Συνέντευξη: Μιράντα Τριγγή

Βότανα, κρύσταλλοι, θροΐσματα, μυρωδιές, αποχρώσεις του πράσινου, ό,τι ενεργειακό μιλά στις αισθήσεις και στο σώμα, στο Πνεύμα και την Ψυχή. Η βοτανολόγος Μιράντα Τριγγή είναι μάλλον μια… μαγική Ολλανδέζα, αφού έχει αφιερώσει ένα καλό κομμάτι της ζωής της στην έμπρακτη φροντίδα και προάσπιση της Φύσης. Ήρθε στην Κύπρο στα 19 της, ερωτεύτηκε, και μαζί με τις ρίζες που έβαλε, στο Νησί, δημιούργησε σιγά-σιγά το Βοτανικό Πάρκο Cyherbia, στο χωριό Αυγόρου. Ένα Πάρκο που, νομίζω, δεν υπάρχει όμοιό του εδώ. Στην υπέροχη έκτασή του έχει φυτέψει ένα δάσος γεμάτο ενδημικά δέντρα, θάμνους και φυτά, ενώ ο επισκέπτης θα πάρει οξυγόνο, χρώμα κι αρώματα από τους 9 θεματικούς βοτανόκηπους και από το μονοπάτι διαλογισμού και χαλάρωσης με λεβάντες. Στο επισκέψιμο αποστακτήριο, τα βότανα μεταμορφώνονται σε αιθέρια έλαια. Στην καρδιά του Βοτανικού Πάρκου, δε, την ανάσα κόβει δικαιολογημένα ο καταπράσινος λαβύρινθος, των 2.000 τ.μ.! Τι μυστικιστικοί διάλογοι να ανταλλάσσονται άραγε εδώ, κάτω από τις φυλλωσιές, τις σκιές, το πλέξιμο των κλαδιών και τα χάδια των λουλουδιών… Η παντοτινή δύναμη του Πράσινου!

συνέντευξη στη Φοίβη Σιταρά

Το Cyherbia λειτουργεί όλο τον χρόνο!

Ναι.

Το Πάρκο είναι καταπληκτικό την Άνοιξη και το Καλοκαίρι. Τους χειμερινούς μήνες που, πλέον, βρέχει αρκετά, τι δραστηριότητες προσφέρει;

Α! Τον χειμώνα που βρέχει βγαίνουν τα άγρια χόρτα, τα οποία είναι μεγάλος θησαυρός. Και τότε κάνω σεμινάρια για τα άγρια βρώσιμα χόρτα της Κύπρου. Πώς να τα αναγνωρίσεις, πώς να τα μαγειρέψεις, πού ωφελούν και όλα αυτά.

Έλα!

Ναι, και αυτό κάνει μπαμ. Το κάνουμε 4 συνεχόμενα Σαββατοκύριακα. Ενδιαφέρει πολύ.

Κάνεις και για τα Χριστούγεννα κάτι ιδιαίτερο;

Έκανα στο παρελθόν. Αλλά επειδή το Halloween μου παίρνει 3 μήνες προετοιμασία, μετά είμαι κουρασμένη, αφήνω άλλες δουλειές πίσω κι έτσι, δεν μπορώ πλέον να εστιάσω και στα Χριστούγεννα.

Είσαι βοτανολόγος, σπουδαγμένη. Που σου ήρθε να διαλέξεις την συγκεκριμένη ειδικότητα; Θέλω να πω η Βοτανική, πέρα της Βοτανοθεραπείας και Αρωματοθεραπείας, ως Επιστήμη, δεν είναι και η πλέον διαδεδομένη. Τουλάχιστον στην Ελλάδα -και την Κύπρο φαντάζομαι.

Είναι επιστημονικές σπουδές, ναι. Τον πρώτο μάλιστα χρόνο ασχολείσαι και με Φαρμακευτική. Όχι με την έννοια της Ιατρικής, φυσικά, αλλά περισσότερο με Ανατομία, πώς λειτουργεί το σώμα, τα Συστήματα (ενδοκρινικό, κυκλοφορικό κλπ.). Τα φυτά μου άρεσαν πάντα. Έχω δύο κόρες, τη Μελίνα που είναι η μεγάλη, και τη Μαριάννα. Όταν ήταν μικρή, η Μελίνα, ήταν συνεχώς άρρωστη. Και οι αντιβιώσεις απλώς χειροτέρευαν την υγεία της. Στην ηλικία των 4, δεν είχε πλέον φυσική άμυνα ο οργανισμός της, ανοσοποιητικό. Και έτσι, αναγκάστηκα να στραφώ σε άλλες, εναλλακτικές θεραπείες. Δοκίμασα βότανα, τα οποία βρίσκουμε στην αυλή μας: ρίγανη, δυόσμο, φασκόμηλο, θυμάρι. Διαπίστωσα ότι με ένα απλό τσάι φτιαγμένο από συνηθισμένα βότανα, δεν επέτρεπα στο μικρόβιο να κάνει λοίμωξη!

Άρα μιλάμε για λοίμωξη του αναπνευστικού, στην περίπτωση της κόρης σου, που σε έκανε να στραφείς στα βότανα

Ναι. Όταν αντιλήφθηκα την θεραπευτική δύναμη των κυπριακών βοτάνων, θέλησα  να μάθω περισσότερα. Διάβασα, ερεύνησα… Φυσικά πάμε πολλά χρόνια πίσω. Η ιδέα του Πάρκου, του Cyherbia, ήρθε πολύ-πολύ αργότερα. Διαπιστώσαμε από πρώτο χέρι, στην οικογένειά μας, πόσο αποτελεσματικά είναι τα βότανα.

Η βοτανολογία είναι μια γνώση που έχει χαθεί…

Και το Πάρκο Cyherbia, στο Αυγόρου, πώς γεννήθηκε λοιπόν;

Ήθελα πολύ να φτιάξω ένα επισκέψιμο Πάρκο, να έρχεται ο κόσμος, να γνωρίσει από κοντά τα βότανα. Για να γίνει όμως, αυτό, σκέφτηκα ότι θα έπρεπε να έχω μια επιστημονική υπόσταση. Και έτσι, σπούδασα Βοτανολογία. Για να ξέρω για ποιο πράγμα μιλάω. Δεν αρκεί να διαβάσεις 5-6 βιβλία. Και επειδή κάνουμε παραγωγή στο Πάρκο, γνωρίζω ποιους κατάλληλους συνδυασμούς βοτάνων να κάνω για τις αντίστοιχες θεραπείες. Η βοτανολογία είναι μια γνώση που έχει χαθεί… Η Ελλάδα φημιζόταν για τα βότανά της. Και εδώ στην Κύπρο, πριν αρκετά χρόνια, το κάθε χωριό είχε και τον θεραπευτή του που ήξερε ποιο βότανο κάνει για ποια πάθηση. Έχω ακούσει ιστορίες από γέροντες που θεράπευσαν ακόμη και σοβαρές παθήσεις με βότανα.

Οι παλιοί παραμένουν πιστοί στον φυσικό τρόπο διαβίωσης, στη συμβίωση με τη φύση και τη χρήση βοτάνων και παρασκευασμάτων από τη μητέρα Γη. Ίσως ευθύνεται ο τρόπος ζωής για το γεγονός πως σήμερα έχουμε απομακρυνθεί από τη Φύση;

Οι παλιοί, ναι. Ο τρόπος ζωής τους ήταν εντελώς διαφορετικός. Ο κόσμος δεν αρρώσταινε τότε τόσο πολύ.

Τα βότανα έχουν κανόνες; Στο πώς συνδυάζονται. Στο τι να αποφύγεις και στις ποσότητες χρήσης τους;

Ναι, φυσικά. Δεν πρέπει να μας φοβίζουν όμως, επειδή κάποιο βότανο σε μεγάλη ποσότητα μπορεί να έχει παρενέργεια. Είναι δύσκολο να καταφέρεις overdose με βότανα. Μπορούμε να κάνουμε δικούς μας συνδυασμούς βοτάνων. Και όταν οι γεύσεις ταιριάζουν, η ωφελιμότητα είναι μεγάλη σε πολλά επίπεδα. Όχι μόνο στον οργανισμό, αλλά και σε πνευματική διαύγεια. Το τσάι που θα πιούμε τώρα είναι κανέλα μαζί με τσάι του βουνού. Διεγείρει τον εγκέφαλο…

Α, θα πούμε ωραία πράγματα λοιπόν!

Ναι. (γέλια) Θα πούμε ωραία πράγματα. Συνάμα, όμως, είναι καλό για τον λαιμό, για την καρδιά, το στομάχι… Ένα φυτό δρα σε πολλά επίπεδα.

Τα βότανα και την πολύτιμη ωφελιμότητά τους τα έχεις βάλει στην καθημερινότητά σου

Ναι, και πριν τις σπουδές ακόμη!

Όλα είναι αλληλένδετα και όλα είναι ένα…

Όλη αυτή η ενασχόληση με τα βότανα, «κουβαλά» και μια στάση ζωής, μια φιλοσοφία μαζί; Το ζεν, η ισορροπία, η δύναμη των κρυστάλλων και των ήχων, τα χρώματα και οι αισθήσεις, ο διαλογισμός, η προστασία της Γης, η ενέργεια της Φύσης…

Ναι! Πάντα είχα ανοιχτό μυαλό και ήμουν θετική και ανοιχτή ως προς ό,τι συμβάλλει στην καλή υγεία και την ευεξία. Η Φύση έχει τόσα να μας προσφέρει. Και ειδικά όταν καταλάβεις ότι όλα είναι αλληλένδετα και όλα είναι ένα, όλα είναι εκφράσεις του ενός… Είναι βαθιά σκέψη αυτή. Τα φυτά έχουν τη θέση τους, οι κρύσταλλοι έχουν τη θέση τους. Το lifestyle, η κίνηση, όλα έχουν τη θέση τους. Το «μικρόβιο» για τα βότανα, το έχω από τα παιδικά μου χρόνια. Ήμουν ένα παιδί που πάντα μου άρεσε να παίζω στους αγρούς. Μεγάλωσα στην πράσινη καρδιά της Ολλανδίας, στην Ουτρέχτη. Και πάντα έπαιζα με τα έντομα, τις αραχνούλες, τα βατραχάκια. Κι έβλεπα πώς μεγαλώνουν. Είχα αγάπη για όλα τα όντα. Κι ιδιαίτερα, για τις μέλισσες τις χοντρές, τα bumblebees [σ.σ. βόμβος, μπάμπουρας]. Θυμάμαι λοιπόν μια μέρα μάζευα λουλούδια για τη μαμά μου και όπως ήμουν σκυμμένη, ήρθε ένα κοράκι κι έκατσε στον ώμο μου. Τρόμαξα. Αλλά δεν έφευγε. Είναι μια ανάμνηση που έχω έντονα μέχρι σήμερα. Θυμάμαι τα λουλούδια τόσο ζωντανά, το τραγούδι τους… Νομίζω ότι τότε άκουσα αυτό το κάλεσμα. Ναι, θα το πω κάλεσμα!

Πιστεύεις ανήκουμε στη Φύση;

Οπωσδήποτε.

Υπάρχει τρόπος να επιστρέψουμε, να ξαναμπούμε στη Φύση;

Ναι και πιστεύω ότι θα έρθουν ξανά αυτά τα χρόνια.

Η Κύπρος πως προέκυψε; Είσαι ερωτική μετανάστρια;

Ναι, κλασική ιστορία. Ίσως ακουστεί μελό. Αλλά όταν κατέβαινα από το αεροπλάνο κι ένιωσα το ζεστό αεράκι, ένιωσα ότι ήρθα σπίτι μου, στην Κύπρο. Ήξερα από το πρώτο λεπτό που γνώρισα τον Αδάμο, ότι… αυτός είναι. Κι εκείνος, το ίδιο. Ήρθα για διακοπές στην Κύπρο και την 2^η μέρα, γνωριστήκαμε!

Για να μείνει ανοιχτό το μυαλό, πρέπει να κάνεις συχνά ταξίδια

Τριάντα χρόνια μετά λοιπόν…

Ναι! Δεν θέλησα να φύγω ποτέ. Να πάω να ζήσω στο εξωτερικό. Είναι σημαντικό όμως, θεωρώ, το να κάνεις συχνά ταξίδια για να μην «παγιδευτείς» στο island mentality [σ.σ. νοοτροπία του Νησιού]. Γιατί σε περιορίζει. Και είναι αναπόφευκτο, βεβαίως, από τη στιγμή που ζεις σε ένα νησί. Σε επηρεάζει. Για να μείνει ανοιχτό το μυαλό, πρέπει να κάνεις συχνά ταξίδια.

Είσαι και των παραμυθιών;

Αμέ! Το έχουν οι άνθρωποι, οι «φυλές» των φυτών αυτό. Δεν γίνεται αλλιώς. Όταν ζεις κοντά στη Φύση, δεν μπορείς παρά να έχεις ένα παιδικό βλέμμα, ένα αίσθημα ενθουσιασμού. Στα Αγγλικά το λέμε “childlike wonder” [σ.σ. παιδικός ενθουσιασμός]. Συνήθως τα παραμύθια διαδραματίζονται στη Φύση. Υπάρχουν τα πνεύματα της Φύσης, οι νεράιδες, τα πνεύματα του Δάσους, τα ξωτικά, που διεγείρουν τη φαντασία. Η Φύση από μόνη της διεγείρει τη φαντασία! Η φαντασία είναι κάτι που λείπει στις μέρες μας. Λείπει από τη νέα γενιά, που μεγαλώνει με τα tablets και τα κινητά. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να επαναφέρουμε την αξία της φαντασίας και των παραμυθιών, συνάμα, πίσω στα παιδιά. Υπάρχει μια πόρτα, η έμπνευση, που μπορεί να οδηγήσει και στην Μεγαλοφυία, στις Μεγάλες Ιδέες. Χωρίς φαντασία δεν μπορείς ούτε εφευρέσεις να κάνεις, ούτε…

Να πας παρακάτω!

Ναι. Ο Einstein είπε ότι η φαντασία είναι η πιο σπουδαία υπερδύναμη.

Ναι. Αλλιώς μένεις με όσα ξέρεις και με όσα νιώθεις ασφαλής και βολικά

Ναι, ναι! Εγώ είμαι πάντοτε σε επαφή με το εσωτερικό μου παιδί. Μάλιστα το παιδί μέσα μου είναι και στο «τιμόνι» της ζωής μου.

Το να ζεις διαφορετικά και το να δείχνεις ότι είσαι διαφορετικός, είναι προνόμιο των καλλιτεχνών

Μεγαλώνοντας ακούμε φράσεις όπως το «είσαι μεγάλο παιδί πια», «γίνε υπεύθυνος»… Μεγαλώνοντας, αφήνουμε τις έμφυτές μας δεξιότητες και υιοθετούμε τις «προσταγές» της φυσικής μας ηλικίας. Και μπαίνουμε στο χωνευτήρι. Δεν διαφέρουμε. Πάμε «εργοστασιακά». Την αληθινή διαφορετικότητα, τη συναντώ σήμερα μόνο στους καλλιτέχνες. Όσοι δεν το πράττουν επίτηδες για να ξεχωρίσουν, το κάνουν γιατί απλούστατα δεν χαμπαριάζουν!

Ναι! Πριν γίνω βοτανολόγος, ήμουν καλλιτέχνις. Και πιστεύω… ακόμη είμαι. Στον χώρο μου θα δεις πίνακές μου, πράγματα χειροποίητα από εμένα… Ισχύει αυτό που λες. Το να ζεις διαφορετικά και το να δείχνεις ότι είσαι διαφορετικός, είναι προνόμιο των καλλιτεχνών. Αλλά είναι και τρόπος έκφρασης. Πάντα εκφραζόμουν και μέσα από το ντύσιμο, τα μαλλιά μου, τα χρώματα που επέλεγα. Είναι πάρα πολύ σημαντικό το να εκφραζόμαστε. Και λέω, ευτυχώς που μεγάλωσα στην Ολλανδία, που είχαμε την ελευθερία της αυτοέκφρασης. Γιατί εδώ δεν υπάρχει ελευθερία στα παιδιά. Φοράνε σχολή στο σχολείο! Τι πράγμα είναι αυτό;! Στρατιώτες είναι;; Πως μπορεί ένα παιδί να εκφραστεί προσωπικά, να εξερευνήσει και να αναπτύξει το τι είναι, στα χρόνια τα σημαντικά, όταν πρέπει όλα τα παιδιά να είναι το ίδιο;! Και στο τέλος, τους μένει ο φόβος, μην πουν κάτι που δεν θα αρέσει και μην ντυθούν διαφορετικά. Αυτό, για μένα, είναι πολύ τρομακτικό.

Έχω σοκαριστεί κι εγώ. Βλέποντας παιδιά, ειδικά στην (προ)Εφηβεία, που ενώ είναι προγραμματισμένα από το DNA τους να κάνουν επανάσταση, ακρότητες και να αντιδρούν, εδώ είναι σαν υπνωτισμένα.

Ναι, προβατάκια!

Ε ναι, αλλά αυτό θα αρχίσει να εκτονώνεται σε λάθος ηλικία. Ίσως και σε παραβατικότητα ακόμη.

Δεν ξέρω. Εγώ παρατηρώ προβατάκια-παιδιά να γίνονται προβατάκια-ενήλικες. Και ό,τι τους κάνουν, το δέχονται. Σε ποια άλλη χώρα θα δεχόντουσαν οι καταθέτες, να τους πάρουν τα χρήματα οι τράπεζες επειδή τάχα τα έχουν ανάγκη για να μην κλείσουν; Ας κλείσουν «μέσα» τους τραπεζίτες, όπως κάναν στην Ισλανδία. Δηλαδή οι λογικά σκεπτόμενοι άνθρωποι θα έλεγαν «όχι, δεν το δέχομαι» και θα έκαναν «επανάσταση». Εδώ δεν γίνεται ποτέ επανάσταση… Εδώ απλώς τα συζητάμε μεταξύ μας και κανείς δεν κάνει ποτέ τίποτε. Γιατί φοβούνται να προσελκύσουν την προσοχή, να είναι διαφορετικοί. Ναι. Έχουν κόμπλεξ με αυτό. Ποιο παιδί ψηφίζει άλλο κόμμα από αυτό που ψηφίζει ο γονιός του;

Πλύση εγκεφάλου;

Ναι, είναι πλύση εγκεφάλου αυτό το πράγμα.

Αυτό πιστεύω ότι είναι το ύψιστό μου κάλεσμα: Να μάθω τη νέα γενιά να σέβεται, να φροντίζει και να προστατεύει τη Φύση

Πώς μπορούμε λοιπόν να ανακαλύψουμε ξανά τον εαυτό μας και ειδικά στην Κύπρο, σε μια χώρα που πρωταγωνιστεί το «φαίνεσθαι» και η ύλη

Εγώ προσπαθώ να κάνω τη νέα γενιά να έρθει κοντά στη Φύση και να μάθει τι έχει να της προσφέρει η κυπριακή Φύση, πώς να τη χρησιμοποιεί και να είναι καλοί φροντιστές, επιστάτες της Φύσης (stewards of nature). Τα δέντρα, τα φυτά, τα βότανα. Με τις εκδηλώσεις, προσπαθώ να μπω μέσα στη φαντασία του κόσμου. Ή μάλλον προσπαθώ να προσελκύσω τον κόσμο να μπει μέσα στη δική μου φαντασία! Κι εκεί, να βρει κάτι που θα του είναι χρήσιμο, κάτι που θα έχει αξία για εκείνον. Μέσα από τα προγράμματα που έχουμε δημιουργήσει για τα σχολεία, με το Κυνήγι Θησαυρού, τα παιδιά ανακαλύπτουν και μαθαίνουν τη Φύση. Μόνα τους. Εάν πεις κάτι στα παιδιά, δεν θα το συγκρατήσουν. Εάν όμως τα ενθαρρύνεις να μάθουν ανακαλύπτοντας μόνα τους, ε, τότε η γνώση, η εμπειρία θα τους μείνει. Αυτό πιστεύω ότι είναι το ύψιστό μου κάλεσμα: Να μάθω τη νέα γενιά να σέβεται, να φροντίζει και να προστατεύει τη Φύση. Να αντιληφθεί πόση αξία έχει. Δεν μπορούμε χωρίς τη Φύση… Η Φύση μπορεί χωρίς εμάς!

Και έχει ήδη αρχίσει και μας εκδικείται…

Ναι.

Πως βλέπεις τα παιδιά που έρχονται στο Cyherbia; Είναι δεκτικά ως προς αυτό τον διαφορετικό κόσμο;

Ναι, είναι δεκτικά. Καταλαβαίνουν αμέσως ότι μπαίνουν σε έναν άλλο κόσμο. Και ότι εδώ, θα εξερευνήσουν, θα ανακαλύψουν.

Κάτι γίνεται εδώ!

Ναι! Μας πήρε 8 χρόνια αγάπης και φροντίδας και επιμονής μέχρι να μπει ο πρώτος επισκέπτης… Όταν το ξεκινούσαμε όλο αυτό, δεν γνωρίζαμε εάν θα μας βγάλει ποτέ εισόδημα. Είχαμε απλώς ιδέες και δεν ξέραμε εάν η υλοποίησή τους θα άρεσε στον κόσμο. Πλέον έχει ξεπεράσει όλες μου τις προσδοκίες!

Έστω και ένα παιδί να καταφέρω να εμπνεύσω να αφιερώσει τη ζωή του στη Φύση, στην ομορφιά και τη μαγεία της Φύσης, είναι επιτυχία

Μέσα στη χρονιά, τι Προγράμματα «τρέχεις;»

Πάντοτε την Άνοιξη κάνουμε το Φεστιβάλ Νεράιδων! Γιορτάζουμε την αρχή κάθε ζωής, τα λουλούδια και την Άνοιξη. Είναι φεστιβάλ φαντασίας, στο οποίο προσκαλούμε τον κόσμο εάν θέλει να έρθει «ντυμένος» (ιππότες, νεράιδες, ξωτικά, πριγκίπισσες…). Κάτι που να έχει σχέση με παραμύθια. Γιατί όταν «ντύνεσαι», μπαίνεις μέσα στον ρόλο! Και πιστεύεις για λίγη ώρα, ότι πράγματι είσαι αυτό που υποδύεσαι. Έστω και ένα παιδί να καταφέρω να εμπνεύσω να αφιερώσει τη ζωή του στη Φύση, στην ομορφιά και τη μαγεία της Φύσης, είναι επιτυχία. Τώρα, το Πάσχα έχουμε το Κυνήγι Αβγών. Εδώ και 6 χρόνια. Χιλιάδες αβγά! Κρυμμένα μέσα στον λαβύρινθο. Κάθε παιδί παίρνει κι από ένα καλαθάκι και τελικά γεμίζει τσέπες, μπλουζάκια… (γέλια) Παίρνουν ένα σοκολατένιο αβγό δώρο. Μετά, τον Ιούνιο, έχουμε το Φεστιβάλ Λεβάντας. Ο κόσμος έχει ολοκληρωμένη εμπειρία. Γίνονται ξεναγήσεις μέσα στον κήπο της λεβάντας. Πρόκειται για έναν «ευαίσθητο» λαβύρινθο, όπου δεν χάνεσαι. Είναι ένας λαβύρινθος διαλογισμού.

Ιδιαίτερο βότανο η λεβάντα… Δεν είναι για όλους.

Είναι ένα ιδιαίτερο βότανο. Κάνουμε εργαστήρια, χειροτεχνίες, με τη λεβάντα. Ο κόσμος μπορεί να γευτεί λικέρ λεβάντας, λεμονάδα λεβάντας, μπισκοτάκια… τα πάντα με λεβάντα. Κάνουμε αποστάξεις κάθε μέρα. Και ο κόσμος μπορεί να δει από κοντά την απόσταση των αιθέριων ελαίων.

Μπορεί κάποιος να είναι αλλεργικός σε βότανο;

Φυσικά. Εγώ είμαι αλλεργική στο χαμομήλι. Η κόρη μου, η Μελίνα, είναι αλλεργική στη λεβάντα. Δυστυχώς για εκείνη. (γέλια)

Τι άλλη εκδήλωση οργανώνετε στο Cyherbia λοιπόν;

Κάθε τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτώβρη, κάνουμε το Halloween, ένα επίσης φεστιβάλ φαντασίας. Πέρσι είχαμε τον Μινώταυρο μέσα στον λαβύρινθο. Φέτος είχαμε βαμπίρ κι αράχνες. Είχαμε τον Vlad, βίγκαν βαμπίρ! Κάθε χρόνο, εκτός του Πάσχα, τα φεστιβάλ μας έχουν διαφορετικό θέμα. Φέτος έπρεπε τα παιδάκια να βρουν μέσα στον λαβύρινθο επτά χορτοφαγικά κόκκινα υλικά για τον Vlad.

Τα βρήκα, τα βρήκα!

Ναι. Κάθε χρόνο είναι διαφορετικά τα παιχνίδια μας. Μετά το Halloween η Φύση μπαίνει σε περίοδο ξεκούρασης. Θα ήθελα να πω ότι μπαίνω κι εγώ σε περίοδο ξεκούρασης!

Ξέρω ότι ετοιμάζεις κάτι καινούργιο στον χώρο του Cyherbia

Ναι, ετοιμάζουμε μια νέα ανάπτυξη. Θέλω να χτίσω έναν νέο χώρο μέσα στο Πάρκο, που σίγουρα θα μας πάρει κανέναν χρόνο. Χρειάζομαι καινούργιο εργαστήριο. Έχουμε μεγαλώσει πολύ. Όταν ξεκινήσαμε ήμουν μόνη με τον άντρα μου κι έναν εργάτη. Τώρα είμαστε 10 άτομα. Έναν χώρο για προβολές, αίθουσα διαλέξεων. Ένα γραφείο. Και νέο συσκευαστήριο.

Υπερβότανο, μπορώ να πω, είναι η τσουκνίδα!

Ποιο είναι το αγαπημένο σου βότανο; Έχεις ξεχωρίσει κάποιο;

Δεν είναι μόνο ένα, είναι πολλά. Συνήθως με ρωτάνε ποιο είναι το πιο χρήσιμο! Είναι πολύ σχετικό αυτό, βέβαια. Υπερβότανο, μπορώ να πω, είναι η τσουκνίδα! Επειδή είναι πλούσια σε ενεργά συστατικά, σε βιταμίνες, μέταλλα και θρεπτικές ουσίες, είναι σα να λαμβάνεις ένα πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα. Ένα άλλο βότανο που μου αρέσει εμένα πολύ είναι η γλυκόριζα.

Α, και αυτή ιδιαίτερη

Ναι, είναι στο τσάι που πίνουμε τώρα. Από παιδί μασούσα γλυκόριζες. Έπαιρνα από το φαρμακείο τη ρίζα -25 σεντ τότε- και τη μασούσα. Είναι φυτό εξισορροπιστικό, καλό για τις ορμόνες, για τον λαιμό…

Θέλεις να δώσουμε 1-2 εύκολες συνταγές τώρα που είναι χειμώνας -επιτέλους!-, για το κρυολόγημα;

Ναι, επιτέλους χειμώνιασε. Για το κρυολόγημα έχει πάρα-πάρα πολλά βότανα. Τώρα που βγαίνουν τα άγρια φυτά, η μολόχα είναι πολύ αποτελεσματική. Την τρως, όπως την κάνουν στην Κύπρο βραστή, με λάδι και λεμόνι. Και στην Ελλάδα το κάνουν, το ξέρεις; Όταν αρχίζουν οι βροχές, γεμίζουν τα χωράφια με μολόχες. Έχουν στρογγυλά φύλλα, δεν μπορείς να κάνεις λάθος στην αναγνώρισή τους. Οπότε τον χειμώνα τρώμε μολόχες για να καταπραΰνουμε τον λαιμό και βοηθά και στη χώνεψη, στη δυσκοιλιότητα. Πίνουμε και λίγο από το ζουμί. Συνταγή για τσάι, για το κρυολόγημα: φασκόμηλο, δυόσμος, δεντρολίβανο και λεβάντα μαζί. Συνταγή για τον ξερόβηχα: γλυκόριζα και αλθαία ρίζα (άγριο φυτό, που μαλακώνει πολύ τον λαιμό).

Έχεις λάβει διάφορα βραβεία! Για πες…

Το πρώτο-πρώτο βραβείο που κερδίσαμε σαν Πάρκο είχε για εμάς την μέγιστη σημασία, γιατί ήταν η πρώτη αναγνώριση. Ήταν το 2014. Φέτος, στα Βραβεία Τουρισμού κερδίσαμε το βραβείο για το Καλύτερο Θεματικό Πάρκο. Μεγάλη τιμή!

Έχεις τιμηθεί, όμως, και προσωπικά!

Ναι. Στα Βραβεία «Γυναίκα της Χρονιάς» κέρδισα στην Κατηγορία “Community and Environment” [σ.σ. Κοινωνία & Περιβάλλον].

Έχουν την αξία τους!

Ναι, την έχουν. Στα βραβεία “The 20 most successful people in Cyprus” [σ.σ. Οι 20 πιο πετυχημένοι άνθρωποι στην Κύπρο] έλαβα το βραβείο για “Secret Knowledge” [σ.σ. «Μυστική» Γνώση], για την ιδιότητά μου ως βοτανολόγος. Και είμαστε υποψήφιοι στα βραβεία του περιοδικού «Γαστρονόμος», στην Κατηγορία «Καινοτομία», για το έργο που κάνουμε με το Frederick Research Center!   

Μίλα μου για το project αυτό, το ερευνητικό

Ναι. Συνεργαζόμαστε με το Πανεπιστήμιο Frederick και κάνουμε έρευνα που αφορά στις ρίζες ενός ενδημικού φυτού. Λέγεται Saponaria Cypria. Οι ρίζες του φυτού έχουν φυσικές σαπωνίνες. Οι σαπωνίνες είναι φυσική ουσία που αφρίζει και καθαρίζει. Από αυτές τις ουσίες μπορείς να φτιάξεις ένα σαπούνι, χωρίς να προσθέσεις καυστικό υλικό -το οξύ που κανονικά προσθέτεις σε ένα σαπούνι. Η έρευνα συγχρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία, τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε. στην Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαστε ήδη 6 μήνες μέσα στην έρευνα. Έχουμε πολύ καλά πρώτα αποτελέσματα.

Ο στόχος της έρευνας ποιος είναι;

Θέλουμε να παράξουμε ένα 100% φυσικό και βιολογικό σαπούνι.

Το natcy soap;

Ναι, αυτό θα είναι το τελικό. Το καλό με αυτές τις πρωτοβουλίες είναι ότι έχεις στη διάθεσή σου εξειδικευμένα άτομα, ικανά να κάνουν την έρευνα. Συμμετέχει το Κρατικό Χημείο, που πιστοποιεί και επιβεβαιώνει ότι όλα λειτουργούν σωστά. Στο τέλος της έρευνας ευελπιστούμε ότι θα έχουμε στα χέρια μας τη σωστή φόρμουλα, ούτως ώστε να παράξουμε αυτό το καινοτόμο προϊόν. Ναι.

Πες μου για τις δυσκολίες που συναντήσατε στον 8χρονο σχεδιασμό και την υλοποίηση του Βοτανικού Πάρκου;

Οι συνθήκες ήταν εξαιρετικά δύσκολες, ευτυχώς ξεχνάω εύκολα. Είχαμε ανομβρίες… Ήμασταν άπειροι… Είχαμε όμως υποστήριξη και βοήθεια από το Τμήμα Δασών ειδικά. Εξαιρετικοί άνθρωποι. Μας βοήθησαν με τις γνώσεις τους αλλά και έμπρακτα, στην δενδροφύτευση. Το Τμήμα Γεωργίας επίσης μας βοήθησε. Επιλέξαμε όλα τα δέντρα που μπορούσαμε να φυτέψουμε, να «πιάσουν», με τα περισσότερα να είναι είτε ενδημικά είτε τοπικά. Ώστε να έχει ο κόσμος ολοκληρωμένη εικόνα για τη χλωρίδα της Κύπρου, όσον αφορά τις πεδιάδες. Δεν θα μπορούσαμε, ας πούμε, να φυτέψουμε πλάτανο στο Αυγόρου!

Τι δέντρα θα συναντήσει λοιπόν ο επισκέπτης, ερχόμενος στο Cyherbia;

Τη σχινιά, τη μυρσινιά, δύο είδη πεύκου, το κυπαρίσσι, τη χαρουπιά, την ελιά, αμυγδαλιές…

Πες μου και για τον Βοτανόκηπο που υπάρχει μέσα στην έκταση

Ναι, είναι 9 διαφορετικά θέματα και έχουμε φυτέψει βότανα που σχετίζονται με το κάθε θέμα: θεραπευτικά, βότανα κουζίνας, βότανα για τη γυναίκα, βότανα για χαλάρωση, αρωματικά βότανα (για την απόσταξη ελαίων), εντομοαπωθητικά βότανα… Κάνοντας τη βόλτα σου, βλέπεις, μυρίζεις και γνωρίζεις τα βότανα. Στο τέλος της ξενάγησης, παίρνεις σχετικό φυλλάδιο.

Υπάρχει και Πωλητήριο στον χώρο

Ναι, με σταθερά προϊόντα, δικά μας, και εποχιακά.

Μ’αρέσει η Αλχημεία!

Μίλησέ μου και για τα αιθέρια έλαια…

Α, σκέτη Αλχημεία! Μ’αρέσουν πάρα πολύ. Ένας επισκέπτης μπορεί να δει από κοντά την απόσταξη, στο Αποστακτήριό μας. Είναι κάτι ξεχωριστό. Γιατί υπάρχουν πολύ λίγα μέρη στην Ευρώπη όπου μπορείς να παρακολουθήσεις μια απόσταξη. Ο χώρος πλημμυρίζει από το άρωμα του συγκεκριμένου φυτού και, εισπνέοντας αυτό το άρωμα, αρχίζει ήδη και δρα το φυτό πάνω σου. Όταν κάνουμε τη λεβάντα, όλοι είναι τόσο χαλαροί… (γέλια)

Πόσο εμπιστεύεσαι τα φυτικά σκευάσματα; Πόσο σκεπτικοί πρέπει -ή όχι- να είμαστε; Στην Ασία, ολόκληρες κοινωνίες ζουν και στηρίζονται σε ό,τι παράγει η φύση.

Θεωρώ ότι ο κόσμος έχει αρχίσει κι απογοητεύεται από τις χημικές ουσίες που καταναλώνουμε. Και που συνήθως μας κάνουν χειρότερα αντί να μας θεραπεύουν και μας καθιστούν πελάτες εφ’όρου ζωής. Ο κόσμος έχει πολύ περισσότερες επιλογές σήμερα αλλά και πρόσβαση σε πληροφορίες. Προσωπικά χρησιμοποιώ το Ayurvedic system για διάγνωση. Το TCM, Traditional China Medicine, είναι πολύ αποτελεσματική μέθοδος αλλά με κινέζικα βότανα. Αυτό που κάνω εγώ λέγεται Western Herbalism, αλλά με τα μεσογειακά βότανα. Πιστεύω ότι η σοφία της Φύσης είναι τέτοια, που όλα όσα χρειαζόμαστε τα προσφέρει η Φύση γύρω μας!

Μπορεί όμως η Φύση να υποκαταστήσει τον γιατρό και τα φυτικά σκευάσματα την χημεία, τη σύνθεση, σε όλες τις περιπτώσεις;

Όχι, φυσικά όχι. Η Ιατρική Επιστήμη και αυτό που προσφέρει η σύγχρονη Ιατρική είναι κάτι πολύ-πολύ σπουδαίο. Επειδή πιστεύεις ή χρησιμοποιείς βότανα, δεν σημαίνει ότι δεν θα πας ποτέ στο γιατρό. Υπάρχει, όμως, θέση για το κάθε τι.

Έχεις, αντίστοιχα με τα βότανα, αγαπημένη πέτρα; Βλέπω στον χώρο σου κρυστάλλους, φοράς πέτρα νεφρίτη, επιλέγεις χρώματα μπλε και πράσινα…

Τα χρώματά μου είναι όλες οι αποχρώσεις του πράσινου και του μπλε. Η αγαπημένη μου πέτρα είναι ο λαβραδορίτης, το Μάτι του Δράκοντα.

Θα ενθάρρυνες ανθρώπους να ασχοληθούν με τη Βοτανολογία, να διαβάσουν…

Σίγουρα, σίγουρα. Έχεις μόνο να κερδίσεις. Και όταν μπεις στον κόσμο των Φυτών, θα δεις πολλά-πολλά πράγματα. Είναι συναρπαστικός κόσμος!

Σου έχουν αλλάξει τη ζωή τα Βότανα, η ενασχόληση και κοντινή σου επαφή με τη Φύση;

Σίγουρα.

Όλη η Φύση είναι ζωντανή. Και όλη η Φύση έχει συνείδηση.

Να σταθούμε και στην πνευματική διάσταση των λουλουδιών, των ανθέων, του πρασίνου;

Τεράστιο θέμα. Όλη η Φύση είναι ζωντανή. Και όλη η Φύση έχει συνείδηση. Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι τα φυτά επικοινωνούν μεταξύ τους. Με χημικά συστατικά, μέσω του ριζικού συστήματος, με τα μανιτάρια που μεταφέρουν… Τα φύλλα… Η συμβίωση όλων των φυτών είναι κάτι το πολύ σοφό. Οπότε τα φυτά έχουν μια ευφυία, μια συνειδητότητα. Η πρώτη φύση του φυτού είναι η αυτοδιατήρηση. Μετά έρχεται η αναπαραγωγή, ο σπόρος. Και τρίτον, το να είναι χρήσιμα. Δεν είναι κάτι που έχουμε κοινό όλα τα ζωντανά όντα αυτό; Το να θέλουμε να είμαστε χρήσιμα;

Μιλάμε για πρωταρχικά ένστικτα

Ναι, ναι. Και υπάρχει μια ισορροπία. Πέρα από τα μηνύματα στη Φύση, τα φυτά έχουν να προσφέρουν και σε εμάς, στην ψυχική μας υγεία και σε όλα τα επίπεδα του «είναι» μας. Υπάρχει αυτό που λέμε «πνεύμα φυτού». Είναι αυτό που επικαλούνται οι σαμάνοι και τους βοηθά στη θεραπεία που ετοιμάζουν, που δίνουν.  

Όταν είσαι παιδί της πόλης, είναι δύσκολο να εκτιμήσεις τη Φύση, υποθέτω

Δεν είμαστε φτιαγμένοι για να είμαστε αποκομμένοι από τη Φύση.

Τι διαφορετικό θα έκανες αν ξαναζούσες όλη αυτή την εμπειρία πραγμάτωσης του Βοτανικού Πάρκου, της τελευταίας 8ετίας;

Ω ναι. Αν ήξερα τότε όσα ξέρω τώρα… Όταν ξεκινούσαμε το project υπήρχαν επενδυτικά ευρωπαϊκά προγράμματα για τον αγροτικό κόσμο. Κι επειδή αυτό που κάναμε ήταν κάτι πρωτόγνωρο ακόμη και για τους λειτουργούς των διαφόρων κυβερνητικών τμημάτων, δεν ήξεραν πώς να μας καθοδηγήσουν σωστά. Δεν είχε ξαναγίνει κάτι τέτοιο. Όταν αιτήθηκα χρηματοδότησης για το έργο, δεν αιτήθηκα για όλα όσα δικαιούμουν.

Έχεις κάποια μεγάλη επιθυμία για το Βοτανικό σας Πάρκο;

Το όνειρό μου -ανέφικτο όμως, γιατί δεν μας εγκρίνουν τα αρχιτεκτονικά σχέδια- είναι να χτίσω ένα σπίτι βγαλμένο από παραμύθι. Μέσα στο Πάρκο. Ένα μικρό σπιτάκι μάγισσας!

Με στρογγυλή πόρτα και πλεγμένη αχυρένια στέγη, με σοφίτα και πολύχρωμο κηπάκο…

Ναι, ακριβώς έτσι. Με όλες αυτές τις λεπτομέρειες! Θέλω κάτι μαγικό, παραμυθένιο… Αλλά δεν μου το επιτρέπουν. Δεν επιτρέπουν να κάνεις οικία σε αγροτική περιοχή.

Πάμε Νέα Ζηλανδία και Hobbit!

Ναι, έτσι.

Αν μπορείς να το ονειρευτείς, μπορείς και να το κάνεις!

Θα ήθελα το μήνυμά σου προς τις γυναίκες που ονειρεύονται να κάνουν κάτι τρελό ή κάτι που ακούγεται τρελό!

Θα ήθελα να πω ότι… αν μπορείς να το ονειρευτείς, μπορείς και να το κάνεις! Κανένας δεν μπορεί να σε σταματήσει, αν εσύ έχεις πάθος και θες να δημιουργήσεις. Αν θέλεις να κοιμηθείς και να ξυπνήσεις με αυτό… Γιατί απαιτείται τόση προσήλωση και τόσο δόσιμο. My imagination is my superpower. Και όντως, είναι!

Σ’ευχαριστώ πάρα πολύ

Εγώ ευχαριστώ!