Συνέντευξη: Νάτια Καραγιάννη

Δραστήρια και ήρεμη μα παρούσα δύναμη, η Νάτια Καραγιάννη βρίσκεται πίσω από τα Συνέδρια και τα Επιδοτούμενα Προγράμματα της imh, από τη θέση της διευθύντριας, από το 2014. Σχεδόν όσα χρόνια συνεργάζομαι και εγώ με τον κυπριακό όμιλο business media, που αποτελεί ηγέτη στη διοργάνωση συνεδρίων κι εκθέσεων, στην εγχώρια αγορά. Ώρες-ώρες, συνομιλώντας μαζί της, νιώθω πως είναι «χωμένη» παντού, με άπειρες γνωριμίες και πλούσια εμπειρία αλλά κι αγάπη για τον χώρο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων κυρίως, για τις δράσεις που στηρίζουν την κοινωνία και τον εθελοντισμό. Ο Οδηγισμός, οι γυναίκες, αλλά -σημαντικότερα- οι νέοι άνθρωποι είναι κεφάλαια ουσίας για την Νάτια, που επιλέγει να μιλά ανοιχτά και να υποστηρίζει το καλό του τόπου, όπως το πιστεύει εκείνη κι επιθυμεί να το δει.

συνέντευξη στη Φοίβη Σιταρά

Είσαι υπεύθυνη των εγχώριων Συνεδρίων, των structural projects και ευρωπαϊκών προγραμμάτων στον όμιλο imh. Πες μου πώς στήνεται ένα Συνέδριο. Πόσο πρόκληση είναι, τι απαιτεί;

Το στήσιμο ενός Συνεδρίου απαιτεί καλή οργάνωση και συντονισμό. Το Συνέδριο ξεκινά ουσιαστικά από την ιδέα της θεματολογίας και από εκεί ξετυλίγεται το πλάνο υλοποίησης. Τα θέματα και ποιοι εισηγητές, ποιοι ομιλητές θα τα καλύψουν. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις για ποιον λόγο κάνεις ένα Συνέδριο. Θες να μεταφέρεις γνώση σε κάποιους ανθρώπους, άρα πρέπει να τους πείσεις να έρθουν να το παρακολουθήσουν, να τους πείσεις ότι θα έχουν όφελος με τη συμμετοχή τους. Ακολούθως το κάνεις πιασάρικο για να το πουλήσεις στους πελάτες σου και στο κοινό που θες να έρθει. Έπειτα είναι η οργάνωση του χώρου. Αλλά για εμάς, το Συνέδριο είναι μια εμπειρία. Δεν μπαίνεις απλώς σε μια αίθουσα και ακούς ομιλητές και θέματα. Το όλο ταξίδι των συμμετεχόντων, από την ώρα που θα έρθουν μέχρι την ώρα που θα φύγουν, οι καρέκλες που θα καθίσουν, ο καφές που θα πιούν, τα πάντα είναι εμπειρία. Για εμάς, το ταξίδι αυτό τελειώνει με την αξιολόγηση της εκδήλωσης, σαν οργάνωση και θεματολογία. Ούτως ώστε, εάν επαναλάβουμε το Συνέδριο, να μπορούμε να το βελτιώσουμε.

Το όλο στήσιμο ενός Συνεδρίου πόσο καιρό πριν την ημερομηνία του ξεκινά;

Περίπου 6 μήνες πριν! Υπάρχει μια μεγάλη περίοδος έρευνας από την οποία προκύπτουν και τα επίκαιρα θέματα, που ενδιαφέρουν σήμερα το κοινό. Παρακολουθούμε Συνέδρια του εξωτερικού, διαβάζουμε περιοδικά, μιλάμε με το κοινό που παραδοσιακά συμμετέχει στα events μας για το τι θέλει να ακούσει, να μάθει. Αναζητούμε τα ερωτηματολόγια της προηγούμενης χρονιάς. Περίπου 3 μήνες πριν την ημερομηνία έχουμε ένα πρώτο draft.  

Το άγχος είναι πάντα αν θα έχει ανταπόκριση ένα Συνέδριο

Φαντάζομαι ότι υπάρχει αγωνία για το εάν θα προσελκύσει και πόσο κόσμο ένα Συνέδριο. Δεν μπορείς να το προεξοφλήσεις ποτέ…

Ναι, αυτό είναι πάντοτε το σκουληκάκι που σε τρώει, το άγχος. Το αν θα έχει ανταπόκριση ένα Συνέδριο. Για ένα καλό Συνέδριο, πρέπει να βγάλεις μια πρώτη ανακοίνωση περίπου 2 μήνες πριν την πραγματοποίησή του και ακολούθως υπενθυμίζεις το event τηλεφωνικώς ή με emails… Σήμερα η τεχνολογία βοηθά πάρα πολύ.  

Και πώς γίνεται με τους διεθνείς ομιλητές. Πως τους εντοπίζεις καταρχάς, πως επικοινωνείς μαζί τους; Και πόσο εύκολη είναι αυτή η επαφή. Εντυπωσιάζομαι κάθε φορά με τα ονόματα που φέρνουμε.

Αυτό είναι κομμάτι της έρευνας. Επειδή τα Συνέδρια που κάνουμε είναι πρακτικά και όχι ακαδημαϊκά, αναζητούμε επαγγελματίες του χώρου που θα έρθουν για να μοιραστούν με το κοινό τις εμπειρίες τους. Για παράδειγμα για το Συνέδριο Ανθρώπινου Δυναμικού, βλέπουμε με ποιες εταιρείες συνεργαζόμαστε, ποιες εταιρείες έχουν βραβευτεί ως εργασιακοί χώροι, ποιες είναι οι μεγαλύτερες εταιρείες και επικοινωνούμε μαζί τους, εκδηλώνοντας την επιθυμία μας να έρθει να μιλήσει στο Συνέδριό μας ο Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού τους.

Εισπράττετε δεκτικότητα, προθυμία, αποδοχή της πρόσκλησής σας, εύκολα;

Ναι, υπάρχει αποδοχή. Γιατί σε έναν καλεσμένο αρέσει σίγουρα η αναγνώριση της δουλειάς του, το ότι θα έρθει στην Κύπρο και επίσης, τους δίνεται η ευκαιρία για δικτύωση. Το networking είναι σημαντικός παράγοντας όχι μόνο για τους συμμετέχοντες αλλά και για τους ίδιους τους ομιλητές σε ένα Συνέδριο. Μπορεί να κλείσουν νέες συνεργασίες! Συνήθως έρχονται το προηγούμενο βράδυ και φεύγουν την επομένη, μετά το Συνέδριο.

Ο χώρος (των Συνεδρίων) είναι ανταγωνιστικός και αυτό είναι θεμιτό

Πόσο ανταγωνιστικός είναι ο χώρος των Συνεδρίων;

Νομίζω η imh είναι η μεγαλύτερη εταιρεία Συνεδρίων στην Κύπρο. Ο χώρος είναι ανταγωνιστικός και αυτό είναι θεμιτό. Δηλαδή μας βοηθά όλους να βελτιωνόμαστε και να προσφέρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Το πιο απαιτητικό θέμα και περιεχόμενο Συνεδρίου που έχεις υλοποιήσει μέχρι σήμερα;

Νομίζω το πιο δύσκολο θέμα Συνεδρίου με το οποίο έχω ασχοληθεί είναι, φέτος, το blockchain. Καινούργιες τεχνολογίες αλλά και το γεγονός ότι οι άνθρωποι της τεχνολογίας έχουν δική τους ορολογία και κώδικα επικοινωνίας. Ήθελε πάρα πολλή δουλειά να καταλάβεις τι είναι το blockchain και είχαμε απορίες σαν μικρά παιδιά. Ευτυχώς οι συνεργάτες μας μέχρι και σχέδια μας έκαναν για να αποκωδικοποιήσουμε τι είναι και τι αφορά.

Το Συνέδριό σας με την μεγαλύτερη επιτυχία;

Θεωρώ ότι το Συνέδριο με την μεγαλύτερη επιτυχία και ανταπόκριση είναι το Limassol Economic Forum. Δεν έχει τόσο συγκεκριμένη θεματολογία, με την έννοια ότι δεν ενδιαφέρει μονάχα μία κατηγορία επαγγελματιών αλλά γενικά την Οικονομία και πώς αυτή επηρεάζει κι επηρεάζεται. Εντάξει, μπορεί να ζούμε σε ένα νησί, αλλά δεν είμαστε αποκομμένοι. Και εμείς επηρεαζόμαστε από την παγκόσμια Οικονομία και τις Πολιτικές.

• 

Για εμένα, ως συνεργάτη σας εδώ και αρκετά, πλέον, χρόνια, είναι πάντα πρόκληση το να δω τι καινούργιο θα βγάλετε, πάνω σε τι νέο Συνέδριο έχω να δουλέψω!

Ναι. Ε, συνήθως την προηγούμενη χρονιά κάνουμε την προετοιμασία μας και ξέρουμε πάνω-κάτω τι Συνέδρια θα βγάλουμε μέσα στο επόμενο έτος.

Το άλλο εξαιρετικά ενδιαφέρον, για εμένα, είναι ότι η Ομάδα που συντονίζεις απαρτίζεται στο ακέραιο, αν δεν απατώμαι, από γυναίκες! Και γενικότερα ο όροφος των Συνεδρίων και των events πελάτων είναι γυναικοκρατούμενος.

Όχι, όχι. Ως βίωμα και ως άτομο δεν υιοθετώ ποτέ μου σχόλια περί γυναικοκρατίας. Έχουμε γυναίκες στο Τμήμα μου για πολλούς λόγους. Θεωρώ ότι το επάγγελμά μας είναι ένα εξαιρετικό ενδιαφέρον επάγγελμα. Επίσης, η imh είναι ένας πάρα πολύ καλός εργοδότης, κάτι που έλκει τις γυναίκες. Ακόμη, είναι ένας χώρος που απαιτεί το multitasking και, αν και δεν ισχυρίζομαι ότι αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που έχουν αποκλειστικά οι γυναίκες, σίγουρα το έχουμε. Θεωρώ εξαιρετικό ότι καταλαβαίνουμε η μία την άλλη, σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο, συνεργαζόμαστε καλά, υπάρχει κατανόηση. Είναι ωραίο να δουλεύεις σε ένα εργασιακό περιβάλλον, όπως αυτό της imh, που στηρίζει τις γυναίκες που αναπτύσσουν καριέρα, τις εμπνέει, τις εμψυχώνει.

Πράγματι, και εγώ επιβεβαιώνω το εξαιρετικό κλίμα που υπάρχει μεταξύ σας και μάλιστα, έχετε καθιερώσει μέρες που οι μαμάδες φέρνετε στη δουλειά τα παιδιά, ώστε να γνωρίσουν τον εργασιακό σας χώρο… Δηλαδή, ειδικά για τα κυπριακά δεδομένα, η imh αποτελεί ένα είδους πρότυπο.

Ακριβώς. Το πιστεύω αυτό. Και δεν μας λείπει τίποτα σε σχέση με μια εταιρεία που εργοδοτεί περισσότερο άντρες. Αντιθέτως, προσπαθούμε να κάνουμε πράγματα που να στηρίζουν την γυναίκα επαγγελματία. Επίσης, μια και είμαστε μια εταιρεία που εργοδοτεί πολλά νεαρά άτομα, τους δίνει την ευκαιρία να ξεκινήσουν θετικά την καριέρα τους και να μάθουν πράγματα που θα τους βοηθήσουν για πάντα. Εγώ είμαι ένα τέτοιο παράδειγμα: Ξεκίνησα από την imh πριν 15 χρόνια, έκανα τα πρώτα μου βήματα, ήταν το καλύτερο σχολείο μετά τις σπουδές, έφυγα για να δοκιμάσω κάτι άλλο, και επέστρεψα. Και δεν το έχω μετανιώσει. Ακόμη και αν άφησα το δημόσιο… Η imh είναι ένα εργασιακό περιβάλλον που δεν το βρίσκεις αλλού.   

Σέβομαι πολύ τους νέους ανθρώπους. Έχουμε να μάθουμε πολλά από αυτούς.

Μια και εμείς είμαστε σε άλλη ηλικία, να σε ρωτήσω πώς αντιμετωπίζεις το ηλικιακό «χάσμα» που υπάρχει σε σχέση με αρκετά από τα νεαρά κορίτσια, τα millenials που εργάζονται στην imh. Νιώθεις το διαφορετικό work mindset και ethics που υπάρχει; Είναι εμπόδιο, πρόκληση;

Δεν ξέρω εάν είναι χάσμα. Νιώθω μια διαφορά, ναι. Το νιώθω σαν πρόκληση και πρόσκληση, και μαθαίνω πολλά πράγματα από τα νεαρά άτομα, με τα οποία έρχομαι καθημερινά σε επαφή τόσο εντός όσο και εκτός imh. Σέβομαι πολύ τους νέους ανθρώπους. Και θυμώνω όταν ακούω φράσεις όπως ότι «τα νέα παιδιά είναι άτακτα, δύσκολα, αντιδραστικά κλπ.». Ειδικά οι millenials έχουν όραμα, θέλουν σκοπό στη δουλειά, στην κοινωνία, στη ζωή τους και το επιδιώκουν. Οπότε έχουμε να μάθουμε πολλά από αυτούς.

Μίλησέ μου, για να κλείσω το επαγγελματικό μέρος, για τα ευρωπαϊκά προγράμματα με τα οποία ασχολείσαι. Προσωπικά, γνωρίζω λίγα πράγματα για αυτό τον χώρο…

Ναι, αυτό το κομμάτι είναι και η μεγαλύτερη εξειδίκευση στην καριέρα μου και αν θες, το αγαπημένο μου κομμάτι. Τα ευρωπαϊκά προγράμματα είναι ιδέες που υλοποιούνται σε μια σειρά από δραστηριότητες με συγκεκριμένο σκοπό. Συνήθως η χρηματοδότησή τους γίνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία. Κάτι που σημαίνει ότι αυτά τα προγράμματα τα κάνεις ουσιαστικά με σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Μπορεί να είναι για το περιβάλλον, για την ισότητα, για την έρευνα, την καινοτομία, για την ανάπτυξη δεξιοτήτων των ίδιων των νέων… Αυτό που έχει ενδιαφέρον, λοιπόν, είναι ότι καλείσαι να σκεφτείς κάποιες ιδέες για το πώς θα ικανοποιήσεις τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τόπο σου, με βάση κάποιες κατευθύνσεις από την εκάστοτε προκήρυξη προγράμματος. Για παράδειγμα, εάν η Ε.Ε. έχει στόχο να μειώσει την ανεργία στους νέους, καλείσαι να σκεφτείς: Εγώ πώς μπορώ να συνδράμω μέσα από το δικό μου πρόγραμμα. Η imh ασχολείται με την επικοινωνία κάποιων Πολιτικών.

Ακούγεται και απεριόριστο σε ιδέες κι υλοποιήσεις αλλά είναι και ένα επάγγελμα, αυτό του project manager ευρωπαϊκών προγραμμάτων -όπως το δικό μου- που δεν βαριέσαι ποτέ! Κάθε μέρα είναι διαφορετική.

Ακριβώς, όντως. Είναι μεν δημιουργικό, αλλά σου επιτρέπει να αφήνεις και τη σφραγίδα σου στον χώρο. Και αυτά τα προγράμματα φέρνουν ανάπτυξη, εργοδοτούν νέους ανθρώπους…

Σίγουρα από κάθε άνθρωπο έχω και κάτι να μάθω

Και φυσικά γνωρίζεις πολύ κι αξιόλογο κόσμο μέσα από την όλη διαδικασία των Συνεδρίων

Ναι, αυτό είναι πάρα πολύ ωραίο. Τα καλά του επαγγέλματος. Σίγουρα από κάθε άνθρωπο έχω και κάτι να μάθω.

Είσαι άνθρωπος καριέρας. Έχεις την οικογένειά σου, αλλά η καριέρα σου απαιτεί προσοχή και πολύ χρόνο από την ιδιωτική σου ζωή. Έχεις περαιτέρω επαγγελματικές βλέψεις;

Ναι, είμαι άνθρωπος της καριέρας, μου αρέσει πολύ η δουλειά. Δεν το κάνω απλώς για βιοποριστικούς λόγους. Η λέξη «βλέψη» ίσως είναι αρνητική. Μου αρέσει πάρα πολύ να δουλεύω. Και ναι, η δουλειά μπορεί να μην τελειώνει όταν μπαίνω στο σπίτι και αυτό κάποτε γίνεται κουραστικό, αλλά από το 2004 που ξεκίνησα να εργάζομαι και μέχρι σήμερα, ποτέ μου δεν επέλεξα δουλειές που να είναι απλώς αυτό. Να πηγαίνεις στο γραφείο, να φεύγεις από το γραφείο.

Το να επιθυμείς πράγματα κι επιτυχίες δεν είναι αρνητικό. Το να θες στο επόμενο βήμα να κατακτήσεις κάτι ακόμη, επαγγελματικά. Είναι και μια επιβεβαίωση.

Ναι. Βασικά εγώ θα ήθελα να μεγαλώσει η ομάδα στην imh. Και η ομάδα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και των συνεδρίων. Και να κάνουμε ακόμη περισσότερα πράγματα.

Δεν έχω ποτέ πει ότι «έτσι είναι και δεν δέχομαι αντίθετη άποψη»

Από τη συνεργασία μου μαζί σου, αυτά τα χρόνια, έχω καταλάβει ότι είσαι άνθρωπος διαλλακτικός, ήρεμος και problem solver, δίνεις λύσεις

Ναι, το άνθρωπος διαλλακτικός είναι κάτι που με χαρακτηρίζει. Η ηρεμία είναι, για να πω την αλήθεια, κάτι που πρέπει να δουλέψω περισσότερο… (γέλια) Το άγχος και η πίεση είναι πράγματα που πρέπει να δουλέψω. Είμαι, όμως, διαλλακτικός άνθρωπος στην άποψή μου. Πάντα. Δεν έχω ποτέ πει ότι «έτσι είναι και δεν δέχομαι αντίθετη άποψη». Αντιθέτως, θέλω ο άλλος να με πείσει για την αντίθετη άποψή του. Και είμαι διατεθειμένη να «αλλάξω στρατόπεδο», όπως λέει ο άντρας μου. Επίσης νομίζω ότι είμαι καλή ακροάτρια. Και καλή φίλη. Ναι, ναι. Είναι δύσκολο πάντα να λες τα καλά σου.

Στη δουλειά είσαι λιγάκι «μαμά» ή κρατάς αποστάσεις;

Κάποιες φορές μου βγαίνει το μαμαδίστικο. Αλλά είμαι περισσότερο φίλη παρά μαμά. Πάντα κρατώ τον άλλον με την αξιοπρέπειά του. Προσπαθώ, τουλάχιστον.

Εκτός των επαγγελματικών σου τώρα, γνωρίζω ότι είσαι πάρα πολύ δραστήρια και σε εθελοντικό επίπεδο. Ασχολείσαι πιστά με τον Οδηγισμό πολλά-πολλά χρόνια.

Ναι, ο Οδηγισμός είναι η δεύτερη οικογένειά μου, η καρδιά μου. Ο Οδηγισμός είναι μια γυναικεία οργάνωση, παγκόσμια. Έχουμε τον ίδιο ιδρυτή με τον Προσκοπισμό. Αυτή τη στιγμή υπάρχει σε 147 χώρες, σε όλο τον κόσμο. Και μου προσέφερε τη δυνατότητα να γίνω leader, να αναπτύξω τις δεξιότητές μου σαν κορίτσι. Ξεκινάμε από την ηλικία των 6, εγώ πήγα στα 8 μου. Έχω περάσει απίστευτες στιγμές στην κατασκήνωση, έκανα φίλες ζωής εκεί που είναι φίλες μου μέχρι σήμερα. Έχω δει πολλά κορίτσια να βγαίνουν από τον Οδηγισμό και να γίνονται από leaders στην ομάδα τους, leaders στην κοινωνία και στη δουλειά τους. Είναι κάτι που αγαπώ πάρα πολύ.

Δεν αρκεί το Εκπαιδευτικό μας Σύστημα ούτε για τον δημοκρατικό διάλογο φτάνει, ούτε για την κριτική σκέψη…

Θα ενθαρρύνεις και την κόρη σου να γραφτεί στο Σώμα Κυπρίων Οδηγών;

Φυσικά. Γενικότερα, όμως, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις είναι κάτι που με ενδιαφέρει πάρα πολύ. Και ειδικότερα όσες ασχολούνται με νεολαία, με κορίτσια και γυναίκες. Γιατί πιστεύω ότι δεν αρκεί το Εκπαιδευτικό μας Σύστημα για κάποια πράγματα. Ούτε για τον δημοκρατικό διάλογο φτάνει, ούτε για την κριτική σκέψη, ούτε για το women empowerment [σ.σ.γυναικεία ενδυνάμωση, ενέπνευση]. Χρειάζεται η φωνή και η δουλειά που γίνεται στις ΜΚΟ. Γι’αυτό υπάρχει η Μη Τυπική Μάθηση, που είναι όλα αυτά που μαθαίνεις μέσα από την ενεργοποίησή σου μέσα στην Κοινωνία των Πολιτών.

Σε ποιες ΜΚΟ συμμετέχεις ενεργά, πέραν του Οδηγισμού

Είμαι στο Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, που είναι Ημικρατικός Οργανισμός και ασχολείται με τα θέματα της Νεολαίας. Είναι θέση διορισμένη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Και προσπαθούμε να παράξουμε και να υλοποιήσουμε Πολιτικές για θέματα Νεολαίας. Και είμαι και στο Κέντρο Στήριξης Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που στηρίζουμε άλλες ΜΚΟ είτε στο να πάρουν νομική οντότητα και να αναπτυχθούν είτε στην προάσπιση των δικαιωμάτων τους είτε στην μεταξύ τους δικτύωση, που είναι πολύ σημαντική και πετυχαίνει περισσότερα.

Να κάνω ένα σχόλιο επάνω σε αυτό: Τα τελευταία χρόνια έχουν ακουστεί πολλά αρνητικά, στην Ελλάδα, για τις ΜΚΟ και τον τρόπο που αρκετές -κακόβουλα- εκμεταλλεύονται τη δομή και τον ρόλο τους συν τις οικονομικές ατασθαλίες τους

Αυτό είναι αλήθεια και δεν αμφισβητώ ότι υπάρχει αρνητική εικόνα και σε αυτό τον τομέα, όπως και παντού. Πριν από 7-8 χρόνια έγινε ένα μεγάλο σκάνδαλο στην Ελλάδα για τις ΜΚΟ. Γι’αυτό, αν θες, έχουμε στήσει εδώ στην Κύπρο ένα Δίκτυο Διαφάνειας, να το πω έτσι, για τις ΜΚΟ. Πιέσαμε πάρα πολύ στο να αλλάξει η Νομοθεσία και να γίνει πιο αυστηρή. Σε πολύ λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποβάλλουν οι ΜΚΟ ελεγμένους λογαριασμούς κλπ.. Εμείς το απαιτήσαμε. Εντάξει, δεν μιλώ να επιβαρύνεις μία οργάνωση που έχει κύκλο εργασιών τον χρόνο τις €5.000. Το θεωρούμε, όμως, επιβεβλημένο σε οργανώσεις με κύκλο εργασιών από ένα ποσό και πάνω. Επίσης, καλές πρακτικές όπως είναι ότι το προσωπικό σου πρέπει να είναι ηθικό, να κάνεις πράξη όσα πρεσβεύεις κλπ., είναι θέματα που προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε και να προωθήσουμε. Μπορώ να πω ότι εδώ στην Κύπρο, επειδή είναι πιο μικρή η κοινωνία, προσπαθούμε να τα αποβάλλουμε αυτά τα «αγκάθια», χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Αλλά με λυπεί το να βγαίνει μια ιστορία πού και πού και όλο το ενδιαφέρον να πέφτει στην αρνητική εικόνα, ισοπεδώνοντας ό,τι καλό γίνεται.

Σήμερα στην Κύπρο είναι ενεργές περίπου 1.500 ΜΚΟ

Πόσες ΜΚΟ υπάρχουν εγγεγραμμένες στην Κύπρο, έχεις εικόνα;

Ναι, φυσικά έχω εικόνα. Μέχρι πριν 2 χρόνια ήταν 4.000 οι ΜΚΟ (Σωματεία, Ιδρύματα κλπ.). Σήμερα, επειδή άλλαξε η Νομοθεσία όπως είπαμε, είναι ενεργές στην Κύπρο περίπου 1.500 ΜΚΟ. Με δράσεις. Και οι ίδιες οι ΜΚΟ πρέπει να δείχνουν, όμως, προς τα έξω τις δράσεις τους, τη δουλειά που κάνουν. Και γίνεται πραγματικά καλή δουλειά. Πολύ πρόσφατο παράδειγμα είναι η δουλειά που έχει κάνει η Accept για τα άτομα, τα ΛΟΑΤΙ, που κατάφεραν να «περάσουν» το Σύμφωνο Συμβίωσης. Τεράστιο θέμα.

Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μάλιστα

Ακριβώς.

Για πες μου την άποψή σου για το Σχολείο, σήμερα. Μου έκανες πριν κάποια σχόλια. Όμως, συχνά, με απόντες γονείς, το Σχολείο παίζει τον ρόλο του «αστυνομικού» που κάπως πρέπει να συνταιριάξει αξίες και αρχές. Θαρρώ το όλο Εκπαιδευτικό μας Σύστημα περνά κρίση.

Ναι, περνά κρίση, αλλά γιατί; Επειδή δεν υπάρχει εναλλαγή. Και των εκπαιδευτικών. Περάσαμε μια περίοδο, κατά την οποία έμπαιναν στα σχολεία πιο γρήγορα οι νέοι, οι απόφοιτοι. Τώρα, λόγω και της οικονομικής κρίσης, υπάρχει μια στασιμότητα. Και φυσικά μια διευθύντρια, ένας διευθυντής που είναι στα 60 του…

Στην Κύπρο λέμε το «σιώπα να περάσουμε!». Αυτό πρέπει να σπάσει.

Είναι κουρασμένοι!

Ακριβώς. Το καταλαβαίνω ότι είναι κουρασμένοι και δεν μπαίνουν στη λογική των παιδιών. Επίσης, στα σπίτια, ο κόσμος δουλεύει περισσότερο, έχει περισσότερα τρεξίματα, οπότε κάποιες αξίες που δίνονταν παλιότερα… Δεν πιστεύω βέβαια ότι έχουν χαθεί οι αξίες. Το αξιακό σύστημα είναι εκεί. Και ξαφνιάζομαι ευχάριστα με το γεγονός ότι οι νέοι μας, σήμερα, έχουν αξίες. Απλώς μπορεί να τις εκφράζουν διαφορετικά. Και η κρίση, η οικονομική αλλά και των θεσμών, έρχεται περισσότερο να δυσκολέψει τους μεγαλύτερους που μεταφέρουν, αν θέλεις, την πίεση στα παιδιά. Θεωρώ ότι ως κοινωνία πρέπει να προσπαθήσουμε να σπάσουμε αυτό τον φραγμό του «να μη μιλήσω, να μην αντιδράσω, να μην σχολιάσω, τι θα πει ο ένας, τι θα πει ο άλλος…». Στην Κύπρο λέμε το «σιώπα να περάσουμε!». Αυτό πρέπει να σπάσει. Και από τα σχολεία, αλλά και από τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Κι εγώ η ίδια όταν πριν από κάποια χρόνια λέγαμε να κάνουμε κάτι για τα άτομα, τα ομοφυλόφιλα, έλεγα «δεν πειράζει, εντάξει, καθένας ό,τι θέλει κάνει σπίτι του». Όχι, δεν είναι ο καθένας στο σπίτι του. Είναι δικαιώματα που πρέπει να βγουν προς τα έξω!

Για να μπορέσει η κοινωνία να τα χωνέψει, να τα κατανοήσει και να τα αποδεχτεί

Ακριβώς, ακριβώς. Και το σχολείο, η συνεργασία του με τέτοιους φορείς και τέτοιες οργανώσεις, είναι απαραίτητη. Γιατί δεν είναι αρκετό το μάθημα στο σχολείο, πρέπει να βγάλεις τα παιδιά έξω, να συζητήσουν με τους ίδιους τους ανθρώπους. Είναι θέμα εκπαίδευσης και κουλτούρας των ίδιων των εκπαιδευτικών.

Παρόλα αυτά, για να πάω πίσω στους γονείς και την πρωταρχική ευθύνη, σε μεγάλο βαθμό υπάρχουν γονείς απόντες, που προτιμούν να «κοιμίσουν», να ηρεμήσουν τα παιδιά με μια οθόνη παρά να ασχοληθούν μαζί τους. Δημιουργούμε «ανάπηρα» παιδιά, χωρίς ερεθίσματα και τρόπο έκφρασης.

Ναι, συμφωνώ. Στην πράξη, και εγώ και πολλές φίλες μου πέφτουμε σε αυτή την «παγίδα». Ναι, τις καθημερινές μπορεί λόγω πίεσης η ζωή μας να είναι έτσι. Αλλά τα Σαββατοκύριακα, δώσε την ευκαιρία στο παιδί σου να βγει έξω! Πήγαινε μαζί του στο πάρκο, παίξε. Πήγαινε μια εκδρομή. Συζήτα! Μου έχει κάνει εντύπωση μια φίλη μου, που την αναφέρω πάντα, η οποία μιλούσε στο παιδί της, από όταν αυτό ήταν 3 μηνών, σαν να μιλούσε σε ενήλικα.

Η κόρη μου περνά τη φάση του «γιατί;». Μπορεί να είναι εκνευριστικό. Αλλά το επιδιώκω και εγώ, για να φτάσουμε στην αιτία

Το έχω ξανακούσει αυτό

Εντάξει; Προσπαθώ πάρα πολύ κι εγώ. Να μην χρησιμοποιώ «παιδιάστικο» ύφος… Και να συζητώ. Δεν είναι βέβαια όλα άσπρο-μαύρο. Η κόρη μου περνά τη φάση του «γιατί;». Μπορεί να είναι εκνευριστικό. Αλλά το επιδιώκω και εγώ, για να φτάσουμε στην αιτία. Γιατί με αυτό τον τρόπο θα φτάσει κάποτε να αμφισβητεί, να διερευνά. Θα αποκτήσει αυτές τις ικανότητες.

Πες μου και για τα κατεχόμενα, γνωρίζω ότι διατηρείς κάποιες σχέσεις…

Ναι, αυτό αρχικά ξεκίνησε όταν δούλευα στα Ηνωμένα Έθνη. Είχα την ευκαιρία να πηγαίνω και στην άλλη κοινότητα, για δουλειά. Και δημιούργησα φιλίες. Αυτό βέβαια εξελίχθηκε. Δεν θεωρώ ότι είναι άλλοι «αυτοί» και άλλοι εμείς… Θεωρώ -και προσπαθούμε να το μεταδώσουμε στο παιδί μας, με τον σύζυγό μου- ότι η Κύπρος είναι μία και απολαμβάνουμε την Κύπρο ολόκληρη. Και για αυτόν το σκοπό, πηγαίνουμε συχνά από εκεί, γυρίζουμε, επισκεπτόμαστε τόπους, κάνουμε παρέες, κάνουμε φίλους. Κυρίως, όμως, ενδιαφέρομαι πάρα πολύ για αυτό που λέμε Δικοινοτική Οργάνωση, με σκοπό να έρθουν οι δύο κοινότητες πιο κοντά. Εγώ, επειδή μεγάλωσα στη Λεμεσό και όχι στη Λευκωσία, και δεν είχα κάθε μέρα τον Πενταδάκτυλο να βλέπω την «άλλη πλευρά», είχα μια άλλη ιδέα για το τι είναι Τουρκοκύπριοι, τι είναι Κατεχόμενα.

Σε ποια ηλικία επισκέφτηκες το κατεχόμενο κομμάτι;

Παρόλο που είμαι πρόσφυγας, στα 23 μου πήγα πρώτη φορά στην άλλη πλευρά. Όλο αυτό, λοιπόν, μου δημιούργησε ξενοφοβία. Και ρατσισμό. Ε, όταν πήγα στην «άλλη πλευρά», καταρρίφθηκαν όλα τα στερεότυπα. Και θεωρώ ότι αυτό πρέπει να το μάθουν, να το βιώσουν όσοι περισσότεροι μπορούν. Καλό είναι να διαβάζεις την Ιστορία στο σχολείο και κανείς δεν αμφισβητεί τα γεγονότα και ότι έγινε εισβολή, αλλά δεν διαβάζεις πίσω από τις λέξεις και σου δημιουργείται μια εικόνα X που δεν βοηθά να λυθεί το πράγμα. Αν παραμείνουμε στο ότι οι Τούρκοι ήταν βάρβαροι, έκαναν εισβολή στην Κύπρο και κατέχουν τα εδάφη μας και μας έχουν πάρει τα σπίτια μας… Σιγά-σιγά ξεδιπλώθηκε τι έχουμε κάνει και εμείς, ως Ελληνοκυπριακή Κοινότητα, πιο παλιά… Εγώ μέχρι τα 23 μου δεν ήξερα ότι υπήρχαν Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι. Η εκπαίδευσή μας είναι ακόμη λιγάκι ανώριμη.

Άρα είσαι υπέρ της Λύσης…

Είμαι υπέρ της Λύσης, ναι. Και εάν με ρωτήσει κάποιος «της όποιας Λύσης;», η απάντηση είναι ότι θέλω να δω κάτι το οποίο θα δουλέψει. Και χωρίς να το δοκιμάσουμε… Είμαι υπέρ της Ομοσπονδιακής Λύσης. Και μάλιστα την θεωρώ χρυσή τομή και όχι οδυνηρή λύση. Γιατί οι Ομοσπονδίες -και η Αμερική, και το Βέλγιο, και η Ισπανία, και η Γερμανία, και ο Καναδάς κλπ.- διατηρούν κάθε μία τα δικά τους χαρακτηριστικά και συνυπάρχουν μια χαρά. Εγώ, βέβαια, δεν πιστεύω επίσης ότι υπάρχει θρησκευτικός διαχωρισμός. Αυτό ήταν ένα ακόμη στερεότυπο. Έχω ζήσει στην Κύπρο τους Τουρκοκύπριους χωρίς τον φανατισμό που έχουμε στο μυαλό μας. Αντιθέτως, οι περισσότεροι -κυρίως οι νέοι- δεν είναι καθόλου θρησκόληπτοι…

Μέχρι τα 23 μου δεν ήξερα ότι υπήρχαν Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι. Η εκπαίδευσή μας είναι ακόμη λιγάκι ανώριμη

Και η νέα γενιά των Τούρκων είναι σπουδασμένη και αντιδραστική ως προς το Κράτος τους… Αμφισβητεί και μιλά, σκέπτεται.

Ναι. Βέβαια. Θεωρώ ότι και οι Τουρκοκύπριοι θέλουν να ζήσουν σε μια ευρωπαϊκή Κύπρο. Με τις ευκαιρίες που τους δίνονται. Είναι Κύπριοι. Θέλουμε να λεγόμαστε Κύπριοι, πρέπει να περάσει αυτή η ταυτότητα. Με το να στεκόμαστε στο Ελλήνο-Κύπριοι, Τούρκο-Κύπριοι…

Πιστεύεις ότι θα υπάρξει Λύση;

Ε… Πιστεύω ότι θα υπάρξει Λύση με τον Α ή Β τρόπο. Και μπορεί να μην είναι αυτή που θα ήθελα να δω, αλλά σε κάποια στιγμή θα λυθεί το Κυπριακό. Δεν μπορώ να σκεφτώ την κόρη μου να μιλά ακόμη για εισβολή και κατοχή, από την στιγμή μάλιστα που σε λίγο καιρό θα ανοίξουν όλα [σ.σ. οδοφράγματα]. Καλύτερα, λοιπόν, να βρεθεί λύση που να την δουλέψουμε και να την κερδίσουμε. Δεν θέλω να γίνει κεκτημένο αυτό που συμβαίνει τώρα. Δεν θέλω να δείχνω ταυτότητα για να περάσω στα κατεχόμενα. Δεν μου αρέσει να υπάρχει roaming εκεί ή να θεωρούμαι ξένη. Αλλά, αν δεν βρούμε λύση, αυτή θα είναι η λύση.

Μίλησέ μου για τα απίθανα ταξίδια που έχεις κάνει κατά καιρούς. Με ποια αφορμή τα έκανες;

Ναι, έγιναν με αφορμή τον Οδηγισμό. Ταξίδεψα Νότιο Αφρική και Μοζαμβίκη. Πήγαμε για το Παγκόσμιο Συνέδριο των Οδηγών και κάναμε και εθελοντική εργασία σε θέματα ενημέρωσης για τον ιό HIV. Εμπειρίες ζωής… Η Αφρική, όσο κομμάτι της είδα, είναι όλη η γη σε ένα. Ατελείωτη, υπέροχη, με ανατολή και δύση ηλίου, φύση… Άνθρωποι! Εντάξει, μπορεί να έχουμε στο μυαλό μας το κεφάλαιο «φτώχεια», αλλά η αξιοπρέπειά τους, η θέλησή τους να μάθουν, είναι όλα ζωγραφισμένα στο πρόσωπό τους. Έχω ταξιδέψει και στην Ευρώπη για εθελοντική εργασία και Οδηγισμό, αλλά η Αφρική είναι το κάτι άλλο.

Θέλεις να μου μιλήσεις και για το μεταπτυχιακό σου πάνω στα Gender Studies, στις Σπουδές Φύλου και Ισότητας;

Ναι, ήταν ένα μεταπτυχιακό που ήρθε κάπως αργά. (γέλια) Ήθελα να βάλω κάτω από μία ομπρέλα την εμπλοκή μου με τον Οδηγισμό και το women empowerment με τις ΜΚΟ αλλά και τις άλλες οργανώσεις, στις οποίες μπορεί να μην είμαι ενεργό μέλος αλλά παρακολουθώ κι εκτιμώ τη δουλειά τους. Είχα καταπληκτικές καθηγήτριες, οι οποίες με βοήθησαν να βρω την πηγή όλου αυτού και να το βάλω σε ένα θεωρητικό πλαίσιο, αν θέλεις.

Έχουμε συνεργαστεί πάνω σε Πρόγραμμα που σχετίζεται με την Ισότητα και την Ισονομία: γυναίκα-άντρας, εργασία-σπίτι, ρόλοι, μισθοί. Πιστεύεις ότι οι γυναίκες θα μπορέσουμε να κατακτήσουμε την συνολική ισονομία σε θέση, απολαβές και ρόλους;

Πιστεύω πως ναι. Οι νέες γενιές θα τα καταφέρουν. Καταρχήν χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά, όπως και η εκπαίδευση των αντρών, αν μπορώ να το πω έτσι. Κι αυτό διότι δεν νομίζω ότι είναι πράγματα που οι άντρες αρνούνται, απλώς είναι στη σφαίρα, στην «τυφλή» τους οπτική γωνία. Άρα είναι χρήσιμο καταρχήν να τα φέρουμε στην επιφάνεια. Να πούμε ότι «είναι οκ σε μια εταιρεία να σχολάσει ο άντρας στην ώρα του, και όχι μόνο η γυναίκα, για να πάει να πάρει το παιδί από το σχολείο». Όταν το παιδί μας είναι άρρωστο, λέμε στο ξεκίνημα της ημέρας με τον άντρα μου: «Ποιος θα καθίσει σήμερα στο σπίτι;». Δηλαδή δεν θα μείνω εγώ σπίτι, σώνει και καλά.

Πάντως, σε μια τόσο κλειστή, εσωστρεφή κοινωνία που ακόμη οι γονείς του ζεύγους εμπλέκονται και μπερδεύονται και καθοδηγούν, είναι δύσκολο να πούμε ότι η κοινωνία γίνεται μοντέρνα!

Ακριβώς. Κοίτα, δεν σημαίνει ότι χρειάζεται να πάμε στο άλλο άκρο. Για μένα π.χ. δεν είναι οκ το να μην μεγαλώσει η γυναίκα τα παιδιά της. Δηλαδή για τους γονείς μου μπορεί να μην είναι οκ να μείνει ο άντρας μου σπίτι να μεγαλώσει την κόρη μας, αλλά για εμένα, αν η κόρη μου επιλέξει να εργάζεται και να φέρνει εκείνη τα χρήματα στο σπίτι, δεν θα με ξενίσει.

Ναι, αλλά εσύ είσαι η επόμενη γενιά!

Ακριβώς. Γι’αυτό λέω ότι θα αλλάξει αυτό το πράγμα.

Μια που μιλάμε για επόμενες γενιές… Η πιο συγκινητική απορία που είχε η κόρη σου, η Άννα; Ή κάποια συγκινητική στιγμή, πράξη…

Κάτι πρόσφατο: Προχτές ήταν η πρώτη μέρα στο σχολείο, βρήκε τους φίλους της από πέρσι, και ενώ ήταν όλα τα παιδιά από τη μία μεριά, καθόταν ένα άλλο παιδάκι μόνο του σε ένα τραπέζι. Και μου λέει η Άννα: «Λέω να καθίσω με αυτό το παιδάκι για να μην είναι μόνο του». Για μένα αυτό είναι κάτι, είναι αυτό που βγάζουν τα παιδιά που δεν ξεχωρίζουν τίποτα!

Ένα ταξίδι που θες πολύ να κάνεις;

Λατινική Αμερική.

Έχεις μότο ζωής που να επιβεβαιώνεται;

Ναι, έχω ένα μότο με το οποίο δεν συμφωνούν όλοι… (γέλια) Θεωρώ ότι όταν υπάρχει θέληση, όλα γίνονται!

Για να κλείσουμε, θα ήθελα ένα μήνυμά σου προς τις γυναίκες καριερίστριες που μας διαβάζουν

Η συμβουλή μου ή αυτό που προσπαθώ κι εγώ, τελοσπάντων, να κάνω, είναι να ξέρεις τι θέλεις! Εάν θέλεις να κάνεις καριέρα και να φτάσεις κάπου, ναι, μπορείς να το συνδυάσεις και με οικογένεια. Χρειάζεσαι υποστήριξη, δεν λέω. Και υπάρχουν πολλές φορές που θα λυγίσεις. Αλλά μπορεί να γίνει! Ο σύντροφός σου παίζει σημαντικό ρόλο και μπορείς να έχεις και οικογένεια και καριέρα. Το πιστεύω.

Ευχαριστώ πολύ!

Κι εγώ, πάρα πολύ! Πέρασα πολύ ωραία.

#ροζδύναμη