Συνέντευξη: Τζένη Μπάρμπα

Τα μάτια της και το μυαλό παρατηρούν ακούραστα. Τη γνώρισα πριν κάποια χρόνια στην οδό Ερμού της Παλιάς Λευκωσίας, βολτάροντας στη ρομαντική γειτονιά. Άνθρωπος με ανησυχίες κι αισθητική ταυτότητα, η Τζέννυ -όπως γράφω εγώ το όνομά της- έχει μια δική της καλλιτεχνική έκφραση που παντρεύει το απόλυτα κομψό στις Κούκλες της, την παιδικότητα, την τρυφερότητα και ρευστότητα των υφασμάτων με την σκανδαλιά και τη μικρή έκπληξη, σχεδόν σε όλες της τις χειροτεχνίες. Τούτη η συνέντευξη-αφιέρωμα (κυρίως λόγω γνωριμίας, συζήτησης κι έκτασης) είναι μια αναπόληση στα χρόνια που την όρισαν, στην έμπνευση που την έκανε, στη δύναμη που τη φέρνει σε αυτό που είναι σήμερα. Όσο συζητάμε, παίζει στο background χαμηλωμένη jazz από το ΡΙΚ Classic. Είναι λάτρης. Οι συλλεκτικές διακοσμητικές της Κούκλες με παρατηρούν κι αυτές. Και ολοκληρώνοντας, σκέφτομαι ότι δεν μου είπε μία φορά το κτητικό «οι κούκλες Μου». Ίσως γιατί εκείνες της ζήτησαν να τις φτιάξει.

συνέντευξη στη Φοίβη Σιταρά

Κούκλες εμπνευσμένες από το Τσίρκο, το τωρινό σου project! Για πες…

Ε, όταν ξεκίνησα την ιδέα άρχισα να σχεδιάζω για να δω τι θα κάνω τελικά. Ποτέ όμως δεν μου βγαίνει το αρχικό σχέδιο. Στην πορεία, η κούκλα μου φωνάζει κάτι άλλο. «Κάνε με… αυτό!». Οπότε σταμάτησα να σχεδιάζω και τα κρατάω όλα στο μυαλό μου.

Πως ξεκίνησε, σε πρακτικό επίπεδο, η ενασχόλησή σου με τη δημιουργία κούκλας;

Κοίτα να δεις, ξεκίνησα με πατρόν από τις γνωστές πάνινες κούκλες Tilda, της Νορβηγίδας. Από κει και πέρα, όταν έμαθα να το χειρίζομαι καλά όλο αυτό, ξεκίνησα να σχεδιάζω πάνω σε αυτό το μοτίβο, βάζοντας όμως τις δικές μου πινελιές, αλλαγές. Η Tilda έχει συγκεκριμένα patterns, με χοντρή περιφέρεια, πολύ λεπτή μέση… Δεν έκανα ποτέ patterns με ρούχα της Tilda. Το ρούχο ήταν πάντα δικό μου. Όταν είδα ότι κάποια ρούχα που εγώ φανταζόμουν, δεν έμπαιναν σε αυτό το κορμί, άρχισα να την «παραποιώ». Το μόνο που κράτησα αρχικά ήταν τα μάτια, σαν δύο τελείες. Γιατί μου αρέσει πολύ το αφαιρετικό. Δεν σου δείχνει έκφραση γέλιου, στεναχώριας… Όταν όμως μπαίνεις στη διαδικασία να κάνεις κούκλες, αρχίζεις και ψάχνεις τι άλλο μπορείς να κάνεις πάνω σε αυτή την κούκλα; Αφού πειραματίστηκα πολύ μόνη μου και θέλησα να μάθω κι άλλα κι άλλα πράγματα, μπήκα σε online classes από τη Νέα Ζηλανδία και την Αμερική, κι έμαθα καινούργιες τεχνοτροπίες.

Βγάζεις σειρές, λοιπόν, όχι μεμονωμένες κούκλες. Τι διαδικασία ακολουθείς, αν υπάρχει;

Στην αρχή σκέφτομαι το θέμα. Θα είναι εμπνευσμένο από την εποχή ’20-’30 που μου αρέσει πολύ; Όταν το βρω, κάνω πάνω σε αυτό 4-5 διαφορετικές κούκλες της ίδιας εποχής, γιατί έχω πολλές εικόνες και θέλω να τις αποτυπώσω. Συνήθως δεν αποτυπώνονται σε μια κούκλα μοναχά. Παίρνω λοιπόν ένα θέμα που έχω στο μυαλό μου, είτε από παραμύθι είτε από ταινία που λατρεύω είτε από εποχή και πάνω σε αυτό πατάω. Κοιτάζω τι χαρακτηρίζει εκείνη την εποχή, τι στιλ. Από ρούχο, παπούτσι, μαλλί. Ψάχνομαι ενδυματολογικά, εννοείται, και πώς μπορεί να ενταχθεί στο πατρόν. Βγάζω πατρόν καθαρά σχεδιαστικά.

Κάθε κούκλα έχει τη δική της γραμμένη ή άγραφη ιστορία…

Έχω την αίσθηση ότι τα πρόσωπα που δίνεις στις κούκλες σου, έχουν κάτι από σένα! Φυσιογνωμικά, μιλώντας.

Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ… Στις κούκλες μου, τα πρόσωπα έχουν ένα κοινό στοιχείο. Θα δεις το φρύδι κοντά στο μάτι. Μου βγαίνει έτσι πάντα. Ήρθε λοιπόν μια μέρα μια κυρία εδώ, που είναι και ζωγράφος, και μου είπε ότι τα μάτια από τις κούκλες μου, μου μοιάζουν. Ναι, πιστεύω ότι υπάρχει λοιπόν μια αντανάκλαση. Ή από οικεία πρόσωπα. Από τον πατέρα μου, από τη μάνα μου. Αναφορές που βγάζω υποσυνείδητα, αυθόρμητα.

Θεματολογίες;

Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι… Το Τσίρκο που το έχω ξανακάνει σε μορφή Tilda, τώρα το ξανακάνω στο κορμί που έχω βγάλει. Γενικώς εμπνέομαι από την εποχή 1920-1930, ποτοαπαγόρευση, Cotton Club… Είμαι λάτρης!

Ωραία, βήμα δεύτερο μετά την έρευνά σου… τα υλικά; Ξέρω ότι τα ψάχνεις πάρα-πάρα πολύ.

Το υλικό πράγματι το έψαξα και το ψάχνω ακόμα. Έχω μεγάλη γνώση στα υφάσματα. Αυτό ήταν ένα standard που με βοήθησε να οδηγηθώ σε καλά υφάσματα.

Από πού προέκυψε αυτή η γνώση στα υφάσματα;

Από την εμπειρία μου πάνω στη διακόσμηση στα έπιπλα. Δούλεψα πάνω σε ταπετσαρίες, έκανα και εκπαίδευση στον διάσημο γερμανικό οίκο με υφάσματα, Jab Anstoetz. Βεβαίως είχα και προηγούμενη γνώση από τη μητέρα μου, η οποία ήταν επίσης γνώστρια των υφασμάτων. Δεν είχε σχέση, με την έννοια ότι ήταν νοικοκυρά. Απλώς το έψαχνε. Στο σπίτι μας είχαμε πάντα σαν standard την Ποιότητα.  

Είδες; Αυτό σου πέρασε στο DNA…

Μου πέρασε! Τελικά δεν το είχα αναλογιστεί. Όμως πάντα έλεγα ότι δεν μοιάζω της μαμάς μου, ότι μοιάζω του μπαμπά μου. Αλλά τελικά αυτά τα κομμάτια που λες, τα έχω πάρει από τη μαμά, ναι!

Η κούκλα μού μιλάει, μπορεί να μου πει «τι θέλει»

Πάμε λοιπόν πίσω στα υλικά, που ξέρω τα φέρνεις από κάθε γωνιά της Γης!

Το βασικό υλικό του κορμιού είναι λινό με βαμβάκι, το οποίο το προμηθεύομαι πια από την Κύπρο. Για τα ρούχα, στο 80% είναι αμερικάνικο cotton που το προμηθεύομαι επίσης από την Κύπρο. Για τα μαλλιά προμηθεύομαι από Γερμανία, Ολλανδία, Ρωσία. Το μαλλί που χρησιμοποιώ σε όλες τις κούκλες, είναι ολόμαλλο. Πρόθεσή μου είναι το 90% κάθε κούκλας να είναι από φυσικές ίνες! Ράβω με κλωστή cotton. Η γέμιση είναι το μόνο συνθετικό υλικό που χρησιμοποιώ, καθαρά πολυεστερικό. Είναι οικολογικό και υποαλλεργικό.

Πες μου για τις λεπτομέρειες που βάζεις, χάντρες, δαντέλες, λουλούδια…

Οι δαντέλες, επίσης, προσπαθώ να είναι βαμβακερές και λινές. Τα λουλούδια που βάζω, προσπαθώ να είναι φυσική ύλη, χάρτινα κλπ.. Τις πέρλες θα τις προμηθευτώ είτε από καταστήματα με κοσμήματα -όχι πλαστικά- είτε είναι κοσμήματα faux bijou της κόρης μου, δικά μου ή φίλων μου.

Όλη αυτή η πολύ ποιοτική πρώτη ύλη που κυνηγάς, φαντάζομαι ανεβάζει σημαντικά το κόστος…

Το κόστος το ανεβάζει, επειδή δεν έχω την ευκαιρία να πάρω τα υλικά σε χονδρική! Θέλω κάθε κούκλα να είναι μοναδική, συνεπώς παίρνω μικρή ποσότητα από υφάσματα κλπ..

• 

• 

• 

• 

Αν και νομίζω γνωρίζω την απάντηση, εντούτοις δεν μπορώ να αποφύγω την ερώτηση: Πόσο χρόνο σου παίρνει η δημιουργία μιας κούκλας;

Εξαρτάται από την κούκλα! Η τελευταία, από τη σειρά του Τσίρκου, που δουλεύω αυτό το διάστημα, μου έχει πάρει 7 μέρες ολόκληρες. Μπορεί μια κούκλα να μου πάρει και 10 και 15 μέρες. Βέβαια, με μεγάλα διαλλείματα. Γιατί η κούκλα μού μιλάει, έχουμε μια σχέση στην οποία και η ίδια η κούκλα μπορεί να μου πει «τι θέλει»… Άρα πρέπει να κάνω ένα διάλειμμα για να κουβεντιάσω μαζί της. Τι θέλει, πώς να το κάνουμε, το χρώμα…

Οι κούκλες σου συνοδεύονται και από μια ιστορία, καθεμιά. Όπως και ένα όνομα.

Σχεδόν πάντα. Κάθε κούκλα έχει τη δική της γραμμένη ή άγραφη ιστορία… Τώρα με τη σειρά του Τσίρκου, μπορεί μια κούκλα να μου πει ότι είναι κλόουν στο τάδε τσίρκο, ότι μεγάλωσε εκεί με τους γονείς της, έμαθε να κάνει αυτό κι αυτό… Συνήθως στην περιγραφή που βγάζω για κάθε κούκλα σε πολύ λίγες δίνω και την ιστορία της γιατί θεωρώ σημαντικό καταρχήν να μείνει μεταξύ μας η ιστορία της και επειδή -αφού είναι εμπορική κούκλα και θέλω να την πουλήσω- προτιμώ να αναπτύξει ο άλλος τη δική του ιστορία μαζί της!

Έχω μετανιώσει που δεν κράτησα κούκλα για μένα

Έχεις κάποια αγαπημένη σου που να μην ήθελες να την αποχωριστείς, να την πουλήσεις;

Όχι! Έκανα πολλές για να τις κρατήσω. Είπα «αυτή είναι δική μου!» και τελικά τις πούλησα όλες. Έχω μετανιώσει που δεν κράτησα κάτι για μένα. Με την ιδέα, όμως, ότι μπορώ να τις ξαναφτιάξω, δεν κράτησα ποτέ δική μου.

Άρα το έχεις μετανιώσει!

Ναι, το έχω μετανιώσει, γιατί είμαι και κάποιας ηλικίας και λέω «θα πάθω τίποτα και δεν θα μου έχει μείνει καμία κούκλα, κάτι να αφήσω στα παιδιά μου…». Από την άλλη, όμως, επειδή ήμουν πολλά χρόνια στο εμπόριο, έχω και την ηδονή της πώλησης!

Ενδιαφέρον.

Ναι. Επειδή ήμουν πάρα πολλά χρόνια στην πώληση του επίπλου και μάλιστα του ακριβού επίπλου, ξέροντας ότι πουλάω κάτι ακριβό που δεν είναι προσιτό σε όλους, έβγαζα ηδονή εφόσον είχα καταφέρει να πείσω τον άλλο για την ποιότητα. Είναι σημαντικό αυτό που πουλάς να έχει ποιότητα. Θεωρώ ότι είμαι έκφυλη σε αυτό, ναι! Νιώθω ηδονή για αυτό που πουλάω, το ποιοτικό, γιατί έχω πιστέψει σε αυτό, στην ποιότητά του. Δεν μπορώ να πουλήσω κάτι στο οποίο δεν έχω πιστέψει.

Δεν ξέρω εάν θωρείς τον εαυτό σου καλλιτέχνη;

Όχι.

Καλλιτέχνης είναι αυτός που έχει φανταστεί τα πάντα από την αρχή! Εγώ είμαι ένας καλός «Αντιγραφέας»

Πως αυτοορίζεσαι;

Χειροτέχνης. Ή κουκλού. Κουκλοποιός. Είναι μεγάλο πράγμα να πεις τον εαυτό σου «καλλιτέχνη». Γι’αυτό και με χαρακτηρίζω «εν δυνάμει dollmaker». Κάνω κούκλες. Με την κυριολεκτική έννοια. Θεωρώ ότι ακόμη μαθαίνω… Καλλιτέχνης για μένα είναι ένας μεγάλος δημιουργός, δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω. Παρά την ηλικία μου, ακόμη μαθαίνω. Για να πω ότι έχω φτιάξει μια καθαρά καλλιτεχνική κούκλα, θα πρέπει να βγει από τα σωθικά μου! Βγάζω αγαπημένες κούκλες. Αλλά μέχρι να βγει ένα πλάσμα μέσα από τα σωθικά μου…

Πως μπορεί να συμβεί αυτό; Τα πάντα πρωτότυπα…

Έχουμε τόσες παραστάσεις πια, καλώς ή κακώς. Δεν υπάρχει παρθενογένεση. Από κάπου επηρεαζόμαστε. Του Τσίρκου ή του Cotton Club τις κούκλες, κάτι είδα και τις έφτιαξα. Έστω και το ρούχο, σαν στιλ. Άρα αυτό με κάνει έναν καλό «αντιγραφέα»! Άρα καλλιτέχνης είναι αυτός που έχει φανταστεί τα πάντα από την αρχή! Όταν λοιπόν θα φτιάξω κάτι που θα είναι όλο δικό μου, ακόμη και το ρούχο, τότε θα πω ότι είμαι Καλλιτέχνης.

Στη βάση, λοιπόν, ότι ξέρεις πως θα αφήσεις τελικά το δημιούργημά σου να φύγει, το γνωρίζεις αυτό από την αρχή;

Όχι, όχι. Δεν είμαι εμπορική. Αν ήμουν εμπορική, δεν θα έκανα τόσο ακριβή κούκλα και με τέτοια υλικά, με τόση λεπτομέρεια. Δεν μπαίνω σε αυτή τη διαδικασία.

Πόσο στοιχίζει μια κούκλα σου;

Εξαρτάται από την κούκλα, από τις μέρες δουλειάς, τα υλικά… Όταν ξεκινώ, δεν σκέφτομαι καν τα υλικά, δεν κάνω εκπτώσεις σε αυτά. Θα βάλω τα υλικά που θέλω. Κι αν δεν τα βρω, μπορεί να αφήσω την κούκλα στην άκρη, μέχρι να τα βρω. Από τη στιγμή, τώρα, που τελειώνει και πρέπει να της βάλω μια τιμή να την πουλήσω, έχω μια φόρμα κοστολόγησης όπου σημειώνω το κόστος των υλικών μου, τις ώρες μου… Η αλήθεια είναι ότι οι ώρες ενός χειροτέχνη, δεν πληρώνονται.

Η φαντασία, η ενέργεια, το δόσιμο δεν κοστολογούνται. Το βλέπω και σε μένα.

Ακριβώς. Υπάρχει μια φόρμουλα κοστολόγησης για τους χειροτέχνες, αν δεν κάνω λάθος εγγλέζικη, κατά την οποία η ώρα είναι 13 λίρες. Πάλι βγαίνει πολύ. Εγώ υπολογίζω μόνο τις ώρες που κάθομαι και ράβω. Ούτε τη σκέψη, ούτε τον σχεδιασμό…

Τα ξωτικά -οι νεράιδες όχι τόσο- μου βγάζουν μεγάλη φαντασία

Το κοινό σου ποιο είναι, σε ποιους απευθύνεσαι;

Μμμ, καλή ερώτηση αυτή. Δεν το έχω σκεφτεί τόσο αυτό. Κοίτα, οι κούκλες δεν είναι για παιχνίδι. Βεβαίως έχουν πάρει μητέρες για τα παιδιά τους, αλλά για να διακοσμήσουν το δωμάτιο. Άρα, οι κούκλες είναι διακοσμητικές συλλεκτικές.

Σου έχουν ζητήσει πότε κάτι εξεζητημένο; Όπως να φτιάξεις κούκλα σε διαστάσεις ανθρώπου;

Μμμ, όχι. Το μόνο που μου έχουν ζητήσει -κι αυτό περισσότερο γιατί είναι τάση και μόδα-, είναι «να κάνουμε μια κούκλα να μου μοιάζει» ή «της κόρης μου». Έχω αναλάβει 2-3 από παραγγελία, όμως εξηγούμαι ότι δεν θα κάνω το πρόσωπο να μοιάζει. Μπορεί να το πλησιάσω, αλλά δεν μπορώ να δεσμευτώ εξαρχής. Θα προσπαθήσω να ζωγραφίσω το πρόσωπο, να φέρω τα χαρακτηριστικά… Εκείνο που θα θυμίσει, είναι ένα ρούχο ή ένα χαρακτηριστικό στιλ, τα μαλλιά, ένα κόσμημα. Πάντως δεν είναι αυτό που μου αρέσει, αυτού του είδους η παραγγελία. Η χειροτεχνία είναι ένα ρίσκο. Δεν μπορείς να την επαναλάβεις. Και δεν μπορείς να είσαι σίγουρος εκ των προτέρων για το αποτέλεσμα.

• 

Πες μου για την Έκθεση «Πλάσματα της Φαντασίας και του Ονείρου» που έκανες τον περασμένο μήνα στο Μουσείο Παραμυθιού (Λευκωσία)

Ξωτικά και νεράιδες, ναι. Κοίτα να δεις συγκυρία… Τα ξωτικά -οι νεράιδες όχι τόσο- μου βγάζουν μεγάλη φαντασία. Οι νεράιδες για μένα δεν έχουν αέρινα φορέματα και ραβδάκι. Για μένα νεράιδα, μπορεί να είναι οποιοδήποτε πρόσωπο στην καθημερινότητά μου γιατί μου φέρνει μια ενέργεια θετική. Μπορεί να είσαι εσύ! Αλλά π.χ. τα δύο μεγάλα, διαδραστικά, που έκανα, της Εμψύχωσης, για το Μουσείο, είναι τα ξωτικά της Ενδυνάμωσης που δίνουν θάρρος, χαρά, φιλία. Και μαζί έκανα και την προσωπική μου έκθεση. Όσα δεν πουλήθηκαν, θα έρθουν εδώ, σε μένα.

Έχεις υπάρξει νεράιδα ή ξωτικό;

Θυμάμαι μικρή, φανταζόμουν ότι ήμουν πριγκίπισσα. Επειδή η μαμά μου, κούρευε τα μαλλιά μου κοντά, έπαιρνα τις ζιβάγκο τις μπλούζες κι έκανα ότι έχω μαλλιά μακριά. Ήμουν και λίγο κακο-καλομαθημένο ως μοναχοκόρη, και δώσ’του η πριγκίπισσα Ρεγγίνα. Είχα και όνομα! Αν και στο ντύσιμό μου, όσο θυμάμαι, ήμουν πιο αγόρι. Δεν μου άρεσαν τα φορέματα. Αλλά όταν ήμουν μόνη στο δωμάτιο, το πριγκιπικό έβγαινε!

Γνωρίζω πως όχι μόνο οι κούκλες αλλά γενικώς τα αντικείμενα, τα πράγματα, «σου μιλάνε». Λες στο ποτήρι «Κάτσε φρόνιμα!».

Βεβαίως. Μιλάμε. Και δεν το έχω από τώρα, αυτό. Από μικρή. Τα δύο μου αδέρφια, αν και είμαστε κοντά ηλικιακά, έπαιζαν με τη γειτονιά όταν μετακομίσαμε στο πατρικό μου έξω από την Κοζάνη, στα 7 μου. Όλη η γειτονιά ήταν αγόρια! Κορίτσι, κανένα. Έπαιζα μόνη μου λοιπόν και μιλούσα πολύ μόνη μου. Εξ ου και τα πριγκιπικά… Μιλούσα και με τα παιχνίδια μου. Και νομίζω, μου έμεινε λίγο. Και η μαμά μου μιλούσε, όμως. Στο φαγητό της…

Άρα είχες προσλαμβάνουσες και το θεώρησες «φυσιολογικό»

Πολύ. Και το θεωρώ.

Είχα δασκάλους την Βακαλό, τον Μπονάτσο, τον Στεφόπουλο. Γνώρισα τον Τσαρούχη, τον Μυταρά…

Πάμε λοιπόν στα των Σπουδών. Δεν πέρασες στην Αρχιτεκτονική -ευτυχώς για σένα- και αποφάσισες να κατέβεις Αθήνα, στην Βακαλό.

Μου άρεσε πολύ να σχεδιάζω. Το είχα από μικρή αυτό. Στα 4 μου άκουσα τη λέξη «Αρχιτεκτονική» κι αποφάσισα ότι θα γίνω Αρχιτέκτονας. Σε όλα τα χρόνια μέχρι την τότε 6^η Γυμνασίου δεν ήθελα να κάνω τίποτα άλλο. Μετά μου ήρθε ότι δεν θέλω τελικά! «Έπιανε» το χέρι μου και κατάλαβα ότι προτιμώ το σχέδιο.

Και χάρη στη Μανίνα, το κοριτσίστικο περιοδικό, ανακάλυψες την Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών, Βακαλό;

Ναι. Ή στη Μανίνα ή την Κατερίνα, που αγόραζα μανιωδώς και τα συνέλεγα σε βαλίτσα κάτω από το κρεβάτι, διάβασα για την Σχολή Βακαλό. Έστειλα γράμμα, το ’77-’78 για να μάθω περισσότερες πληροφορίες. Διακοσμητική ήξερα τι είναι, Γραφιστική όχι. Με το που διάβασα την απάντησή τους, είπα «είμαι εδώ!». Αποφάσισα λοιπόν να κατέβω Αθήνα.

Φαντάζομαι έγινε μίνι «πόλεμος» με τη μαμά;

Ναι, η μαμά μου δεν ήθελε με τίποτα να κατέβω Αθήνα. Ήθελε να γίνω σχεδιάστρια στον Ευκλείδη, Θεσσαλονίκη. Ο μπαμπάς μου ήταν ο μεγαλύτερος υποστηρικτής μου.

Ξαφνικά λοιπόν, ούσα στη Βακαλό, βρέθηκες σε έναν κόσμο με απίστευτους δασκάλους…

Την κυρία Ελένη Βακαλό, που για μένα ήταν ένα θαύμα την ώρα που δίδασκε Ιστορία Τέχνης…

Όταν ήμουν εγώ, είχε σταματήσει τα μαθήματα. Μας καλωσόρισε πρώτη μέρα!

Ναι, αποσύρθηκε ελάχιστα μετά. Τον Παπαϊωάννου τον Γιάννη. Τον Μπονάτσο τον Σταύρο. Ο Γουναρίδης, που νομίζω τώρα έχει αναλάβει ο γιος του. Ο Στεφόπουλος, ένας καταπληκτικός ζωγράφος. Ο Πατρασκίδης, ο οποίος μετά έκανε στην Καλών Τεχνών. Ο Μανωλάς… νομίζω. Ποιους άλλους να θυμηθώ; Ξεχνάω τον φωτογράφο…

Μου ανέφερες όμως και την Μυταρά!

Ναι, ήταν η Χαρίκλεια η Μυταρά στη Σχολή και δίδασκε Κόσμημα. Μέσα από τη Βακαλό γνωρίσαμε τον Τσαρούχη, τον Μυταρά. Μου άνοιξε πάρα πολύ το πνεύμα όλο αυτό. Με οδήγησε σε μονοπάτια πρωτόγνωρα. Σε λογοτεχνικούς κύκλους, σε διαλέξεις, αναζητήσεις… Πάντα διάβαζα, βεβαίως. Ο πατέρας μου διάβαζε πολύ και είχαμε πολλά βιβλία σπίτι. Η Βακαλό και οι συναναστροφές που είχα στην Αθήνα με οδήγησαν σε πολύ ωραία μονοπάτια, που μου έχουν μείνει αξέχαστα. Γνώρισα τον Βρεττάκο, τον Μιχάλη τον Κατσαρό. Άρχισα το θέατρο, άρχισα τον κινηματογράφο. Η Αθήνα μου άνοιξε τους ορίζοντες. Πέρασα -μέχρι το ’87, ’88- τα καλύτερά μου χρόνια Αθήνα. Παράδεισος.

Επειδή ήμουν πολλά χρόνια στο εμπόριο, έχω και την ηδονή της πώλησης!

Πως προέκυψε λοιπόν η εμπλοκή σου με το Έπιπλο;

Αρχικά εργάστηκα ως μακετίστας. Μετά έκανα το «Λογότυπο» στην Κοζάνη, με χορηγό τον μπαμπά. Η «σχέση» μου ήταν στην Αθήνα, όμως, οπότε το μισό μου μυαλό ήταν κάτω. Ήδη συζούσα με τον Μιχάλη (σ.σ. ο σύζυγός της) 5 χρόνια και τότε ήρθε στη ζωή μας η είδηση ενός παιδιού. Αποφασίσαμε με τον Μιχάλη ότι θέλουμε να φέρουμε στον κόσμο τούτο το παιδί. Τον γιο μας. Κατέβηκα ξανά Αθήνα λοιπόν. Έφερα στον κόσμο τον γιο μου. Είδαμε ότι η Αθήνα είναι σκληρή για οικογένεια. Ήταν ωραία για εργένη αλλά δεν θέλαμε να «πνίξουμε» το παιδί. Η Αθήνα είχε αρχίσει να αλλάζει, να γίνεται πιο σκληρή (το ’89-’90). Θελήσαμε να αποκεντρωθούμε.

Και τότε ήρθε στη ζωή σου η Κύπρος…

Ναι, έκαναν πρόταση στον Μιχάλη να έρθει εδώ, στην Intracom, αφού είχαμε αποφασίσει ότι η Αθήνα δεν μας έκανε πλέον. Μεγάλη απόφαση. Την πήραμε χάρη στο παιδί. Με το που ήρθαμε, έμεινα έγκυος στην κόρη μου.

Έμεινες λοιπόν εκτός εργασιακού στίβου!

Ναι, για 8 ολόκληρα χρόνια. Ήταν επιλογή μου να μεγαλώσω εγώ τα παιδιά μου. Φυσικά δεν είχα και βοήθεια. Πνεύμα ανήσυχο και για να μην ξεχάσω όσα είχα μάθει, διάβαζα πάρα πολύ, ξόδεψα τα μαλλιοκέφαλά μου σε περιοδικά Διακόσμησης, είχα τις συνδρομές μου. Κράτησα, λοιπόν, την επαφή, όμως έφυγα από την Τεχνολογία. Επαγγελματικά δεν μπορούσα να επιστρέψω στην Γραφιστική.

Οπότε;

Έριξα το βάρος στη Διακόσμηση. Βοηθούσα φίλους σε θέματα Διακόσμησης, είχα αρχίσει να μαθαίνω για τα ξύλα… διάβαζα.

Πως μπήκες στον χώρο του Επίπλου; Και γιατί Έπιπλο;

Ε, γιατί ήταν πιο κοντά στη Διακόσμηση. Έψαχνα για part-time δουλειά. Αρχικά μπήκα στα Fendi, τα έπιπλα, τα Giorgetti και τα Rossi. Στα 4 χρόνια που ήμουν στα Fendi, γνώρισα τον Βαράγκη, με θεώρησε κατάλληλη και μου έκανε την πρόταση να αναλάβω τα «Δια χειρός Βαράγκη» στην Κύπρο. Συνεργάστηκα πάρα πολύ καλά μαζί τους, για 11χρόνια περίπου. Ίσως από τις καλύτερες συνεργασίες μου. Αρκετοί ακόμη και σήμερα στην Κύπρο με ξέρουν ως «Η Τζένη του Βαράγκη». Με την κρίση στην Ελλάδα έκλεισε ο Βαράγκης. Ξαναβρήκα αμέσως δουλειά, για να πω την αλήθεια. Πάλι σε έπιπλα. Στην RedCube. Είχε αρχίσει κι εδώ η κρίση, η οικοδομική. Κι έμεινα άνεργη στα τέλη του 2014. Στα 55 μου!

Παρένθεση: Πως ήταν τότε τα πράγματα στην Κύπρο για τους Έλληνες/Ελλαδίτες εδώ; Εσύ είχες επαφή και με την καλή κοινωνία του τόπου.

Κοίτα, τότε δεν υπήρχε το κύμα Ελλήνων που υπάρχει και έρχεται σήμερα, για δουλειά κυρίως. Τότε κάποιοι ήταν παντρεμένοι με Κύπριους, άλλοι ήταν στρατιωτικοί… Κι επειδή θεωρούσαν εδώ ότι είχαμε ευφράδεια λόγου, συχνά μας προτιμούσαν στις δουλειές. Βεβαίως. Δεν αντιμετώπισα «ρατσισμό». Φυσικά ήμουν η «Καλαμαρού». Αλλά γενικότερα οι συνεργασίες μου ήταν έξοχες.

Παρά το γεγονός ότι, βγαίνοντας ξανά στην εργασία στα 55 μου, οι άλλοι με αντιμετώπισαν ως «ξοφλημένη», δεν το ένιωσα ποτέ!

Μένεις λοιπόν άνεργη στα 55 σου.

Ναι. Στα 55. Με μια κρισάρα στο επάγγελμα που εξασκούσα. Για να φανταστείς, το ’11 που έμεινα άνεργη, βρήκα δουλειά μέσα σε 10 μέρες. Όχι μία, τρεις. Και είχα να επιλέξω. Το ’14 άρχισα να στέλνω βιογραφικά, να περνάνε οι μήνες και τότε κατάλαβα ότι «δεν τραβάω» για τους άλλους.

Ηλικιακά ή στο αντικείμενό σου;

Ένιωσα ηλικιακό «ρατσισμό» σε συνδυασμό με το οικονομικό κομμάτι, λόγω εμπειρίας. Θεωρούσαν ότι οι απαιτήσεις μου θα ήταν μεγάλες λόγω προϋπηρεσίας.

Πάμε στο σήμερα και την Κουκλοποιία

Ανέκαθεν ασχολούμουν με τις κατασκευές. Κάνω διάφορα. Την Tilda την είχα δει στο Pinterest και κατενθουσιάστηκα. Κι είπα της κόρης μου «εγώ αυτή θα την κάνω!». Και το πρώτο σχέδιο κούκλας που έβγαλα, το έβγαλα μόνη μου βάσει αυτού που έβλεπα. Γιατί τότε δεν κυκλοφορούσαν πατρόν, ηλεκτρονικά. Έτσι έκανα την πρώτη κούκλα, για την κόρη μου. Καλούτσικη! Με υφάσματα ό,τι είχα. Η κόρη μου, μου ζητούσε συνέχεια πράγματα για να διακοσμήσει το σπίτι της ή για τις φίλες της. Εγώ, άνεργη, έφτιαχνα. Κούκλες, καρδούλες-μαξιλαράκια, καδράκια, κοσμήματα… Άρεσαν αυτά που έφτιαχνα και με παρότρυναν να το συνεχίσω, να το κάνω επαγγελματικά.

Οδηγηθείτε από το Όνειρό σας!

Φέτος συμπληρώνεις 5 χρόνια με τις Κούκλες σου και το Genny’s Thoughts

Ναι. Ξεκίνησα τον Απρίλη του 2015 και τέλος Οκτώβρη μου ήρθε η πρώτη παραγγελία, να κάνω κούκλες εποχής για το Πωλητήριο της Λεβέντειου Πινακοθήκης.

Γιατί στην Ερμού;

Στην Ερμού βόλταρα πάντα από το ’92 που ήρθα στην Κύπρο. Ήταν από τις αγαπημένες μου γειτονιές, αν και σε άσχημα χάλια. Όταν αυτό το συγκεκριμένο τμήμα αναπλάστηκε πριν 4-5 χρόνια, ένιωσα στην ψυχή μου ότι αν ποτέ κάνω κάτι δικό μου, θέλω να είναι εδώ. Είμαι πάρα πολύ χαρούμενη. Γιατί με χαλαρώνει και με εμπνέει αυτή η γειτονιά.

Εσύ είσαι η Genny’s Thoughts και το μαγαζί, στο οποίο φιλοξενείς χειροτέχνες, το Vagabond

Ναι, υπάρχει λιγάκι η πρακτική δυσκολία των δύο ονομασιών αλλά δεν θα ήθελα να τα αφήσω. Genny’s Thoughts είμαι εγώ. Vagabond είναι η Ελπίδα με τα κοσμήματα, η Γλύκα με τη χαρτοκοπτική της, η Μαργαρίτα με τις τσάντες, η Ανέλια με τα κεριά…

Έχεις αγαπημένο μότο;

Ναι: The details make the difference. Και ισχύει παντού. Και στους ανθρώπους!

Τώρα που το λες αυτό, σε έχει επηρεάσει η ενασχόλησή σου με την Κουκλοποιία στο πώς βλέπεις τους ανθρώπους;

Δεν το έχω σκεφτεί, για να σου πω… Ίσως κάποιες χαρακτηριστικές φάτσες; Πάντα παρατηρούσα. Συνηθίζω να λέω πως «όλα είναι θέμα Αισθητικής». Ο άντρας μου με κοροϊδεύει. «Μα τι σε νοιάζει;». Ε, είναι θέμα Αισθητικής! Παρατηρώ ανθρώπους. Και μπορεί να δω λεπτομέρειες -τελείως υποκειμενικές-, όπως ένα διαφορετικό κουμπί σε μια ζακέτα. 

Μα ναι, Αισθητική δεν είναι το ταιριαστό.

Ακριβώς. Μπορεί να δω ένα κουμπί παράταιρο και να μου αρέσει ή να αναρωτηθώ γιατί. Επίσης, βλέπω πολύ βιτρίνες, σε περιοδικά.

Όλα είναι θέμα Αισθητικής

Κλείνοντας, θα ήθελα να συμβουλεύσεις τις Γυναίκες που επιθυμούν να φτιάξουν κάτι δικό τους.

Αν και θα ακουστεί ρομαντικό, τις προτρέπω να οδηγηθούν από το Όνειρό τους! Δεν πιστεύω ότι έχει φραγμούς ούτε η ηλικία ούτε το όνειρο ούτε το πάθος. Αν κάτι με χαρακτηρίζει, είναι το μεγάλο μου Πάθος. Και ναι, πιστεύω ότι ποτέ δεν είναι αργά σε μία Γυναίκα. Παρά το γεγονός ότι, βγαίνοντας ξανά στην εργασία στα 55 μου, οι άλλοι με αντιμετώπισαν ως «ξοφλημένη» -και το έβλεπα στο βλέμμα τους-, δεν το ένιωσα ποτέ! Ίσα-ίσα, ξεκινώντας κάτι νέο στα 55 μου, ένιωσα το ίδιο μένος και πάθος που είχα στα 20 και στα 30 μου. Κακά τα ψέματα, είναι τελείως ψυχοθεραπευτικό για μια Γυναίκα αυτό το πράγμα. Ολοκληρώνω και ζω το όνειρό μου. Τα χρήματα δεν είναι αυτοσκοπός. Το συμβουλεύω στις Γυναίκες αυτό: Ποτέ μην θεωρήσετε ότι έχει τελειώσει κάτι. Είμαι σε θέση να ξεκινήσω ανά πάσα στιγμή κάτι καινούργιο. Δεν με φοβίζει. Αυτό το έχω πάρει από τον πατέρα μου. Μου έλεγε: «Μην φοβάσαι να ξεκινήσεις κάτι καινούργιο. Τα χρήματα δεν είναι οδηγός». Και παρά το γεγονός ότι έχω ζήσει εποχές με χρήματα, ποτέ δεν ήμουν φιλοχρήματη ή τα λεφτά να είναι το μέσο για να μου δώσουν φτερά. Δεν δίνω καμία σημασία στα λεφτά. Είναι αρχή μου: Έχω, κάνω. Δεν έχω, δεν κάνω.

Ευχαριστώ πολύ!

Να είστε καλά, κυρία Φοίβη : )

#ροζδύναμη