Συνέντευξη: Ελένη Σωτηρίου [μέρος Β’]

Αυτό το δεύτερο μέρος της Κουβέντας μου με την Ελένη Σωτηρίου, είναι αφιερωμένο στα Παιδιά. Τα παιδιά εκείνα που «έρχονται με τις βάρκες» στην Κύπρο, όπως και σε δεκάδες άλλες ακτές, που «ξαναγεννιούνται» μέσα από το Νερό… Άλλα χάνονται μέσα σε αυτό και άλλα «βαπτίζονται» σε μια νέα γη, μια νέα πατρίδα. Το Σχολείο όπου η Ελένη είναι γυμνάστρια, λειτουργεί και ως Κέντρο Υποδοχής Αλλοδαπών. Με αφορμή αυτό, λοιπόν, κουβεντιάζουμε για παραβατικότητα και μαθητικές «συμμορίες», για προσφυγιά, φτώχεια, φόβο, για την ανάγκη του να ανήκεις… Μια νέα Κύπρος μου παρουσιάζεται με παιδιά, όχι μόνο αλλόγλωσσα, αλλόθρησκα, «ξένα» αλλά, Κυπριωτάκια αυτή τη φορά, να προτιμούν να είναι αόρατα, να μην ζητούν βοήθεια ή επαφή. Για να μη μαθευτεί η φτώχεια τους. Ή η κακοποίηση. Και ο Αθλητισμός, ειδικά ο ομαδικός, στέκεται κορωνίδα στην Πρόληψη κι Αντιμετώπιση.

συνέντευξη στη Φοίβη Σιταρά

Πάμε στο Σχολείο τώρα: Φυσική Αγωγή στο Σχολείο Παλουριώτισσας. Μια πονεμένη ιστορία…

Γιατί είναι πονεμένη; Γενικά παθιάζομαι. Στο Σχολείο της Λάρνακας, είχαμε ένα ποσοστό φτώχειας 30%-40%. Παιδιά κάτω από το όριο της φτώχειας. Είχαμε ελάχιστους με κανονικό βιοτικό επίπεδο. Και είχαμε κι ένα 30% με Παλαιστίνιους και Σύριους. Στη Λάρνακα πρωτοείδα τη μαντήλα τόσο έντονα στα σχολεία. Στο Παγκύπριο, μάλιστα, δεν είχαμε γήπεδο κλειστό. Δουλεύαμε έξω. Το φαντάζεσαι; Στην Κύπρο με τους 9 μήνες καλοκαίρι. Να φοράς 3-4 φουστάνια, 2-3 φόρμες, τη μαντήλα τυλιγμένη, και να τρέχεις 10 χιλιόμετρα.

Και να μην γκρινιάζεις κιόλας!

Και να μην γκρινιάζεις, ναι.

Αυτά τα έχεις και τώρα

Ναι. Ποια είναι η διαφορά; Ότι στο Παγκύπριο Λύκειο Λάρνακας, τα παιδιά ήταν ήδη μεγάλα. Προσπαθείς να αναπτύξεις σχέση μαζί τους, αλλά δεν σε παίρνει ο χρόνος. Δηλαδή, μέχρι να αναπτύξεις τις σχέσεις, το παιδί θα έχει φύγει από το σχολείο, θα έχει ολοκληρώσει. Τα κερδίζεις μεν τον σεβασμό, αλλά δεν μπορείς να μοιραστείς πολλά πράγματα με τα παιδιά. Στο Πέρα Χωριό & Νήσου είχαμε μόνο μία περίπτωση. Ένα πανέμορφο μωρό [σ.σ. παιδί]. Που ξαφνικά στην Γ’ Γυμνασίου, μια μέρα ήρθε με μαντήλα στο σχολείο.

Τι δείχνει η χρήση μαντήλας;

Ότι «έχω πια αδιαθετήσει, έχω πια γίνει γυναίκα». Αυτό ισχύει στους Ορθόδοξους Σύριους, όχι σε όλους. Όπως φοριέται, αντίστοιχα, όταν πια αρραβωνιαστούν. Η πεθερά αποφασίζει εάν το κορίτσι θα φορέσει τη μαντήλα ή όχι. Τουλάχιστον σου λέω αυτά που μου λένε τα παιδιά, έτσι;

Τώρα είσαι σε Γυμνάσιο/Λύκειο;

Είμαι μόνο σε Γυμνάσιο. Με παιδιά 12-15 χρόνων.

Περίεργες ηλικίες, της προ-εφηβείας, δεν είναι;

Ε ναι. Βέβαια έφηβος μπορεί να είναι σήμερα ένα παιδί και στα 12 και μάλιστα με ανεπτυγμένη εφηβεία. Ήρθα από το Γέρι εδώ… Στο Γέρι υπήρχε παραβατικότητα, την οποία -κι εκεί- πάντα με την πρόληψη του Αθλητισμού αντιμετωπίζαμε… Είχαμε σώσει, είχαμε προλάβει επεισόδια που έθεταν σε κίνδυνο τις ζωές παιδιών, μαθητών… Όταν ήρθα εδώ, η πρώτη μέρα που μπήκα στο σχολείο, στο Γυμνάσιο Παλουριώτισσας, ήταν σοκαριστική. Όχι η θέα της μαντήλας, την έχω συνηθίσει. Η Συριακή γλώσσα ακουγόταν πιο δυνατά από την Ελληνική!

Καϊμακλί και Παλουριώτισσα ζουν πολλοί πρόσφυγες…

Καϊμακλί, Παλουριώτισσα, είναι ίσως οι πιο φτωχές περιοχές της Λευκωσίας. Είναι πιο φτηνά τα ενοίκια. Και υπάρχουν ακόμη σπίτια της δεκαετίας του ’50-’60, εγκαταλελειμμένα. Ήρθαν οι πρώτοι Σύριοι, οπότε τους δικούς τους, τους τράβηξαν εδώ. Συν του ότι το Σχολείο μας είναι Κέντρο Υποδοχής Αλλόγλωσσων. Τα παιδιά, τα οποία έρχονται με τις βάρκες καθημερινώς, μοιράζονται μεταξύ του Πλατύ [σ.σ. «καλή» περιοχή της Λευκωσίας] και του δικού μας σχολείου. Στο Πλατύ, στην Αγλαντζιά, είναι αρκετά υψηλό το βιοτικό επίπεδο, τα ενοίκια κλπ.. Οπότε πάλι υπάρχει το κίνητρο να έρθουν προς τις περιοχές μας.

Τώρα ποιο «μυαλό» έβαλε το Πλατύ -σα να λέμε στην Αθήνα το Ψυχικό- να υποδέχεται πρόσφυγες…

Γιατί υποχρεωτικά έπρεπε να καλυφθούν κάποιες περιοχές. Αν δεν κάνω λάθος, υπάρχει ακόμα ένα σχολείο, αλλά δεν το θυμάμαι. Τώρα θες να σου απαντήσω γιατί στο Πλατύ και την Παλουριώτισσα;!

Ε ναι!

Γιατί δεν θα έκαναν ποτέ Κέντρο Υποδοχής στη Μακεδονίτισσα. Τα ενοίκια εκεί είναι στα ύψη, το βιοτικό επίπεδο επίσης… Αριστοκράτες ίσως;

Εξακολουθούμε να είμαστε on the record;

Ναι.

Οκ. Πρακτικά τι κάνει ένα Κέντρο Υποδοχής Προσφύγων;

Υπάρχουν τμήματα που υποδέχονται τα παιδιά αυτά, για να μάθουν τη γλώσσα. Τα παιδιά αυτά, που έρχονται καθημερινά, δεν ξέρουν Ελληνικά. Πρέπει, λοιπόν, να μπουν σε τάξη που χωρίζεται σε επίπεδα. Αν δηλαδή έρθει την Κυριακή με τη βάρκα, Δευτέρα θα μπει στο τμήμα για τα παιδιά που δεν ξέρουν καθόλου Ελληνικά. Το παιδάκι που ήρθε πέρσι, είναι στο 2^ο επίπεδο.

Ασχέτως ηλικίας;

Έχουμε παιδιά μέχρι 16-17. Συνήθως έχουμε παιδιά 1-2 χρόνια μεγαλύτερα από την ηλικία που θα έπρεπε να είναι. Έχουμε 16χρονο και είναι Α’ Γυμνασίου. Αυτά είναι τα παιδιά που πρέπει να φιλοξενηθούν στις τάξεις της Υποδοχής. Όμως…

Αυτά τα παιδιά μπαίνουν στις κανονικές τάξεις, με τα υπόλοιπα παιδιά ή σε ξεχωριστές;

Κάνουν τα Ελληνικά τους ξεχωριστά, κάποιες περιόδους, και τις υπόλοιπες είναι στα κανονικά τμήματα. Δηλαδή μπορεί να κάνουν Φυσική μαζί με τα παιδιά του Γ3, που είμαι εγώ υπεύθυνη. Και βέβαια το παιδί παρακολουθεί χωρίς να καταλαβαίνει τίποτα από όλα αυτά. Μπορεί να παρακολουθεί Χημεία, Φυσική… κι είναι υποχρεωμένο να είναι μέσα στην τάξη. Καταλαβαίνεις ότι τα μαθήματα που μπορούν να προσφερθούν, εκτός από την Ελληνική Γλώσσα, είναι τα δευτερεύοντα μαθήματα: η Μουσική, η Τέχνη και η Γυμναστική. Έχουμε ΤΑ ταλέντα, με παιδιά που μπορούν να ζωγραφίσουν, που μπορούν να τραγουδήσουν και είναι εξαίρετοι αθλητές.

Για τι εθνικότητες μιλάμε;

Συνήθως είναι Σύριοι. Σε ένα μεγάλο ποσοστό. Έχουμε και παιδιά από την Αιθιοπία, τη Λιβύη… Έχουμε πολιτικούς πρόσφυγες. Έχουμε οικονομικούς πρόσφυγες. Έχουμε τους Πόντιους. Άλλοι από τη Γεωργία, άλλοι από την Ελλάδα.

Όχι ως πρόσφυγες, ως μετανάστες

Ναι, ως μετανάστες.

Και πώς εξισορροπείται αυτή η σύζευξη, η συγχώνευση λαών;

Είναι μια πάρα πολύ ωραία σύζευξη…

Το λες ειρωνικά;

Όχι, κυριολεκτώ. Η πολυπολιτισμικότητα είναι θετική, αν καταφέρεις να πείσεις για την ισότητα.

Σαν κατεχόμενη πατρίδα που είμαστε, σκεφτόμουν ότι κι εμείς είμαστε πρόσφυγες στον ίδιο μας τον τόπο

Εξήγησέ μου…

Υπάρχει το “Be Active”… ένας θεσμός με τη Βδομάδα Ευρωπαϊκού Αθλητισμού. Μέσα στις δραστηριότητες που δίνει το Υπουργείο, βάζει κι έναν διαγωνισμό. Να βρουν οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής κάτι πρωτότυπο στο οποίο να λαμβάνει μέρος, αν είναι δυνατόν, όλο το σχολείο. Αυτό το φωτογραφίζουμε ή το βιντεογραφούμε και το στέλνουμε στον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού για να λάβουμε μέρος στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό.

Συνοδεύεται από έπαθλο;

Ναι, έχει και έπαθλο. Πρόπερσι που κερδίσαμε το 1^ο έπαθλο, μας έδωσαν voucher για ηλεκτρονικά είδη. Πρόπερσι, λοιπόν, δώσαμε τίτλο στο project μας: «Δεν είμαι Μονάδα. Είμαστε Ομάδα.». Τι κάναμε; Βάλαμε όλα τα παιδιά του σχολείου -460 παιδιά, λαοθάλασσα- σε δρομικές ασκήσεις, συντονισμένα. Φέτος κάναμε κάτι ξεχωριστό. Μου άρεσε! Δώσαμε τίτλο: «Δεν είμαι ο κανένας, είμαι ο ένας, είμαι ο καθένας». Κοιτάξτε με, υπάρχω, είμαι εδώ! Δεν είμαι αόρατος! Είμαι ένας από εσάς! Αυτό ήταν το μήνυμα. Είχα σκεφτεί ότι όσοι έρχονται, είτε με τις βάρκες είτε όχι, ο πόλεμος τους ανάγκασε να έρθουν στην Κύπρο. Το 62% των παιδιών που είναι πρόσφυγες ή μετανάστες, είναι μεικτοί γάμοι: με Βούλγαρους, Ουκρανούς, Ρουμάνους. Και το μεγαλύτερο ποσοστό είναι οι Σύριοι. Κάθε λαός έχει τη σημαία και τις ασκήσεις ακριβείας του (όχι παρέλαση). Και εμείς, σαν κατεχόμενη πατρίδα που είμαστε, σκεφτόμουν ότι κι εμείς είμαστε πρόσφυγες στον ίδιο μας τον τόπο. Και οι πρόσφυγες ή μετανάστες που ήρθαν στην Κύπρο, ήρθαν γιατί δεν μπορούσε να τους ζήσει η χώρα τους. Και έτσι, με τις 62 σημαίες και με μπάντα ελληνική, με κρουστά, περπατήσαμε και σχηματίσαμε κύκλους, ομόκεντρους, για να δείξουμε ότι όλοι ενωνόμαστε.

Το μάθημα της Φυσικής Αγωγής προσφέρεται για να λύσεις όλα αυτά που δεν μπορούν να λύσουν οι Μαθηματικοί ή οι Φιλόλογοι -εντός αίθουσας

Είναι αυτό που επαναλαμβάνω: Όλα είναι γύρω-γύρω

Ναι. Εγώ νόμιζα ότι θα έπεφτε «βαρύ» στα παιδιά, σαν ιδέα. Και είδα ανταπόκριση. Και μάλιστα οι ξένοι, ήταν πιο σωστοί στην άσκηση, στο χέρι, στο πόδι, στη λεβεντιά! Λεβεντιά προς την Ελευθερία. Και μόνο 1 μαθήτρια αποφάσισε λόγω θρησκείας να μην συμμετάσχει. Ήμασταν δηλαδή 459 μαθητές! Πού θέλω να καταλήξω τώρα… Το μάθημα της Φυσικής Αγωγής προσφέρεται για να λύσεις όλα αυτά που δεν μπορούν να λύσουν οι Μαθηματικοί ή οι Φιλόλογοι -εντός αίθουσας. Το παιδάκι, με το να είσαι δίπλα του, να του πετάξεις την μπάλα και να σου την πετάξει πίσω, θα σου χαμογελάσει. Δεν θα σου χαμογελάσει στα Μαθηματικά. Από την αρχή που ήρθα στο Γυμνάσιο Παλουριώτισσας ξεκίνησα να φτιάξω ομάδες για όλα τα αθλήματα. Ενώ το Υπουργείο μας υποχρεώνει να κατεβάσουμε μονάχα 1 ομάδα στα Πρωταθλήματα. Κατεβάζω, κατεβάζουμε όλα τα ατομικά κι ομαδικά αθλήματα. Εδώ και 3 χρόνια έχω φτιάξει Ομάδα Χορού, όπου τα παιδιά χορεύουν χορούς όλων των λαών και αυτό τα φέρνει πολύ κοντά, το ένα με το άλλο. Φέτος είχαμε κάποια προβλήματα με Σύριους που ήρθαν πέρσι με τις βάρκες, με Σύριους που είχαν λίγο την παραβατικότητα μέσα τους, ζωηράδα θα την έλεγα.

Γιατί υπήρξε ένταση;

Μεταξύ τους. Τα παιδιά αυτά δεν έχουν συνήθως προβλήματα με τους Κύπριους. Όμως τα παιδιά αυτά δεν έχουν άλλο τρόπο, δεν ξέρουν κάτι άλλο! Ξέρουν να μαλώνουν, ξέρουν να φωνάζουν, ξέρουν να θυμώνουν χωρίς λόγο, ξέρουν να σπρώχνονται. Και σαν «κοκόρια», αγόρια, σε έσπρωξα λίγο περισσότερο, σου δίνω μία, να, σου άνοιξα το κεφάλι…

Θα περίμενα Σύριος με Σύριο, ακριβώς επειδή προέρχονται από τον ίδιο εφιάλτη, το ίδιο σκηνικό, τους ίδιους φόβους, να υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ τους

Όχι.

Περίμενα να μου πεις ότι ξεσπούν σε άλλο λαό

Όχι. Νιώθουν ευγνώμονες που βρίσκονται στην Κύπρο και δεν το κρύβουν, το εκφράζουν. Και τα παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Κύπρο ή έχουν πολλά χρόνια στην Κύπρο, αποστασιοποιούνται από αυτή την κατάσταση. Δεν συμμετέχουν. Μπορεί από τους 150 Σύριους που έχουμε, οι 6 ή οι 8 να τσακώνονται. Αλλά σε ένα σχολείο και σε μια ηλικία, που μπορούν εύκολα να παρασυρθούν… του είπε κάποιος για τον Άσαντ, ο άλλος δεν είναι του Άσαντ…, ε, φάε μια μπουνιά… σε περιμένω το μεσημέρι όταν σχολάσουμε να σου δώσω την μπουνιά πίσω…

Α, έχουμε και τέτοια!

Ναι. Μετά το παιδί θα πει στον μπαμπά του, «πατέρα, με έδειρε ο Χασάν», θα έρθει ο πατέρας του Χουσεΐν, δύο μέτρα Σύριος, έξω από το σχολείο να δείρει το άλλο παιδί… Κι εγώ, η γυμνάστρια, να κάνω την ειρηνευτική δύναμη. Σίγουρα θα μπω στη μέση, γιατί δεν θα αφήσω ποτέ έναν πατέρα να δείρει έναν μαθητή. Όλα αυτά τα χρόνια υπήρχαν αυτές οι παρεξηγήσεις μεταξύ τους. Και ήταν πάντα σχεδόν μεταξύ τους!

Πως εξηγείται αυτό; Συνεχίζει να με εκπλήσσει. Μου είχες πει ότι τα Συριόπουλα είναι σε κόντρα με τα Ποντιόπουλα…

Ναι, φέτος. Εγώ νομίζω ότι η κόντρα τους…

Τι στο καλό μπορεί να έχει να χωρίσει ένας Σύριος με έναν Πόντιο;

Είναι και οι δύο φιλοξενούμενοι! Και νομίζω ότι είναι θέμα κυριαρχίας. Δεν μπορεί να πάει στον Κύπριο, γέννημα-θρέμμα της Κύπρου. Γιατί θα γυρίσει ο Κύπριος μαθητής και θα του πει: «Τι θέλεις ρε; Ήρθες στην χώρα μας, σε ταΐζουμε, σε ποτίζουμε, σου δίνουμε επίδομα»… Θα πει ένα παιδάκι στα 13 του, έτσι; Η κόντρα αυτή σταμάτησε ευτυχώς με τους χορούς που κάνουμε, τους πολυπολιτισμικούς, με το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, τα πρωταθλήματα τα εσωτερικά. Με τις επισκέψεις, τους περιπάτους… Απλώς, όταν υπάρχουν οι μεταξύ τους κόντρες, τελικά εγώ είμαι αυτή που επεμβαίνει. Και όχι επειδή είμαι πιο έξυπνη. Αλλά επειδή πιστεύω 100% ότι δεν θα με χτυπήσουν.

Σε σέβονται, σε φοβούνται;

Με αγαπάνε. Οι Σύριοι, λοιπόν, μάλωναν μεταξύ τους. Και ο Γεωργιανός θεώρησε ότι πρέπει να μπει στη μέση να τους βάλει στη «θέση» τους. Όμως οι Σύριοι όταν μαλώνουν, σε δύο λεπτά έχουν ξανά αγαπηθεί. Είναι ο τρόπος επικοινωνίας τους αυτός. Οπότε εσύ, ο ξένος, και όχι ο Κύπριος που με φιλοξενεί ή που μου έδωσε τη νέα πατρίδα, γιατί παρεμβαίνεις; Αλλά ακόμη και εκεί, αν δεν έβαζαν λόγια οι γονείς του Γεωργιανού, του Πόντιου, δεν θα έπαιρνε έκταση το πράγμα. Δηλαδή εάν η κόντρα έμενε εντός σχολείου, να την διαχειριστούμε οι εκπαιδευτικοί με τους μαθητές, θα είχε τελειώσει το θέμα. Με τη χρήση των κινητών, όμως, δυστυχώς, δεν προλαβαίνει να γίνει ο καβγάς και ήδη ο Πόντιος είχε τηλεφωνήσει του πατέρα του να του πει ότι τον έδειραν Σύριοι… Μεμονωμένο γεγονός, ευτυχώς.

Υπάρχουν συμμορίες στο σχολείο (σας);

Εντάξει, δεν θα τις ονόμαζα συμμορίες, ομάδες θα τις ονόμαζα. Δεν έχουν το βάθος μιας συμμορίας. «Φατρίες» τις λέμε στο σχολείο, για «αστείο». Πέρσι είχαμε και αρχηγούς! Έναν 17χρονο, ο οποίος υποκινούσε όλα τα φετινά παιδιά που έχουν ηρεμήσει. Ρουμάνους μεγάλης ηλικίας…

Υπάρχουν παιδιά -πρόσφυγες ή μετανάστες- που στην Α’ Γυμνασίου δεν ξέρουν την Αλφαβήτα και μέχρι την Γ’ Γυμνασίου είναι άριστοι μαθητές

Τα αλλόθρησκα παιδιά, πρόσφυγες ή μετανάστες, καταφέρνουν τελικά να ενταχθούν;

Υπάρχουν παιδιά -πρόσφυγες ή μετανάστες- που στην Α’ Γυμνασίου δεν ξέρουν την Αλφαβήτα και μέχρι την Γ’ Γυμνασίου είναι άριστοι μαθητές. Υπάρχουν παιδιά που τα καταφέρνουν πολύ καλά, και στην Γ’ Γυμνασίου εντάσσονται όπως οι «κανονικοί» μαθητές. Αυτοί που δεν τα καταφέρνουν με τα Γράμματα, πηγαίνουν στις Τεχνικές Σχολές.

Άρα αυτά τα παιδιά, φοιτούν κανονικά στο σχολείο!

Κανονικότατα. Και ο αλλόγλωσσος συνεχίζει μετά στο Λύκειο. Και στο Λύκειο της Παλουριώτισσας υπάρχει Τμήμα Υποδοχής.

Αυτά τα παιδιά θα πολιτογραφηθούν Κύπριοι;

Αυτοί, της βάρκας; Γιατί πολιτογραφημένοι Κύπριοι είναι πάρα πολλοί Σύριοι. Τώρα, αν αυτοί της βάρκας παραμείνουν στην Κύπρο το υπόλοιπο της ζωής τους, κάποια στιγμή θα πολιτογραφηθούν. Υπάρχουν παιδιά που είναι από το Γραφείο Ευημερίας. Υπάρχουν παιδιά με Ανάδοχους Γονείς. Παιδιά από το Hope for Children. Διάφορα παιδιά διοχετεύονται στο δικό μας το σχολείο…

Τα νιώθεις «ιδιαίτερα» αυτά τα παιδιά;

Ναι.

Υπάρχουν παιδιά, Κυπριωτάκια, με το ίδιο βλέμμα του φόβου που έχει ο Σύριος που ήρθε με τη βάρκα

Σε σχέση με τα Κυπριωτάκια;

Όχι, δεν τα ξεχωρίζω από τα Κυπριωτάκια. Γιατί τα Κυπριόπουλα μπορεί να μην είναι πρόσφυγες της βάρκας, έχουμε όμως σε υψηλό ποσοστό παιδιά κακοποιημένα, παιδιά κάτω από το όριο της φτώχιας, παιδιά με τρύπιες σόλες, με άνεργους γονείς, που έχουν υποστεί bullying… Παιδιά που έχουν το ίδιο βλέμμα του φόβου με τον Σύριο που ήρθε με τη βάρκα.

Μου «ζωγραφίζεις» τώρα μια άλλη Κύπρο από αυτή που έχω -οι περισσότεροι θαρρώ- στο μυαλό μου

Στο Σχολείο της Παλουριώτισσας ξεχωρίζει μονάχα ένα 20% με ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο. Το υπόλοιπο 80% δεν έχει τόσο μεγάλη διαφορά από τα προσφυγόπουλα της Συρίας… Απλώς ο Σύριος είναι λίγο πιο «ανοιχτός» στις σχέσεις του από το φτωχό Κυπριόπουλο. Είναι θέμα κουλτούρας ίσως. Ενώ το δικό μας το παιδί, με τα ίδια προβλήματα, οικονομικά ή αν είναι σε ανάδοχη οικογένεια, είναι πολύ πιο «κλειστό». Δεν θα σου ανοιχτεί εύκολα, δεν θα σου χαμογελάσει εύκολα. Θέλεις μεγάλη προσπάθεια για να κερδίσεις το Κυπριόπουλο, με τα ειδικά προβλήματα. Γολγοθάς! Πιο εύκολα κερδίζεις την εμπιστοσύνη των Συριόπουλων.

Παράξενο αυτό

Ναι, γιατί το Κυπριωτάκι φυλάγεται να μην ακούσεις, να μη μάθεις… Αν δείξω εμπιστοσύνη στη γυμνάστρια, μήπως θα το πει στη διευθύντρια;

Τα Κυπριόπουλα φοβούνται να δείξουν πόσο ευάλωτα είναι

Καχύποπτα λες…

Το «κοσκινίζει», πιο καχύποπτα… Πιο «κλειστά». Αυτή είναι η δική μας η κουλτούρα. Μικρές κοινωνίες. Τα Κυπριόπουλα φοβούνται να δείξουν πόσο ευάλωτα είναι. Προτιμούν να είναι στη σιωπή τους, στο περιθώριο και στο αόρατο, ότι «δεν με βλέπει κανείς».

Μάλιστα. Παρότι είναι παιδιά!

Παρότι είναι παιδιά… ναι. Και το τελευταίο που κάνουμε είναι να τους μάθουμε Γράμματα. Κι εγώ και άλλοι συνάδελφοι που κάνουν ό,τι κι εγώ. Μας ενδιαφέρουν τα παιδιά. Τα Συριόπουλα έχουν την ανάγκη να σου συζητήσουν, γιατί θέλουν να ενσωματωθούν. Πολλά λένε «κυρία, θέλουμε να μείνουμε στην Κύπρο. Είναι η πατρίδα μας, πλέον, η Κύπρος. Δεν πρέπει να μπλέκουμε άλλο σε καβγάδες.». Αρχίζουν τα παιδιά να σκέφτονται…

Οι γονείς τους πώς αντιδρούν σε όλο αυτό; Φαντάζομαι ότι γνωρίζεσαι με γονείς.

Με πολλούς, σχεδόν με όλους. Σίγουρα, με όλους τους γονείς των ζωηρών παιδιών. Με γνωρίζουν πριν τους γνωρίσω. Οι γονείς ενδιαφέρονται, σαφέστατα, για την ομαλή ενσωμάτωση και την ευτυχία των παιδιών τους. Εντός κι εκτός σχολικής μονάδας.

Έχουμε γεμίσει ναρκωτικά… Ο Αθλητισμός είναι το μόνο που μπορεί να μας σώσει!

Οκ. Έχεις νιώσει ή δει, στην πράξη, ότι ο Αθλητισμός «εξημερώνει» τα παιδιά, τους εμφυσά αξίες…

Ο Αθλητισμός είναι το μόνο που μπορεί να μας σώσει! Έχουμε γεμίσει ναρκωτικά… όλες οι περιοχές και ειδικότερα, η δική μας.

Και στο σχολείο;

Στο σχολείο μέσα όχι τόσο. Φέτος δεν έχουμε τέτοιο κρούσμα. Σίγουρα υπάρχουν έξω από το σχολείο, υπάρχουν στο Γραμμικό Πάρκο Καϊμακλίου, στην Εκκλησία της Παλουριώτισσας, της Αγίας Βαρβάρας… Ξέρουμε όλοι πού είναι τα ναρκωτικά. Θα πρέπει να αλλάξουν εντελώς οι νόμοι, να ανοίξουν τα σωφρονιστήρια, να ανοίξουν οι φυλακές ανηλίκων, τα κέντρα αποτοξίνωσης των ανηλίκων. Αλλά δίχως να στοχοποιούμε τα παιδιά. Να υπάρχει μυστικότητα, εχεμύθεια. Δεν συμβαίνει τίποτε από όλα αυτά, καμία υποδομή. Οπότε τι κάνει ο Αθλητισμός; Αν μυήσουμε το παιδί από τότε που γεννιέται και καταφέρουμε να το εντάξουμε σε ένα άθλημα και ειδικότερα ομαδικό… Γιατί καλό και το τένις και το κολύμπι και ο στίβος, αλλά το ατομικό άθλημα θα σε κάνει λίγο αλαζόνα. Θα σε κάνει λίγο εγωιστή.

Ψωνάκι;

Θα έχεις άλλου είδους θέματα. Όχι πάντα. Ο Αθλητισμός θα σε σώσει με τον Προγραμματισμό: «θα πάω προπόνηση 15:00-17:00. Θα πάω Αγγλικά 17:00-18:00. Θα κάτσω σπίτι μου 1 ώρα να διαβάσω. Θα παίξω στο κινητό μου. Έχει νυχτώσει. Έχω κοιμηθεί.». Δηλαδή κατανέμεται ο ελεύθερος χρόνος.  

Ο Αθλητισμός είναι και μια εκτόνωση ενέργειας…

Είναι εκτόνωση, είναι συνεργασία, (αυτο)πειθαρχία, οικουμενικές αξίες, θα ακολουθήσεις κανόνες, όρους, θα δεχτείς καθοδήγηση… Οι Τέχνες δεν θα σε προφυλάξουν τόσο. Αυτό που θα σε κάνει πιο δυνατό, να βάλεις τον πήχη πιο ψηλά, να υπερβείς τον εαυτό σου, είναι -ευτυχώς ή δυστυχώς- μόνο ο Αθλητισμός. Όχι ότι τα παιδιά που ασχολούνται με τον Αθλητισμό δεν μπορούν να είναι ευάλωτα… Δεν σώζονται όλα τα παιδιά! Δεν βοηθιούνται όλα τα παιδιά. Αλλά βλέποντας το πώς ήταν το Γυμνάσιο Παλουριώτισσας όταν ήρθα και μετά την δραστηριοποίηση του Βόλλεΰ Κοριτσιών, η διαφορά είναι τεράστια. Ακόμη και τα παιδιά που δεν αθλούνται και είναι απλοί θεατές, απλοί φίλαθλοι, πάλι κάτι έχουν να πάρουν. Πριν 3 χρόνια έβλεπες το παιδί με το εξεζητημένο ντύσιμο, το βαμμένο μάτι, το ξανθό το μαλλί, το νύχι… Τώρα, σιγά-σιγά, βλέπεις τα παιδιά να αλλάζουν, επειδή είναι πραγματικά μεγάλο το ποσοστό των αθλητών στο Σχολείο μας και μάλλον επηρεάζονται. Στη Γυμναστική δεν τολμά κανείς να έρθει με οτιδήποτε άλλο εκτός από άσπρη μπλούζα! Όλοι είμαστε ίσοι. Στο Σχολείο μέσα δεν χρειάζεται να διαφημίσεις την ακριβή την μπλούζα όταν ο άλλος δεν έχει να φάει. Βάλτην το βράδυ που θα βγεις με τη φιλεναδίτσα σου.

Πόσο διαφορετικά σε βλέπουν οι μαθητές σου, ως γυμνάστριά τους, με το πέρας του χρόνου;

Στην αρχή σε βλέπουν φυσικά πολύ διαφορετικά, είσαι κάποιος που ήρθες κυριολεκτικά από το πουθενά. Τους μιλάς για δείκτες επάρκειας, για αξιολόγηση… Σε βλέπουν με φοβητσιάρικο ύφος. Σιγά-σιγά κερδίζεις τα παιδιά, τα πειθαρχείς… Πρέπει να τα μάθεις τι θα πει σεβασμός, αφού δεν σέβονται το ένα το άλλο. Ακούγονται 15 γλώσσες στο προαύλιο! Αφού περάσει ο πρώτος μήνας και έχουμε βρει μια φόρμουλα επικοινωνίας, τις ισορροπίες μας, έχουμε «δαμάσει» την κατάσταση, μετά θα πάω στα Νέα Αναλυτικά του Υπουργείου Παιδείας. Όσο γίνεται.

Ο μαθητής σου δεν έχει μεγάλη διαφορά από το παιδί σου!

Παίρνεις όμως κι εσύ από τα παιδιά…

Παίρνεις από τα παιδιά, ναι. Πρώτα από όλα, γεμίζουν οι μπαταρίες σου. Με το που ανοίγεις την πόρτα και μπαίνεις στο σχολείο, δεν έχεις δικά σου προβλήματα. Αυτό βέβαια συμβαίνει και τα απογεύματα με τις όποιες ομάδες. Την όποια Φυλακή. Την όποια δουλειά κάνει ένας επαγγελματίας. Κουβαλάς τον Σταυρό σου στο Σπίτι σου. Με το που μπαίνεις δουλειά, τα αφήνεις όλα εκτός. Κι εκεί βλέπεις πόση βοήθεια λαμβάνεις από τα παιδιά. Το χαμόγελό τους… το «κυρία, τι θα κάνουμε σήμερα;», το «κυρία, τι ωραία που είναι τα μπλε σου τα μαλλιά!», το «κυρία, επεθύμησά σε»… Ο μαθητής σου δεν έχει μεγάλη διαφορά από το παιδί σου! Νιώθω συχνά, μάλιστα, ότι τον μαθητή μου δεν τον «χάνω»… Το παιδί μου, κάποτε το «χάνω».

Κατάλαβα τι λες. Θεωρώ μαγικό το ότι σε περιμένουν τα παιδιά!

Με περιμένουν, ναι.

Ενώ στο σπίτι, ανοίγεις την πόρτα και τίποτα…

Ναι, θα είναι επάνω και «μάμα ήρθες;», αυτά.

Ναι, αλλά στο σχολείο Σε Περιμένουν!

Ναι, με περιμένουν το πρωί, να μου πουν «καλημέρα»! Τι άλλο να πάρεις από αυτά τα παιδιά…

Και παρά το γεγονός ότι είσαι αυστηρή, είσαι της τήρησης των κανόνων…

Ναι, είμαι πολύ αυστηρή. Βάζω κάτω από τη βάση βαθμούς! Ξεκινάμε από το 6. Φέτος θα ξεκινήσω από το 1! Δεν ήρθε ποτέ κανείς να μου πει «γιατί μου έβαλες 6;»… Είμαι ξεκάθαρη από την αρχή.

Είσαι τίμια απέναντί τους, λες

Ναι, είναι τίμιο το παιχνίδι. Κι αν τηρείς τους κανόνες, μπορείς να παίξεις.

Η αθλήτρια μπορεί να διαχειριστεί την αποτυχία της στο διαγώνισμα!

Πόσο μπορεί να λειτουργήσει ως Πρόληψη ο Αθλητισμός;

Πολύ! Και από τα τσιγάρα -το λιγότερο- και από τα ναρκωτικά και από την κατάθλιψη, τη μελαγχολία… Ο Αθλητισμός σε μαθαίνει να αντιδράς, να γίνεσαι πιο δυνατός. Η αθλήτρια μπορεί να διαχειριστεί την αποτυχία της στο διαγώνισμα! Τα παιδιά που δεν αθλούνται, δεν μπορούν να τη διαχειριστούν.

Τα παιδιά δεν έχουν μάθει να αποτυγχάνουν και κυρίως οι γονείς δεν τους επιτρέπουν την όποια αποτυχία!

Ναι, φυσικά, από τους γονείς ξεκινά η βαθμοθηρία.

Κάποτε, θυμάμαι, ως αγαπημένο μάθημα, τα παιδιά επέλεγαν να πουν τη Γυμναστική, γιατί το θεωρούσαν μη μάθημα, κοπάνα. Όπως άλλοι τα Θρησκευτικά.

Ε ναι, αλλά δεν είναι πια έτσι. Υπάρχει βέβαια η ώρα του παιχνιδιού, της αναψυχής, αλλά αυτό που προσπαθεί το Υπουργείο -και καλά κάνει- είναι η Δια Βίου Άθληση. Είναι μια πολυσύνθετη επιστήμη, δίνεις εφόδια στο παιδί. Το παιδί μαθαίνει την ενδορφίνη, την ευεξία, τη λιπομέτρηση, πώς να γυμναστεί μόνο του εκτός γυμναστηρίου.

Να σε ρωτήσω: Πως βλέπεις την ενασχόληση των παιδιών από νωρίς με το Ποδόσφαιρο συγκεκριμένα; Άθλημα, στο οποίο συχνά τους σπρώχνουν οι γονείς τους…

Τεράστιο σφάλμα! Με το που γεννιούνται, παίρνουμε τα αγόρια να τα κάνουμε ποδοσφαιριστές. Εκατοντάδες δεκάδες παιδιά στρέφονται προς το ποδόσφαιρο. Και είναι οι πλέον ταλαντούχοι μπασκετμπολίστες, βολλεϋμπολίστες. Και στο τέλος της ημέρας, ποδόσφαιρο θα παίξουν 11 από τους εκατοντάδες… «Να πάρουμε το παιδί στο γήπεδο να δει τον ΑΠΟΕΛ, την Ομόνοια…». Δεν είναι έτσι. Και ο Σχολικός Αθλητισμός είναι ο πιο σημαντικός. Γιατί θα συμπορευτείς με τον συναθλητή σου, στο σχολείο.

Ένα μεγάλο ποσοστό [των γονιών] είναι απόντες από τις ζωές των παιδιών τους

Κλείνοντας, ένα μήνυμα προς τα παιδιά, προς τους γονείς, για τον Αθλητισμό!

Το μήνυμα προς τους γονείς είναι ότι πρέπει να αποφασίσουμε να μειώσουμε τα υλικά αγαθά και να δώσουμε σημασία στα παιδιά μας! Και η χειρότερη όλων, που το κάνω στο παιδί μου, είμαι βέβαια εγώ. Δουλεύοντας μια ζωή 15-16 ώρες τη μέρα, το παιδί μου το έβλεπα όταν κοιμόταν… Πιστεύω ότι θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας, να μειώσουμε τις ώρες εργασίας μας, να αρκούμαστε στα λίγα και τον ελεύθερό μας χρόνο να τον περνάμε με τα παιδιά μας. Λείπει πάρα πολύ αυτό, ειδικά από τις κύπριες οικογένειες. Το να είναι μαζί με το παιδί τους την ώρα που αυτό τους χρειάζεται. Οι γονείς λείπουν από το γήπεδο, δεν είναι φίλαθλοι. Γιατί εργάζονται. Γιατί οι μητέρες κάθε Σάββατο στις 12.00 πρέπει να καθαρίσουν το σπίτι. Ένα μεγάλο ποσοστό είναι απόντες από τις ζωές των παιδιών τους. Αυτό είναι και το παράπονο των παιδιών. «Δεν έρχονται να μας δουν οι γονείς μας στο γήπεδο». Ή στο άλλο άκρο «δεν θέλουμε να έρθουν οι γονείς μας να μας δουν, διότι νιώθουμε άβολα». Όπως και να το δεις, η ζημιά έχει γίνει… Ο Αθλητισμός πρέπει να ξεκινά από την εκπαίδευση του γονιού και το πώς αντιμετωπίζει την επιβράβευση, την εμψύχωση ή τις φωνές του προπονητή, τη νίκη ή την ήττα του παιδιού. Κι ας μη συμφωνεί.

Ναι

Το θέμα της πολυπολιτισμικότητας συνάδει με τον Αθλητισμό. Είμαστε Ομάδα, έχουμε τους ίδιους στόχους, συνυπάρχουμε χωρίς προβλήματα. Δεν έχει να κάνει ούτε η θρησκεία, ούτε η γλώσσα, ούτε η κουλτούρα. Όλα τα προβλήματα λύνονται μέσω του Αθλητισμού.

Ελένη, σ’ευχαριστώ πάρα πολύ!

Κι εγώ, αν και δεν έκανα κάτι…