθυνο για το ίδιο το παιδί. Ως επιλογή.

Επιλογή ή ρόλος;

Κοίτα, ένα παιδί δεν ξέρει ούτε μπορεί να διαχειριστεί το ότι πρέπει να φάει φρούτα και λαχανικά για να προσλάβει βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, μέταλλα κλπ.. Αυτός είναι ο ρόλος του ενήλικα. Άρα το εύκολο είναι, το να πούμε ότι απλώς δεν τρώει!

Τι εννοείς «εύκολο»; Χρησιμοποιούν πράγματι οι γονείς σήμερα «δικαιολογίες» που εξηγούν π.χ. το γιατί είναι απόντες ή πιο ελαστικοί βάσει των επιθυμιών των παιδιών τους;

Ναι, σου λέει ο γονιός «μα δε θέλει!».

Σηκώνει τους ώμους ο γονιός;! «Παραδίδεται»;

Δεν αναλαμβάνουν όλοι οι γονείς τον ρόλο τους ως γονείς.

Με τον φόβο ότι…;

Φοβούνται! Χτες ήμουν σε μια κοινωνική συνάντηση και ένας μπαμπάς -ο οποίος μάλιστα είναι και γιατρός- έλεγε ότι το 15 μηνών παιδί τους είναι «ένας εφιάλτης μέχρι να μπει στο κάθισμα του αυτοκινήτου και να βάλει ζώνη!». Θέτοντας σε κίνδυνο και τον οδηγό και τον εαυτό του, συμπληρώνω εγώ. Εκεί, ποιος είναι ο ενήλικας; Ποιος είναι ο καπετάνιος σε αυτό το καράβι;

Ναι, αλλά γιατί συμβαίνει αυτό όμως;

Γιατί φοβούνται.

Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι δεν είναι πρώτα από όλα έτοιμοι να γίνουν γονείς!

Μα τι φοβούνται οι γονείς; Μην «χάσουν» τα παιδιά τους; Μην χαλάσει η σχέση τους; Μην τα αποξενώσουν; Μην τους γυρίσουν τη πλάτη, ως αντίδραση ή «εξέγερση»;

Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι δεν είναι πρώτα από όλα έτοιμοι να γίνουν γονείς!

Τι θα πει «γονιός» εδώ;

Ότι αναλαμβάνω την ευθύνη πέραν του εαυτού μου! Πέρα και έξω από τον εαυτό μου.

Το σχολείο δεν μπορεί να μπει μέσα στους κανόνες λειτουργίας ενός σπιτιού!

Αυτό για μένα σημαίνει ετοιμότητα και ωριμότητα να αναλάβουμε ευθύνη αλλά και να Είμαστε η Ευθύνη!

Μα γι’αυτό ζητάμε μετά τα ρέστα από το σχολείο! Σοκαριστικό δεν είναι; Αναμένουμε ότι το σχολείο, πρώτο, θα φτιάξει την κοινωνική υπόσταση του ατόμου, του παιδιού. Που ναι μεν συμβάλλει, αλλά το σχολείο δεν μπορεί να μπει μέσα στους κανόνες λειτουργίας ενός σπιτιού!  

Επίσης, το σχολείο ως υπόσταση είναι Ένα, ενώ η οικογένεια είναι Πολλοί

Ναι, ναι, ναι. Και ο καθένας με ξεχωριστό και διαφορετικό κώδικα και αρχές, μέσα στο σπίτι του. Στο σπίτι το δικό μου μπορεί να λέμε ότι δεν μας ενδιαφέρει να χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό. Αν ζήσουμε απομονωμένοι, μπορούμε να το τηρήσουμε. Από τη στιγμή, όμως, που επιλέγουμε να ζούμε μέσα σε μια κοινωνία, η οποία έχει κάποιες βασικούς νόμους, αλλά και άτυπες αρχές, πρέπει να σεβαστούμε το κοινωνικό σύνολο εν γένει.

Από την άλλη, πώς γίνεται το Σχολείο, ως θεσμός αλλά και εφαρμογή, να «ταιριάζει» σε όλους;

Το Σχολείο οφείλει -και αυτό κάνει- να σέβεται τους πάντες και τη διαφορετικότητα. Και τώρα πηγαίνει η κουβέντα στην τόσο επίκαιρη μαντήλα. Λοιπόν, τα τόσα χρόνια εξάσκησης του επαγγέλματός μου -και ίσως λόγω του μπαμπά και της μαμάς μου- με οδήγησαν στο να έχω αναπτύξει αυτό που λείπει τη σήμερον ημέρα -και για αυτό έχουμε τα προβλήματα που έχουμε-: την Ενσυναίσθηση. Δηλαδή το να μπορώ να μπω στα παπούτσια του άλλου, χωρίς ο άλλος να μου λέει κάθε φορά τι συμβαίνει.

Δεν σε παρασέρνει η Ενσυναίσθηση;

«Χαλιέμαι» αρκετές φορές. Και ίσως έχει «κόστος» στους δικούς μου ανθρώπους παραπάνω. Γιατί, στο όνομα του να βοηθήσω και να αλλάξω πράγματα τα οποία η ηθική μου και το σύστημα των «πρέπει» μου δεν μου επιτρέπουν να τα αφήσω ως έχουν, όλο αυτό τρώει χρόνο, ενέργεια και συναισθήματα από τους δικούς μου.

Έχεις τσακωθεί με γονείς σαν κι αυτούς που περιέγραψες πριν;

Ουυυ… ναι! Από το 2002 ήμουν για 14 χρόνια ιδιώτης. Δηλαδή είχα την πολυτέλεια να ανοίγω την πόρτα στο γραφείο και να λέω ότι όποιος έρχεται εδώ, ακολουθεί τους δικούς μου κανόνες. Αυτό δεν μπορώ να το πω στο σχολείο. Δεν μου επιτρέπεται.

Ο ρόλος μου ως Θεραπευτής είναι να δω πέρα από τον δικό μου κώδικα και τα δικά μου στεγανά, χωρίς να κρίνω!

Ποιος είναι ο ρόλος σου λοιπόν; Ηθικά, δεοντολογικά μιλώντας.

Ο ρόλος μου ως Θεραπευτής είναι να δω πέρα από τον δικό μου κώδικα και τα δικά μου στεγανά, χωρίς να κρίνω!

Πάμε λοιπόν πρακτικά στο τι κάνεις, καθημερινά, σε σχολειά πλέον και όχι ως ιδιώτης επαγγελματίας. Εργοδότης σου είναι το Υπουργείο…

Ναι, το Υπουργείο Παιδείας. Παιδιά που έχουν εγκριθεί από την Επαρχιακή Επιτροπή για να λαμβάνουν λογοθεραπεία, την λαμβάνουν από εμένα στο σχολείο, κατά τη διάρκεια του σχολικού προγράμματος.

Είσαι μέσα στην τάξη δηλαδή, παράλληλα με το μάθημα;

Όχι, έχω δωματιάκι -ως επί το πλείστον, γιατί μπορεί να είναι η αποθήκη ή ο χώρος κάτω από τη σκάλα…

Πέρσι από τα 20 παιδιά που είχα, είδα μόνο γονείς από τα 8 από αυτά, όλη τη χρονιά…

Και οι γονείς ενημερώνονται για την πρόοδο των παιδιών τους;

Στον ιδιωτικό τομέα ο γονιός φέρνει και παίρνει το παιδί, οπότε έχει επαφή μαζί μου. Στον δημόσιο είναι… Δηλαδή πέρσι από τα 20 παιδιά που είχα, είδα μόνο γονείς από τα 8 από αυτά, όλη τη χρονιά… Μπορώ να μπω στα παπούτσια των γονιών. Και να νιώσω και το άγχος τους και την αγωνία τους και την απογοήτευσή τους και τον πόνο τους και τον θυμό τους. Δεν το παίρνω προσωπικά.

Γιατί όμως έτσι; Θα περίμενα μεγαλύτερο ποσοστό να σε «ενοχλεί»…

Επειδή είναι κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας τους… πρωινά. Το ωράριό μου είναι μέχρι τις 13:05. Βέβαια, επειδή δεν είμαι κλασική δημόσιος υπάλληλος, το τηλέφωνό μου είναι από την πρώτη μέρα μες στα τετράδια επικοινωνίας. Και μπορούν να με βρουν.

Άρα τι πρακτικά κάνεις μαζί με το εκάστοτε παιδί που έχεις αναλάβει;

Εξαρτάται το τι αντιμετωπίζει το παιδί. Ας πούμε πέρσι, σε δύο περιστατικά ήμουν μέσα στην τάξη. Δίπλα στο παιδί.

Ο ρόλος μου έχει να κάνει με το τι πρέπει να έχει το «σύστημα» των παιδιών έτοιμο, για να μπορέσουν να παρακολουθήσουν μέσα σε μια τάξη!

Και διαβάζατε μαζί, το βοηθούσες εν ώρα μαθήματος;

Όχι, δεν είναι αυτός ο ρόλος μου. Μπορεί να δουλέψουμε πάνω στις κοινωνικές του δεξιότητες. Δεν είναι δικό μου το μαθησιακό κομμάτι, το να μάθει γραφή, ανάγνωση, Αριθμητικά ή Ελληνικά το παιδί. Ο ρόλος μου έχει να κάνει με το τι πρέπει να έχει το «σύστημα» των παιδιών έτοιμο, για να μπορέσουν να παρακολουθήσουν μέσα σε μια τάξη!

Όπως; Τι στοιχεία «προπαρασκευής» είναι αυτά που αναπτύσσεις;

Η συγκέντρωση, η προσοχή, η μνήμη, η επεξεργασία της γλώσσας… Αυτό που ακούω, δηλαδή, να μπορώ να το αναλύσω, να το κατανοήσω, να το εμπεδώσω, να το αποθηκεύσω, για να μπορώ μετά να έρθω και να το χρησιμοποιήσω.

Η δυσκολία της εποχής μας έχει να κάνει, πρώτα από όλα, με αισθητηριακά προβλήματα των παιδιών

Ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που μπορεί να λείπουν από ένα παιδί;

Πολλά… Η δυσκολία της εποχής μας έχει να κάνει, πρώτα από όλα, με αισθητηριακά προβλήματα των παιδιών. Τι σημαίνει αυτό…

Αντίληψης;

Η οθόνη που θα «απασχολήσει» τα παιδιά τα οδηγεί σε έλλειψη φαντασίας, σε έλλειψη μνήμης!

Όχι. Τα σημερινά παιδιά δεν έχουν την επαφή που είχαμε εμείς (ως παιδιά) με πράγματα κι εμπειρίες. Οι γονείς φοβούνται να είναι γονείς. Αποτέλεσμα; Με μεγάλη ευκολία επαναπαύονται σε μια οθόνη που θα «απασχολήσει» τα παιδιά, η οποία τα οδηγεί στην έλλειψη φαντασίας! Στην έλλειψη μνήμης! Τα σημερινά παιδιά δεν έχουν σωματικές εμπειρίες. Το να πέσω, να χτυπήσω σημαίνει ότι πρώτα από όλα προσδιορίζω τον εαυτό μου σε σχέση με το περιβάλλον. Τη δύναμη με την οποία θα πέσω. Την αντίδρασή μου, γιατί αυτή η πράξη προϋποθέτει έναν προγραμματισμό. Όταν θα πέσω την πρώτη φορά, δεν ξέρω πόση δύναμη πρέπει να βάλω στα χέρια μου. Τη δεύτερη φορά, ξέρω και πώς να προστατεύσω τον εαυτό μου στο πέσιμο…

Στο πώς να πέσω, ακόμα-ακόμα

Μπράβο. Την τρίτη φορά ξέρω τη δύναμη που θα βάλω, για να σηκωθώ. Τα παιδιά του σήμερα δεν έχουν τέτοια εμπειρία.

• 

Ποιος θα το ‘λεγε ότι το να είσαι μπροστά σε μια οθόνη, σε αυτές τις παιδικές ηλικίες, σου αφαιρούν εμπειρίες που θεωρούμε, νομίζω, εγγεγραμμένες στο dna μας, στον «προγραμματισμό» μας. Όπως είναι η Γλώσσα. Δεν αρκεί όμως, όπως φαίνεται. Χρειάζεται η σύνδεση και η «εξάσκηση».

Είμαστε μεν προγραμματισμένοι -σαν συστήματα- να κάνουμε πράγματα, τα οποία όμως αν δεν εξασκήσουμε, αν δεν έχουμε εμπειρία δεν καλλιεργούνται, δεν ενεργοποιούνται! Για παράδειγμα, το ποδήλατο είναι μια διαδικασία την οποία είμαστε προγραμματισμένοι να μπορούμε να την κάνουμε. Αλλά αν δεν έρθεις σε επαφή με ποδήλατο, υπάρχει ποτέ περίπτωση -όσο χρόνων και να είσαι- να…; H νευροπλαστικότητα είναι τέτοια, που δεν σταματά. Άρα σε οποιαδήποτε ηλικία επιχειρήσεις να κάνεις ποδήλατο, θα μάθεις ποδήλατο. Αλλά αν δεν ανέβεις ποτέ σου σε ποδήλατο, δεν πρόκειται να το μάθεις.

Να ρωτήσω το αντίστροφο: Η οθόνη, η άμεση επαφή με τη γνώση, η ερευνητική σκέψη, η συγκέντρωση και το «κυνήγι» του μυαλού στο κατασκευασμένο αισθητηριακό προϊόν (διέγερσης), δεν σου προσφέρουν στον αντίποδα άλλα εφόδια, ικανότητες;

Όχι. Για μένα, η επαφή με τη γνώση, ειλικρινά μέχρι την ηλικία που συνειδητά θα ψάξουν τα παιδιά να ανακαλύψουν πράγματα, δεν υφίσταται. Είναι καθαρά παιχνίδι, έως τότε.

• 

• 

Υπάρχει κάποια ηλικία, ένα κατώτερο όριο ας το πούμε, μέχρι την οποία το παιδί πρέπει να μάθει και να ενεργοποιήσει εμπειρίες, αλλιώς μετά είναι αργά;

Κοίτα, οι δικοί μου μετά την ηλικία των 9 πήραν το παλιό μου κινητό με απλή πρόσβαση στο διαδίκτυο και αναζήτηση (στην google). Και δεν έχουν κάθε μέρα, όλη μέρα, πρόσβαση σε αυτό. Είναι συνειδητή επιλογή. Ούτε υπολογιστή έχουν, ούτε tablet.

Μετά να μου πεις για το bullying που υφίστανται τα παιδιά σου στο σχολείο! Μη μου πεις ότι δεν αποτελούν εξαίρεση…

Πηγαίνουν στο σχολείο χωρίς! Απαγορεύεται πρώτα από όλα το κινητό.

Άρα είσαι υπέρ της απαγόρευσης!

Φυσικά και είμαι υπέρ της απαγόρευσης. Αρκεί να σου πω ότι πέρσι, ήρθε σχεδόν ένα ολόκληρο σχολείο στο ΤΑΕ [σ.σ. Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων] της Λευκωσίας για να πάρουν καταθέσεις από τους μαθητές για διακίνηση πορνογραφικού υλικού μέσω τηλεφώνου!

Μέχρι και την ηλικία του Γυμνασίου είναι τόσα τα ερεθίσματα και τόσες οι εμπειρίες που χάνονται πίσω από την οθόνη, που δεν θα τις αναπληρώσουν ποτέ στην ενήλικη ζωή τους τα άτομα!

Διακίνηση παιδικής πορνογραφίας στο σχολείο;!

Ναι! Συμμαθητής πήρε φωτογραφία συμμαθήτριες και τη διοχέτευσε σε όλο το σχολείο. Κι από εκεί, έφυγε και εκτός σχολείου. Για να επανέλθω στο θέμα των ηλικιών, μέχρι και την ηλικία του Γυμνασίου είναι τόσα τα ερεθίσματα και τόσες οι εμπειρίες που χάνονται πίσω από την οθόνη, που δεν θα τις αναπληρώσουν ποτέ στην ενήλικη ζωή τους τα άτομα!

Ωραία, μέχρι ποια ηλικία είναι κρίσιμη αυτή η επαφή και τριβή με την αλήθεια; Η επαφή με τη φύση, με το έξω, η ρεαλιστική διάδραση.

Ειδικά μέχρι την κατάκτηση των αναπτυξιακών δεξιοτήτων (το να μάθω να περπατώ, να ανεβαίνω, να κατεβαίνω, να τρέχω, να πηδώ, να κάνω ποδήλατο, να σκαρφαλώνω) που αυτό δεν είναι μόνο νευρολογική και μυική ωρίμανση, αλλά έχει να κάνει και με τον συντονισμό. Δεν μπορώ στα 6 μου ξαφνικά να κρατήσω μολύβι. Αυτή η κίνηση για να μπορέσει να γίνει, προϋποθέτει μια σειρά από δραστηριότητες που πρέπει να κατακτηθούν πριν τα 6. Για να μπορέσω να συντονίσω χέρι-μάτι.

Αυτό που αντιλαμβάνομαι ότι συμβαίνει σήμερα, είναι ότι τα παιδιά γίνονται λιγάκι ρομπότ. Και ό,τι ερέθισμα λαμβάνουν μέσα από την οθόνη, εν πολλοίς, είναι κονσερβοποιημένη ψυχαγωγία την οποία κάποια εταιρεία σχεδίασε. Μαζί και την αντίδραση/διάδραση πάνω σε «κανόνες» χρήσης!

Κονσέρβα, ναι!

Και όλα τα παιδιά θα παίξουν το ίδιο παιχνίδι, με τον ίδιο τρόπο, κλικάροντας στο ίδιο σημείο και λαμβάνοντας την ίδια συσχέτιση κι «απάντηση»

Και η δημιουργικότητα ποια είναι; Μου έκανε φέτος εντύπωση, όταν τους πήρα για 10 μέρες πάνω στις Πλάτρες. Για 10 ημέρες τα παιδιά δεν είδαν τηλεόραση. Από τις 10:00 έως τις 11:00 διάβαζαν τα βιβλία τους και μετά είτε πήγαιναν στην πισίνα είτε έπαιζαν μέσα στον χώρο, μες στη φύση. Μακριά από τις δραστηριότητες με τις οποίες τα ίδια έχουν γεμίσει τη μέρα τους.

Ωραία, αυτή είναι μια άλλη πραγματικότητα. Παιδιά, που έχουν «μπουκώσει» την καθημερινότητά τους με εξωσχολικές δραστηριότητες: καράτε, χορός…

Δεν ξέρω, δυστυχώς δεν έχουμε Παιδεία, Εκπαιδευτικό Σύστημα…

Τι από τα δύο; Παιδεία ή Εκπαίδευση;

Είναι δύο διαφορετικά πράγματα η Παιδεία από την Εκπαίδευση, ναι. Το Εκπαιδευτικό Σύστημα είναι τέτοιο και με τέτοιο τρόπο δομημένο, που στον δημόσιο τομέα δεν επιτρέπει την κάλυψη των δευτερευόντων εφοδίων. Του «Νους υγιής εν σώματι υγιή». Άρα επαφίεται σε σένα, το τι θα κάνεις το απόγευμα.

Στα ιδιωτικά;

Στα ιδιωτικά έχει δραστηριότητες, ναι, αλλά δεν μπορούν όλοι να υποστηρίξουν το ιδιωτικό σχολείο.

Τα παιδιά σου πηγαίνουν σε δημόσιο σχολείο;

Ναι. Και δεν το μετανιώνω. Το μαθησιακό επίπεδο είναι καλό και δεδομένων των μέσων (υλικοτεχνική υποδομή, προγράμματα κλπ.), γίνεται ουσιαστική δουλειά.

Η Παιδεία τι είναι για σένα; Θεωρείς ότι λαμβάνεται από το σχολείο;

Παιδεία για μένα είναι αυτό που θέλω να δημιουργήσω. Και φυσικά και τη λαμβάνεις από το σχολείο.

Η αποδοχή του διορισμού μου, είναι λιγάκι σα να πολεμάω εκ των έσω να διορθώσω τα πράγματα

Γιατί, έχοντας (πλέον) 4 παιδιά, επέλεξες τον δημόσιο τομέα; Θέλω να πω, ο ιδιωτικός πληρώνει σαφώς καλύτερα.

Ο ιδιωτικός τομέας πληρώνει αδιαμφισβήτητα καλύτερα από τον δημόσιο τομέα, αλλά εγώ 13:05 θεωρητικά σχολάω. Επίσης, από τις 14:00 και μετά, εκτελώ χρέη «ταξιτζή» με τη φαμίλια… Πάντως, αν θέλεις, η αποδοχή του διορισμού μου, είναι λιγάκι σα να πολεμάω εκ των έσω να διορθώσω τα πράγματα. Και εδώ έρχεται η ωριμότητα σε αντίθεση με τον επαναστατικό χαρακτήρα της νιότης μου. Όταν ήρθε ο διορισμός, ο άντρας μου είπε ότι θα ψάχνουμε κάθε πρωί κάτω από το αυτοκίνητο για εκρηκτικό μηχανισμό…

Γιατί έτσι;;

Γιατί ξέρει ότι… δεν σκάω! Ξέρει ότι αν δω κάτι που είναι παράτυπο, δεν θα ακολουθήσω την κυπριακή πεπατημένη «κρύψε, για να περάσουμε». Δεν με ενδιαφέρει ποιος είναι απέναντί μου! Δεν με ενδιαφέρει ούτε το κύρος, ούτε η θέση, ούτε η δύναμη που μπορεί να έχει ο άλλος. Αν κάτι δεν είναι ηθικά και νομικά σωστό, δεν θα το κλείσω το στόμα μου!

Δονκιχωτισμός;

Δεν ξέρω. Δεν παλεύω με τους ανεμόμυλους… Έχω συγκεκριμένους στόχους.

Αν δω κάτι που είναι παράτυπο, δεν θα ακολουθήσω την κυπριακή πεπατημένη «κρύψε για να περάσουμε». Δεν με ενδιαφέρει ποιος είναι απέναντί μου!

Όπως;

Μάλλον ο Ρομπέν των Δασών μου ταιριάζει περισσότερο! Προστάτης των Αδυνάτων. Αυτό που δεν αντέχω με τίποτα και μπορεί να κλαίω, είναι να καταστρέφονται παιδικές ζωές. Με οποιονδήποτε τρόπο. Σήμερα αυτοκτόνησε ένας 14χρονος… Γατί αρνήθηκε ο μπαμπάς του να τον στείλει Λύκειο. Γιατί από τα 9 του χρόνια τον ξύπναγε στις 05:00 να πηγαίνει στη φάρμα, να ταΐζει και να καθαρίζει τα ζώα, να πηγαίνει σχολείο στις 07:30 και -τελειώνοντας το σχολείο- να επιστρέφει στη φάρμα. Και είναι ένας ολόκληρος μηχανισμός, τον οποίο αν δεν τον ξέρεις λες «ο μαλ… ο μπαμπάς». Που είναι! Αλλά δεν λειτουργούν ούτε οι κοινωνικές υπηρεσίες σωστά, ούτε το κράτος. Ισχύει το «κρύψε, για να περάσουμε». Θρηνούμε θύματα σε αυτό τον βωμό…

Αυτό απεικονίζει, λες, λίγο και την τοπική κοινωνία;

Ναι. Κοίτα, ως «Καλαμαρού», κοινωνιολογικά βλέποντας αυτό τον λαό, μπορεί να μιλάμε Ελληνικά, αλλά τους λείπει το επαναστατικό. Είναι πολύ υποτελείς σε όλα, σε όλες τους τις σχέσεις. Δουλεύουν μεν σαν τα σκυλιά. Αλλά νομίζω με λάθος στόχο. Έχουν τον αρχοντοχωριατισμό τον δικό μας. Αν εσύ φοράς το τάδε πράγμα, θα πάω να το αποκτήσω κι εγώ. Ασχέτως αν δεν μπορώ να το υποστηρίξω είτε οικονομικά είτε σαν στιλ. Και θα το κάνω μόστρα. Ένα από τα πράγματα που ευχαριστήθηκα πέρσι στο μεταπτυχιακό, είναι η επαφή με τη γνώση, για τον πατερούλη της προβληματίζουσας Παιδαγωγικής έναντι της ταμιευτικής Παιδαγωγικής. Αυτό, το οποίο λειτουργεί σήμερα στα σχολεία και στα εκπαιδευτικά συστήματα, είναι η ταμιευτική, η τραπεζική Παιδαγωγική. Που τι σημαίνει; Ότι εγώ, ο εκπαιδευτικός -γιατί έτσι ορίζει το κοινωνικο-οικονομικο-πολιτικό σύστημα, εντός κι εκτός χώρας- θα δημιουργήσω πιόνια. Αυτό θέλουμε.

Το σημερινό κοινωνικο-οικονομικο-πολιτικό σύστημα θέλει εργάτες χωρίς κριτική σκέψη

Εννοείς ότι οι κοινωνίες σήμερα, οι κεφαλές τους, επιθυμούν να δημιουργούν ανθρώπους δέσμιους…

Δέσμιους, χωρίς κριτική σκέψη, εργάτες… Εργάτες με κοστούμια μεν, αλλά εργάτες δε. Οι οποίοι δεν θα αμφισβητήσουν ποτέ τίποτα! Έναντι της προβληματίζουσας Παιδαγωγικής του Φρέιρε [σ.σ. Πάουλο Φρέιρε, Βραζιλιάνος εκπαιδευτικός και φιλόσοφος, κορυφαίος υποστηρικτής της Κριτικής Παιδαγωγικής/«Η Παιδαγωγική των Καταπιεσμένων»], που είπε ότι τα πάντα και όλοι αμφισβητούνται! Ο δάσκαλος δεν είναι αυθεντία. Κι αυτό θα πρέπει να το βιώνει και ο ίδιος. Δεν είμαι αυθεντία, σφάλλω, μαθαίνω μέσα από τη διαδικασία της Εκπαίδευσης.

Και μαθαίνω και μέσα από τα παιδιά!

Φυσικά. Τίποτα δεν είναι στεγανό, έτοιμο, προαποφασισμένο. Και η γνώση κατακτάται μέσα από την εμπειρία.

Για να το μεταφέρω αυτό στα παιδιά και την κηδεμονία, είθισται οι γονείς στο πρώτο τους παιδί να είναι πολύ αυστηροί, να καθρεφτίζουν δικές τους ανασφάλειες κι ανάγκες ή επιθυμίες… Και μετά στο δεύτερο, τα πράγματα να χαλαρώνουν ή να διορθώνονται λάθη.

Ναι, στο πρώτο συνήθως οι γονείς είναι πράγματι πολύ αυστηροί.

Είμαι ειλικρινής μάνα

Έχεις 4 παιδιά! Είσαι καλή μάνα;

Είμαι ειλικρινής μάνα. Επειδή έχω φάει πολύ χρόνο με το μεταπτυχιακό, με τις εκπαιδεύσεις μου, με τα σεμινάρια, σε μια κρίση ειλικρίνειας τους είπα: «Είμαι η χειρότερη μάνα που υπάρχει στον πλανήτη! Γιατί δεν περνάμε πολύ χρόνο μαζί, δεν κάνουμε πολλά πράγματα μαζί». Εννοώ πέρα από τα καθημερινά μας. Και μου απάντησαν και τα τέσσερα: «Όχι, θεωρούμε ότι είσαι η καλύτερη μαμά του κόσμου». «Ναι, αλλά το Σαββατοκύριακο δεν θα πάμε βόλτα, γιατί θα καθίσω να διαβάσω.». Και με ρώτησαν «Τι διαβάζεις;»… Για ένα πράγμα που νιώθω περήφανη και πολύ καλή μάνα είναι ότι έχουν μάθει να εκτιμούν ότι δεν είναι όλα τα παιδιά όπως εκείνα και σωματικά και νοητικά και ψυχικά. Και οικονομικά. Και εδώ «κολλάει» πάλι ο Φρέιρε που είπε για την πραγματικότητα ότι «Δεν μπορούμε να είμαστε αυστηροί με τους άλλους, για δεν μοιραζόμαστε την ίδια πραγματικότητα». Αυτό το οποίο φαντάζει να είναι το νορμάλ…

Για σένα…

…για σένα, απέχει έτη φωτός για εμένα. Η μαντήλα απέχει έτη φωτός από τη δική μου πραγματικότητα. Οπότε δεν μπορώ να σε κρίνω. Κι έχει να κάνει και με την Φεμινιστική Παιδαγωγική που ουδεμία σχέση έχει με τον φεμινισμό. Αν δεν μπορέσω να φορέσω τα παπούτσια σου, να ξέρω τι έχεις περάσει εσύ για να φτάσεις στο σημείο να αντιδράσεις με τον τρόπο με τον οποίο αντέδρασες, δεν έχω δικαίωμα να σε κρίνω!

Για μένα αυτή είναι από τις μεγαλύτερες νίκες που μπορεί να πετύχει κάποιος, σε ατομικό επίπεδο αυτοβελτίωσης, αυτοδιεργασίας. Το να πολεμήσεις την ενδόμυχη «τάση» σου για κριτική των γύρω σου!

Ναι. Θέλει πολλή εσωτερική διεργασία αυτό. Θέλει ωριμότητα και θέλει και γνώση. Εγώ νιώθω ότι αυτά τα 4 χρόνια που πραγματεύτηκα τα όσα πραγματεύτηκα στο μεταπτυχιακό, με έκαναν πιο σοφή. Αν συλλάβεις το μέγεθος της γνώσης που υπάρχει, που δεν θα καταφέρουμε ποτέ όσο και να διαβάσουμε να κατακτήσουμε, να αγγίξουμε, θα τρομάξεις. Το τι έχει γραφτεί, το τι έχει ερευνηθεί…

Επειδή είναι πολύ επίκαιρο το θέμα της Εκπαίδευσης στην Κύπρο, με τις διάφορες απαγορεύσεις που κυκλοφόρησαν με τη μορφή Εγκυκλίου, βλέπε «απαγορεύεται το σκουλαρίκι, το κοτσιδάκι, υποχρεωτική η φούστα στα κορίτσια κλπ,», θέλω να ρωτήσω: Ο εκπαιδευτικός στην Κύπρο με τον καθαρό μισθό των €1.700, με τις 42 μετ’αποδοχών μέρες αναρρωτικής που δικαιούται και τους 3 μήνες άδεια -έστω στα χαρτιά-, επιλέγει αυτό το επάγγελμα επειδή το αγαπά, επειδή όντως θέλει να μεταδώσει Γνώση, Σκέψη, Βούληση, Φαντασία, Κίνητρα κι Ελευθερία στα παιδιά;

Περίμενε, ναι. Αυτό είναι το επίσημο, αλλά υπάρχει και το κρυφό αναλυτικό Πρόγραμμα. Η διευθύντρια, δηλαδή, ήταν όλο το καλοκαίρι μέρα παρά μέρα στο σχολείο. Επίσημα δουλεύουμε 07:30 με 13:05. Πρακτικά δεν είναι έτσι.

Δεκτόν. Η απορία μου είναι -και ως εκπαιδευτικός με ενδιαφέρει η άποψή σου-: Ένας νέος άνθρωπος που σπουδάζει μεν Εκπαιδευτικός, γνωρίζει δε ότι θα λάβει όλα τα παραπάνω που -στα χαρτιά έστω- μοιάζουν δελεαστικά και «εύκολα», πόσο ασφαλές είναι να υποθέσουμε ότι επιλέγει αυτό το επάγγελμα επειδή πράγματι επιθυμεί να λαξεύσει καλούς πολίτες; Να βάλει το λιθαράκι του σε αυτό το πλάσιμο; Να τους δώσει τα μέσα να ανακαλύψουν τι είναι σημαντικό για εκείνα;

Οι δάσκαλοι γίνονται δάσκαλοι για τους σωστούς λόγους. Κοίτα, οι συνθήκες εργασίας είναι τόσο αντίξοες, που ειλικρινά το κάνεις επειδή το γουστάρεις πολύ. Δεν υπάρχει μισθός που να ανταποκρίνεται στην ψυχή, την ενέργεια, το δόσιμο που βάζεις μέσα στην τάξη. Δεν το κάνεις για τα λεφτά. Θες να έρθεις μια μέρα μαζί μου; Πρώτα από όλα, κτιριακά, τα σχολεία είναι ακατάλληλα από άποψη υποδομής. Υπολογιστές; Εκτυπωτές; Μελάνια; Αυτά τα πληρώνουμε μόνοι μας! Αν εγώ θέλω να κάνω σωστά τη δουλειά μου… η Υπηρεσία δεν παρέχει…

Υπάρχουν δασκάλες οι οποίες επί καθημερινής βάσης, φτύνουν αίμα κάθε 45λεπτο που είναι στην τάξη. Έχουν να κάνουν με 25 διαφορετικές οικογένειες, με 25 διαφορετικές πραγματικότητες.

Δηλαδή οι γονείς δεν μπορούν να βάλουν ένα X ποσό, καθένας, και να καλυφθεί αυτή η ανάγκη, να αναπληρωθεί η έλλειψη υποδομής; Προφανώς θα έπρεπε να καλύπτεται από την Αρμόδια Υπηρεσία.

Άρα τότε δεν μιλάμε για Δημόσια αλλά για Ιδιωτική Παιδεία! Να σου πω ένα πρόσφατο περιστατικό: Έχει τουλάχιστον 5 χρόνια που λόγω κλίματος -εξαιτίας συντήρησης αλλά και κατασκευής- η θερμοκρασία μέσα στις τάξεις ξεπερνά τους 28 βαθμούς. Για μήνες. Κοίτα, υπάρχουν δασκάλες οι οποίες επί καθημερινής βάσης, φτύνουν αίμα κάθε 45λεπτο που είναι στην τάξη. Έχουν να κάνουν με 25 διαφορετικές οικογένειες, με 25 διαφορετικές πραγματικότητες. Εκεί πρέπει να εξομαλυνθούν πάρα πολλές αντιξοότητες για να μπορέσει να κυλήσει εύρυθμα ένα μάθημα.

Τότε, γιατί το κάνεις, γιατί να το «υποστείς» όλο αυτό;

Μπορεί να έχω την πιο στραβή μέρα που μπορεί να υπάρξει. Να είμαι στα πρόθυρα του να βάλω τα κλάματα. Ή να αρχίσω να ουρλιάζω. Κι έρχεται ένα πιτσιρίκι της Α’Δημοτικού και μου δίνει ένα ανορθόγραφο χαρτάκι με ορνιθοσκαλίσματα: «Σ’αγαπώ πολύ!». Ε, αυτό είναι.

Θέλω να σε πάω πίσω στο κομμάτι με την υπερχρήση και υπερέκθεση των παιδιών στις διάφορες οθόνες (tablet, κινητό κλπ.). Προκύπτει έλλειψη ερεθισμάτων, όπως επίσης και ένα σημαντικά φτωχότερο λεξιλόγιο για να αποδώσει σκέψεις που γεννώνται από τα ερεθίσματα. Να το συνδέσω τώρα όλο αυτό με τη χρήση emoticons από τους νέους (τα εικονιδιάκια που υποκαθιστούν τις λέξεις); Με την επιλογή της αργκώ ή γενικευμένων όρων ή λέξεων-πασπαρτού; Με την απλοποίηση της ορθογραφίας; Σχετίζονται λες;

Κοίτα, οι «Καλαμαράδες» έχουμε πολύ πλουσιότερο λεξιλόγιο σε σχέση με τους Κύπριους. Αυτό μπορεί να αδυνατώ να στο τεκμηριώσω, αλλά η λέξη «περίπτερο» για παράδειγμα από τα 6χρονα, 7χρονα, λείπει. «Πάμε στη Μάρω!», «Πάμε στο Οκτάγωνο». Εντάξει; Ένα αστείο που χρησιμοποιώ και στις παρουσιάσεις που κάνω είναι το «Που τούτου τούτο»…

Το πιο;;

Στην προκειμένη μπορεί να εννοούν το ποτήρι! Αλλά επειδή τους διαφεύγει η λέξη…

Είναι η λέξη-πασπαρτού όπως το «από αυτό», «από τέτοιο»… Εντάξει, και στην Ελλάδα τις έχουμε αυτές.

Ναι, μπορεί να σημαίνει το οτιδήποτε.

Στην Κύπρο έχουν διάφορες λέξεις που χρησιμοποιούνται ποικιλοτρόπως: το ρήμα «πιάνω» για παράδειγμα. Που μπορεί να σημαίνει το «πληρώνομαι», το «τηλεφώνησα», το «παρέλαβα»…

Έχουν περιορισμό στην έκφρασή τους.

Αν μετρήσουμε την ανάγκη επικοινωνίας που έχουν τα παιδιά, ζώντας μέσα από τις οθόνες, αυτή είναι… Μηδέν!

Δεκτό. Με πήγες αλλού. Αυτός ο περιορισμός στο λεξιλόγιο δεν σηματοδοτεί και περιορισμό στη σκέψη, στη γένεση σκέψης;

Κοίτα, για να μπορέσω να κατακτήσω τον κώδικα, πρέπει να φτάσω να έχω ένα δυνητικό λεξιλόγιο μέσα μου της τάξης των 1.000 λέξεων (στην Τυπική Ανάπτυξη). Μέχρι τους πρώτους 12 μήνες, πρέπει να έχω ακούσει περίπου 500 λέξεις για να ξεκινήσω να χρησιμοποιώ τις πρώτες 5. Στα 2 μου χρόνια, πρέπει να ξεπερνώ τις 5.000 λέξεις για να ξεκινήσω να βάζω δυο λέξεις μαζί. Σκέψου τι όγκο καταγραφής προϋποθέτει η κατάκτηση του εκάστοτε κώδικα. Αν μετρήσουμε την ανάγκη επικοινωνίας που έχουν τα παιδιά, ζώντας μέσα από τις οθόνες, αυτή είναι… Μηδέν! Η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός και μεταλλάσσεται από γενιά σε γενιά. Σε σχέση με τους γονείς μας, κι εμείς φαινόμασταν εξωγήινοι. (γέλια) Να σου πω χαρακτηριστικά, τα Μίκυ-Μάους τα δικά μας ήταν: Νιλς Χόλγκερσον, Μάγια η Μέλισσα, Κάντυ Κάντυ, Στρουμφάκια… ναι; Όταν ήμουν στη Νοσηλευτική, 19-20-21 ετών, ήμουν μέσα στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο και μιλούσαν για τους Τρανσφόρμερς. Και κοιταζόμασταν ανίδεοι… (γέλια) Και για να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε με τα 6χρονα, 8χρονα εκείνης της εποχής, έπρεπε να δούμε Τρανσφόρμερς!

Τα emoticons που είναι εικονιδιάκια τα οποία υποκαθιστούν όχι τόσο τον Λόγο όσο ολόκληρο το συναίσθημα, την αντίδραση ή την κατάσταση στην οποία είσαι τη δεδομένη στιγμή, πως σου φαίνονται;

Τα greeklish;

Εμένα δεν με ενοχλούν τόσο τα greeklish

Με ενοχλούν. Κοίτα: Για να μπορέσω να μάθω τη ρημάδα την Ορθογραφία…

Το πρόβλημα δεν είναι η Ορθογραφία, σου έχω χειρότερο: Άνθρωποι που γράφουν άτονα, γιατί δεν ξέρουν πού μπαίνει ο τόνος! (Αλλά και με αυτό δεν έχω θέμα, οπτικά)

Εδώ θα μοιραστώ μια πληροφορία της φίλης μου της Όλγας, η οποία με μύησε σε ένα σύστημα εναλλακτικής επικοινωνίας, που αποτελεί γλώσσα για άτομα που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ομιλούμενη γλώσσα. Υπάρχουν διάφορα εναλλακτικά συστήματα.  

Κάτι σαν τη Νοηματική;

Είναι σαν τη Νοηματική, αλλά για αυτούς που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους. Είναι εικόνες. Αλλά έχει τη δομή και τη λειτουργίας μιας γλώσσας. Λέγεται PODD (Pragmatic Organization Dynamic Display). Ο μικρότερος γιος της Όλγας, ο Ανδρέας, έχει Σύνδρομο Angelman. Μέσα στην εκπαίδευση του PODD συνδέεται η θεωρία του Catch-22. Που λέει ότι δεν μπορώ να ξέρω εάν γνωρίζεις κάτι, παρά μόνο εάν στο παρουσιάσω και στο μάθω. Οπότε δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν τα παιδιά μπορούν ή δεν μπορούν… αν δεν τα εκπαιδεύσουμε να το κάνουν. Και νομίζω ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα, δεν είναι ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα!

Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν είναι ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά τη γλώσσα! Δεν τα έχουμε φέρει αντιμέτωπα με τη γλώσσα!

Αλλά;

Δεν τους έχουμε φέρει αντιμέτωπους με τη γλώσσα! Σκέψου μόνο ότι μας παίρνει 6 ολόκληρα χρόνια για να κατακτήσουμε πλήρως τον Κώδικα της Γλώσσας. Και μετά, απλώς βελτιώνουμε και μεγαλώνουμε το λεξιλόγιό μας. Αναλογίσου: 8 ώρες την ημέρα επί 6 χρόνια, για να κατακτήσω έναν κώδικα: Τη Γλώσσα μας! Πόση ώρα περνάνε τα σημερινά παιδιά, από την ώρα που γεννιούνται, με αυτό τον κώδικα;

Πες μου την άποψή σου γύρω από τον Κανονισμό, τα παιδιά στο σχολείο να φοράνε «στολή» και να μην φέρουν σκουλαρίκι, αλογοουρά κλπ. (τα αγόρια), κοσμήματα (εξαιρείται το σταυρουδάκι…);

Λοιπόν… ξέρεις ποιο είναι το θέμα; Και επιστρέφουμε στους γονείς…

Σόρρυ, αλλά προσωπικά είμαι έξαλλη: Αντιδρούν οι μαμάδες στο… μίνι ό,τι έχει απομείνει… Στο έντονο βάψιμο… Ποιος αγόρασε στο κορίτσι αυτό το μίνι λοιπόν; Αυτά τα καλλυντικά;

Ποιος την πήγε για αποτρίχωση στα 12; Άκου τώρα την Εγκύκλιο που ήρθε σε όλα τα σχολεία και «γελάγαμε» μεταξύ μας! Απαγορεύεται στον εκπαιδευτικό να δώσει εργασία για το σπίτι που να προϋποθέτει τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Γιατί αυτό δημιουργεί έναν διαχωρισμό μεταξύ των παιδιών που έχουν και σε εκείνα που δεν έχουν.

Νόμιζα ότι τα είχαμε ξεπεράσει αυτά

Δημοκρατικότατο, ε; Λοιπόν, σε αυτό που με ρώτησες, για τον Κανονισμό που απαγορεύει, όχι, δεν συμφωνώ. Αλλά αυτό προϋποθέτει ωριμότητα της ευρύτερης κοινωνίας. Ότι κάθε μανούλα… Έχει ξεφύγει το πράγμα. Έχεις πάει σε κατάστημα με παιδικά/νεανικά ρούχα; Ειδικά για τα κορίτσια, αυτά που πουλάνε… είναι απαράδεκτα. Το παιδί, το 15χρονο, φορώντας τα ρούχα που πουλάνε, δεν θα σεβαστεί το σώμα του και τον εαυτό του.  Η γυναίκα δεν είναι κρέας, κρεμασμένο, προς πώληση.

Οι γονείς φοβούνται τα παιδιά τους και τα παιδιά νιώθουν ότι αυτά ορίζουν!

Όταν βλέπει τη μαμά του να το κάνει, δεν θα μιμηθεί, δεν σημαίνει ότι «είναι εντάξει»;;

Ναι, δεν… Κοίτα, τα ράσα δεν κάνουν τον παπά. Έχω γνωρίσει δασκάλους, πολύ ελεύθερα πνεύματα. Και οι μαθητές «υποκλίνονται» και τους σέβονται. Ο σεβασμός δεν απορρέει από το dress code. Από το αν το αγόρι θα αφήσει μαλλί ή μούσι. Έχεις τη μαγκιά, ως εκπαιδευτικός, την νοητική, την πνευματική, να τους κάνεις να σταθούν σε όσα λες και όχι σε όσα δείχνεις; Για μένα, είναι εφιάλτης η στολή. Δεν την γουστάρω. Αλλά έχω τη νοημοσύνη, την ωριμότητα -όπως θες πες το- να μην πάρω τα «πορνοδιαστροφικά» ρούχα στα παιδιά μου και να τα στείλω μετά σχολείο… Αυτό δεν το έχουν όλοι οι γονείς. Και το Υπουργείο παίζει τον ρόλο του «αστυνομικού» και του «γονιού», στο πλαίσιο του σχολείου. Και το ζήτημα είναι ότι δεν περνά στον γονιό το μήνυμα! Οι γονείς φοβούνται τα παιδιά τους και τα παιδιά νιώθουν ότι αυτά ορίζουν! Καμιά φορά λέω αστειευόμενη στους γονείς: «Ο δικτάτορας στο σπίτι, πόσο χρόνων είναι;»… Αυτή είναι η πραγματικότητα των παιδιών και, ερχόμενα στο σχολείο, θα προσπαθήσουν να διαδραματίσουν τον ίδιο ρόλο…

Άρα οι γονείς είναι ανεπαρκείς, απόντες;

Είναι! Η έλλειψη σεβασμού στον ενήλικα -όχι στον δάσκαλο συγκεκριμένα, στον ενήλικα γενικότερα- υπάρχει σε όλες τις εκφάνσεις της ανήλικης ζωής. Και σε αυτό δεν ευθύνεται το σχολείο! Το σχολείο δεν μπορεί να ελέγξει το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνω εγώ τα παιδιά μου… Δεν μπορείς να έρθεις εσύ, ως σχολείο, και να μου πεις τι θα κάνω σπίτι μου. Και συνυπολόγισε ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με 25 διαφορετικές οικογένειες και κώδικες. Όταν το παιδί βρίζει στο σχολείο ή χτυπάει επειδή εσύ χτυπάς τη γυναίκα σου… Δεν θα ήθελα με τίποτα να γίνω διευθύντρια σχολείου… Με τίποτα. Έχεις 280 γονείς επί δύο. Ξέρεις τι είναι να λέει άλλο πράγμα ο μπαμπάς, άλλο η μαμά; Για εμάς, αυτή είναι η καθημερινότητά μας. Και στα €1.700, δεν πληρώνεται αυτό που βιώνεις. Πέρσι, μαθητής της ΣΤ’ Δημοτικού έβαλε τρικλοποδιά στη δασκάλα η οποία έσπασε τη μέση της… Ποιος θα την πληρώσει;;

Δεν κατάλαβα. Δεν υπάρχει ασφάλεια για τους εκπαιδευτικούς;

Όχι! Εσύ που δουλεύεις στον ιδιωτικό τομέα, ο Νόμος επιβάλλει στον εργοδότη σου να σου παρέχει ασφάλεια. Εγώ που είμαι στον δημόσιο τομέα, δεν του το επιβάλλει και δεν έχω. Ναι, τα €1.700 φαντάζουν καλές απολαβές…

Από την εμπειρία σου, ως λογοπαθολόγος, βλέπεις κάποια περιστατικά που σχετίζονται με συγκεκριμένη πάθηση, να έχουν αυξηθεί;

Ναι. Για παράδειγμα ο Αυτισμός, ενώ κάποτε λέγαμε ότι είναι 1 στα 1.000 παιδιά, σήμερα είναι 1 στα 50! Είναι νευρολογικό το θέμα. Αλλά τίθεται το ερώτημα: Η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα;

Πως θα ακονίσουν τα παιδιά σήμερα τη μνήμη τους για να αποθηκεύσουν γνώση, από τη στιγμή που όλα είναι εκεί έξω, έτοιμα;

Δηλαδή;

Πως να μιλήσω στα παιδιά μου για «γράμμα», «γραμματοκιβώτιο», «ταχυδρόμο»; Ο παππούς μου ήξερε όλα τα νούμερα της κοινότητας από μνήμης. Δεν τα είχε στη μνήμη του τηλεφώνου αποθηκευμένα… Πως θα ακονίσουν τα παιδιά σήμερα τη μνήμη τους για να αποθηκεύσουν γνώση, από τη στιγμή που όλα είναι εκεί έξω, έτοιμα;

Πες μου γιατί σε εξιτάρει η Δυσφαγία ως διαταραχή κατάποσης…

Γιατί με πωρώνει πάρα πολύ ό,τι έχει να κάνει με νοσοκομείο. Γιατί το πρώτο μου πτυχίο είναι στη Νοσηλευτική.

Τι ονειρευόσουν να γίνεις;

Ονειρευόμουν πάντα να γίνω κάτι, με το οποίο θα μπορώ να βοηθάω τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη.

Όποια ανάγκη;

Όποια!

Πλουσία! (γέλια)

Όταν λοιπόν έδωσα 2 φορές Πανελλήνιες και δεν πέρασα, παραμονή της ημερομηνίας λήξης των αιτήσεων έπεσε στα χέρια μου ο διαγωνισμός για τη Σχολή της Νοσηλευτικής του «Αγία Σοφία». Και είπα, θα το κάνω! Ήμουν και σκράπας στο να αποστηθίζω… Τελείωσα τη Νοσηλευτική, με έπαινο μάλιστα, δούλεψα στην Ψυχιατρική Νοσηλευτική σε έναν Ξενώνα με άτομα της Λέρου, και μετά έπεσε η ιδέα από την παιδοψυχίατρο θεία μου για τη Λογοθεραπεία.

Υπάρχει κάποια εκτόνωση στην οποία διοχετεύεις όλη την ένταση της ημέρας;

Υπάρχει, υπάρχει, ναι. Επειδή δεν είχα τον χώρο, τον χρόνο και την ελευθερία να πενθήσω τον μπαμπά μου που «έφυγε» και ο τρόπος να το διαχειριστώ όλο αυτό είναι να μην αφήνω καθόλου ελεύθερο χρόνο στον εαυτό μου, πέρσι ένιωσα ότι θα «σπάσω». Και είπα ότι «εγώ τον Ιανουάριο θα ξεκινήσω γυμναστήριο». Τον Οκτώβρη, δε, ξεκίνησα μία φορά τη βδομάδα να κάνω κρητικούς χορούς. Μεγάλο απωθημένο. Ο Παγκύπριος Σύλλογος Κρητών κάνει λοιπόν μαθήματα κάθε Τρίτη και πηγαίνω! Οι ενδονεφρίνες που παράγονται κατά τη διάρκεια της άσκησης, με έκανε να επανακτώ τον αυτοέλεγχό μου. Ή ψυχανάλυση θα πήγαινα ή γυμναστική. (γέλια)

Μαρίνα, σ’ευχαριστώ πάρα πολύ

Να ‘σαι καλά.

#ροζδύναμη