Αφιέρωμα: Soundtracks

21 Ιουνίου 2019: Η επίσημη Γιορτή της Μουσικής θεσπίστηκε το 1982 στη Γαλλία με πρωτοβουλία του Υπουργού Πολιτισμού Jack Lang και μέσα σε λίγα χρόνια εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη, με πρωτεργάτη την Αθήνα, που ως πολιτιστική πρωτεύουσα το 1982, ήταν η πρώτη χώρα μετά τη Γαλλία που αφιέρωσε την συγκεκριμένη μέρα στην  Μουσική, καθιερώνοντας έτσι τον θεσμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το συγκεκριμένο πολιτιστικό γεγονός λαμβάνει χώρα σε παραπάνω από 22 χώρες, συνεισφέροντας με τούτον τον τρόπο στη συνεργασία και στις πολιτιστικές – καλλιτεχνικές ανταλλαγές μεταξύ διαφορετικών χωρών[1].

---

[1] https://www.sansimera.gr/worldays/92

Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Γιορτή της Μουσικής, έφτασε επιτέλους η ώρα να μιλήσουμε για ένα σημαντικό κομμάτι μιας κινηματογραφικής παραγωγής, τα soundtracks. Ένας φίλος που σπούδασε μουσικολογία, κάποτε μου είπε: «φαντάσου ότι βλέπεις ένα θρίλερ. Τι είναι αυτό που σου προκαλεί τα πιο έντονα συναισθήματα; Είναι η σκηνοθεσία, οι ερμηνείες, η εικόνα ή η μουσική υπόκρουση»; Η απάντηση μου ήταν άμεση: «η μουσική φυσικά». «Φαντάσου μου λέει τώρα ότι βλέπεις το ίδιο θρίλερ, χωρίς την μουσική. Πως αισθάνεσαι»; « Μου φαίνεται ..γελοίο..» του απάντησα. Αν το καλοσκεφτούμε, πράγματι, τι είναι μια ταινία χωρίς τον ήχο, την μουσική; Θα αισθανθούμε τίποτα αν βάλουμε την ταινία στο mute; Κατά πάσα πιθανότητα, θα βαρεθούμε και θα πάμε για ύπνο. Εξάλλου, η μουσική επένδυση σε συνδυασμό με την εικόνα είναι το στοιχείο εκείνο που κάνει μια ταινία να ξεχωρίσει, να απογειωθεί. Είναι το στοιχείο που φέρνει στην επιφάνεια συναισθήματα, ένταση, ηρεμία, άγχος, τρόμο· ανάλογα με το είδος. Επιπλέον, έχει τύχει, οι μουσικές επιλογές μιας ταινίας να είναι ανώτερες από την ίδια την ταινία. 

Psycho by Bernard Hermann

Όταν ο συνθέτης της ταινίας, Bernard Hermann, παράκουσε τις εντολές του Alfred Hitchcock σχετικά με την μουσική επένδυση της σκηνής του φόνου στη ντουζιέρα και δημιούργησε το αριστούργημα με τα βιολιά που ‘’στριγγλίζουν’’, άλλαξε η τέχνη και η νοοτροπία γύρω από τα soundtracks. Το μεγαλείο του συνθέτη φαίνεται καθ’ όλη την διάρκεια της ταινίας, όπου από την αρχή μέχρι το τέλος μας ‘’καθοδηγεί’’ , σαν τραγική ειρωνεία, προμηνύοντας την ‘’μοίρα’’ της ηρωίδας, Lila Crane.

Pulp Fiction by Dick Dale & The Del Tones [Nick Roubani’s Misirlou cover]

Όταν ακούμε ταινία του Quentin Tarantino, σίγουρα σκεφτόμαστε cult, παραλογισμό, διαστροφή. Είμαστε όμως σίγουροι για την εξαιρετική ποιότητα της μουσικής σύνθεσης των ταινιών του. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εξαιρετικών επιλογών soundtracks είναι η ταινία Pulp Fiction, όπου οι δεκάδες καλλιτέχνες που συμμετείχαν, κατόρθωσαν και έφτιαξαν ένα αριστούργημα τουλάχιστον,  μουσικά. Σήμα κατατεθέν, το Pumpkin & Honey Bunny, το οποίο αποτελεί διασκευή της Μισιρλού, του Νικ Ρουμπάνη. Μέχρι και σήμερα το χορεύουμε στα ξενυχτάδικα, χρησιμοποιώντας την χαρακτηριστική κίνηση του διδύμου John Travolta και Uma Therman, λανθασμένα φυσικά διότι στην ταινία χορεύουν υπό τη μουσική υπόκρουση του You Never Can Tell by Chuck Berry.

Edward Scissorhands & The Nightmare Before Christmas  by  Danny Elfman

Για τον Tim Burton τα είπαμε την προηγούμενη εβδομάδα. Αυτό που δεν είπαμε όμως, είναι για την εξαιρετική συνεργασία του με τον συνθέτη Danny Elfman, που αποδεικνύει τη φράση ‘’δύο μυαλά είναι καλύτερα από ένα’’. Εάν η μουσική δίνει σε μια ταινία ‘’ζωή’’, τότε μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι ο Danny Elfman, ‘’ζωντάνεψε’’ τους χαρακτήρες του Tim Burton, τους έδωσε πνοή, συναίσθημα. Φαίνεται να είναι ο αγαπημένος συνθέτης του Tim Burton, δεδομένου ότι η μουσική επένδυση στο Beetlejuice, Batman, Bigfish, Alice in Wonderland, Charlie and the Chocolate Factory, Sleepy Hollow, Frankyweenie, Corps Bride, Planet of the Apes,  ήταν εξ’ ολοκλήρου δικό του έργο. Άλλες ταινίες υπό την μουσική χροιά του Danny Elfman είναι το Avengers: Age of Ultron, Justice League, Hulk, Terminator: Salvation, Mission Impossible κα.

James Bond by Monty Norman

Ήταν  το 1962, όταν ο συνθέτης Monty Norman κλήθηκε να γράψει ένα theme  για τον σούπερ πράκτορα της Μεγάλης Βρετανίας, James Bond. Σε προσωπική του συνέντευξη δήλωσε ότι βασίστηκε στο theme του βραβευμένου λογοτεχνικού έργου του V.S Naipaul ‘’A House for Mr Biswas’’, στο οποίο είχε χρησιμοποιήσει ασιατικά μουσικά όργανα, επηρεασμένος από ασιατικούς – ινδικούς ήχους, έργο όμως που δεν ανέβηκε ποτέ στη σκηνή. Ο ίδιος πήρε ένα από τα αγαπημένα του σημεία και αναρωτήθηκε «τι θα συμβεί αν χωρίσει τις νότες». Έγινε το θαύμα, σκέφτομαι εγώ. Έκτοτε, τα soundtracks όλης της σειράς του 007 ακολουθούν πιστά το ίδιο μουσικό μοτίβο με διάφορες παραλλαγές. Υπεύθυνος των soundtrack, ήδη από την πρώτη ταινία ‘’Dr. No’’ είναι ο John Barry.

Halloween by John Carpenter

Φανταστείτε την Laurie Strode να προσπαθεί να ξεφύγει από τον αιμοσταγή δολοφόνο Michael Mayers χωρίς να ακούτε κανέναν ήχο. Ούτε καν. Ανοίχτε την τηλεόραση στο τέρμα και απολαύστε το υπέρτατο soundtrack του John Carpenter. Μπορεί η ταινία να μην σας συγκίνησε, αλλά εδώ έχουμε μια χαρακτηριστική περίπτωση όπου η μουσική είναι ανώτερη από την ταινία.

Titanic by James Horner

Οι συνεργασία των δύο James, κατάφερε και ανέδειξε την ταινία ως μια από τις καλύτερες έβερ. Εντάξει ακόμα κλαίω όποτε βλέπω το βίντεο κλιπ του My Heart Will Go Οn της Celine Dion. Μάλιστα οι φήμες λένε ότι η ίδια σιχαινόταν το τραγούδι και επίτηδες έκανε ‘’παραφωνίες’’. Εγώ πάντως δεν κατάλαβα τίποτα. Τον  James Horner δεν τον γνωρίζουμε μόνο από τον Τιτανικό. Έχει συνθέσει δεκάδες υπερπαραγωγές όπως: Braveheart, Avatar, A Beautiful Mind, Apollo 13, Troy, Casper, Η Μάσκα του Ζορρό, Star Trek, Cocoon, Apocalypto κα.

Harry Potter by John Williams, Patrick Doyle, Nicholas Hooper  

Οι συνθέτες των ταινιών Harry Potter κλήθηκαν να φτιάξουν μια μουσική, η οποία θα μετέτρεπε το παραμύθι σε μη παραμύθι. Και το κατάφεραν. Η μουσική επένδυση της ταινίας παραπέμπει περισσότερο σε μια σκοτεινή αλλά συνάμα όμορφη ιστορία μαγείας. Οι φίλοι της ταινίας υποστηρίζουμε ότι από το τρίτο μέρος της σειράς ”The Prisoner of Azkaban”, η ταινία έπαψε να είναι για παιδιά. Και η μουσική, απέδωσε τον χαρακτήρα αυτό της ταινίας.

 Wonder Woman – ‘’Is She With You’’ by Hans Zimmer, Junkie XL

Είμαι σχεδόν σίγουρη πως αν η αρχαία Ελληνίδα Αμαζόνα Diana,  ζούσε σήμερα, θα άκουγε ροκ μουσική. Το ίδιο πίστευε μάλλον και ο πασίγνωστος συνθέτης Hans Zimmer, όταν έγραφε το soundtrack της ηρωίδας της DC, Wonder Woman. Άλλα αξιοθαύμαστα έργα του Hans Zimmer είναι στο Inception, Interstellar, Sherlock Holmes, Pirates of the Caribbean, The Dark Knight & Dark Knight Rises, Batman Begins, Man of Steel, Gladiator, Dunkirk, King Arthur, Dark Phoenix και άλλα πολλά.

#ροζδύναμη