Ορθολογική Διαχείριση Αποβλήτων. Μας αφορά;

Ορθολογική Διαχείριση Αποβλήτων. Μας αφορά;

Ορθολογική Διαχείριση Αποβλήτων. Ένας όρος ίσως βαρύγδουπος, ίσως βαρύς, ή ίσως απλά αδιάφορος προς την καθημερινότητά μας. Ίσως όμως και όχι…

Γιατί ορθολογική διαχείριση αποβλήτων δεν είναι αυτό

…ούτε αυτό.

Η ορθολογική διαχείριση αποβλήτων στηρίζεται στη λήψη μέτρων και πρακτικών που ακολουθούν την πυραμίδα ιεράρχησης διαχείρισης των αποβλήτων.

Σύμφωνα με την πυραμίδα αυτή τα πλέον προτιμητέα μέτρα για τη σωστή διαχείριση των απορριμμάτων είναι με σειρά προτεραιότητας η πρόληψη και μείωση, η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση, ενώ η ανάκτηση ενέργειας και η απόρριψη είναι τα λιγότερο προτιμητέα μέτρα. Δυστυχώς τόσο στην Κύπρο και στην Ελλάδα, όσο και στα περισσότερα κράτη σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, οι κύριες πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων στηρίζονται κυρίως στην τελική διάθεση/απόρριψη και ακολουθούνται από την ανακύκλωση και την ανάκτηση ενέργειας. Στην Κύπρο, το 80% περίπου των παραγόμενων αστικών αποβλήτων καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής ή σε χωματερές. Η ανακύκλωση αποτελεί μόνο το 16% της διαχείρισης αστικών αποβλήτων και η κομποστοποίηση το 4%.

Και γιατί μας αφορούν όλα αυτά? Γιατί η ορθολογική διαχείριση των στερεών αποβλήτων επηρεάζει σημαντικά τη δημόσια υγεία και την ποιότητα ζωής μας, συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αποφόρτισή του από μεγάλες ποσότητες αποβλήτων και τέλος βοηθά στην εξοικονόμηση πρώτων υλών και ενέργειας. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε τη Γη ή τη χώρα στην οποία ζούμε σαν το σπίτι μας. Εάν πετάμε ή καίμε όλα μας τα σκουπίδια ανεξέλεγκτα, τότε όσο μεγάλο και να είναι το σπίτι μας κάποια στιγμή και θα εισπνεύσουμε τις αναθυμιάσεις αλλά και θα γεμίσει το σπίτι με απορρίμματα. Άρα, σίγουρα η επιλογής της απόρριψης (τόσο της σωστής όσο και της ανεξέλεγκτης) δεν μπορεί να υφίσταται πλέον ως πρωταρχική επιλογή για τη διαχείριση των αποβλήτων.

Παράλληλα, εάν ρίξουμε μια προσεκτική ματιά μέσα σε έναν κάδο απορριμμάτων στην Κύπρο θα παρατηρήσουμε περίπου τα πιο κάτω ποσοστά.

Από την παραπάνω σύσταση παρατηρούμε πως το 50% περίπου των δημοτικών αποβλήτων που παράγονται ετησίως στην Κύπρο είναι ανακυκλώσιμα υλικά και το 40% είναι οργανικά. Αυτό σημαίνει ότι αξιοποιώντας τις υφιστάμενες λύσεις που προσφέρονται στην Κύπρο για την ανακύκλωση των απορριμμάτων μας (και για τις οποίες θα γίνει εκτενής αναφορά σε επόμενα άρθρα) μπορούμε να μειώσουμε κατά το ήμισυ περίπου τα απορρίμματά μας. Η ανακύκλωση σε συνδυασμό με την εφαρμογή προγραμμάτων για τη σωστή διαχείριση των οργανικών αποβλήτων κουζίνας, που αναμένεται να εφαρμοστούν και στην Κύπρο μέσα στα επόμενα χρόνια, θα συμβάλλει ιδιαίτερα σημαντικά στη μείωση των απορριμμάτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής ή χωματερές. Κίνητρα όπως η εφαρμογή Συστημάτων Πληρώνω όσο Πετώ (Pay as you Through), όπου ο κάθε δημότης θα πληρώνει με βάση τα απορρίμματα που παράγει αναμένεται να ενισχύσουν τη συμμετοχή στην ανακύκλωση και στη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων κατά τα επόμενα χρόνια.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος εκτός από το γεγονός ότι στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην τελική διάθεση, κατέχει και παραδοσιακά μία από τις πρώτες θέσεις μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε. στην παραγωγή αστικών αποβλήτων με περισσότερα από 620 kg ανά κάτοικο ανά έτος, το οποίο ισοδυναμεί περίπου σε 2 kg ανά κάτοικο ανά ημέρα (Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων, 2015). Με άλλα λόγια, στην Κύπρο παράγονται μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων ανά κάτοικο την ημέρα ενώ παράλληλα οι ποσότητες αυτές δεν τυγχάνουν της βέλτιστης δυνατής διαχείρισης.

Στις μέρες μας, το στοίχημα για την Κύπρο, όπως και για τις περισσότερες χώρες, είναι να κινηθεί προς ένα βιώσιμο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων εφαρμόζοντας κατά προτεραιότητα εργαλεία πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων όπως είναι η μείωση και η επαναχρησιμοποίηση και λιγότερο εργαλεία αποκατάστασης όπως είναι η ανακύκλωση, η ανάκτηση ενέργειας και η απόρριψη. Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως το Circular Economy Package και το Green Deal αναμένεται να δώσουν ώθηση και να οδηγήσουν την Κύπρο προς αυτή την κατεύθυνση.#ροζδύναμη