Τι είναι η επιλεκτική αλαλία, σε ποιους εμφανίζεται και ποια τα χαρακτηριστικά της;

Η επιλεκτική αλαλία αποτελεί μια αγχώδη διαταραχή, όπου το άτομο έχει την ικανότητα να μιλάει, όμως σε ορισμένες καταστάσεις ή σε άτομα δεν μπορεί να εκφραστεί.  Είναι αρκετά πολύπλοκη διαταραχή, η οποία εμφανίζεται κυρίως σε παιδικό πληθυσμό. Η επιλεκτική αλαλία μέσα από έρευνες, συχνά εμφανίζεται σε συνδυασμό με άγχος και ντροπαλότητα. Τα άτομα με επιλεκτική αλαλία, δεν εκφράζονται ακόμα και όταν μπορεί να έχουν συνέπειες, όπως κοινωνική αποξένωση ή τιμωρία. Από την άλλη, φαίνεται πως τα παιδιά αυτά μπορούν εύκολα να εκφραστούν σε ένα άνετο, χαλαρό και ασφαλές περιβάλλον.

Γύρω στο 90% των παιδιών με διάγνωση επιλεκτικής αλαλίας, παρατηρήθηκε πως παρουσιάζουν κοινωνικές φοβίες ή και άγχος. Στα παιδιά με επιλεκτική αλαλία, προκαλείται φόβος και άγχος σε οποιαδήποτε δραστηριότητα, απαιτεί την δική τους επικοινωνιακή συμμετοχή. Οι διάφορες πτυχές επιλεκτικής αλαλίας που εμφανίζονται είναι οι εξής: α) κάποια παιδιά μιλάνε μόνο σε συνομήλικα άτομα και όχι σε ενήλικες, β) κάποια παιδιά μιλάνε μόνο σε ενήλικες και με την προϋπόθεση πως αυτό που πρέπει να παράξουν είναι μικρή φράση ή πρόταση και γ) κάποια παιδιά δεν μιλάνε καθόλου ούτε και στους πολύ στενούς συγγενείς, μόνο στους γονείς ή αδέλφια, εάν υπάρχουν.

Σημαντικό να σημειωθεί πως, τις περισσότερες φορές, παιδιά με επιλεκτική αλαλία δεν παρουσιάζουν καθυστέρηση στην παραγωγή λόγου και ομιλίας, και αναπτύσσουν φυσιολογικά τη γλώσσα. Υπάρχουν και περιπτώσεις βέβαια, όπου το 20-30 % των παιδιών, μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολίες έκφρασης ή και αντίληψης του λόγου.

Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά τα οποία μπορεί να εμφανίσουν παιδιά με επιλεκτική αλαλία είναι τα εξής:

• Μπορεί να επικοινωνούν κανονικά όταν μιλούν με κάποιον στο τηλέφωνο, εξ’ αιτίας του ότι δεν φορτίζονται λόγω της βλεμματικής επαφής και βρίσκονται πίσω από το τηλέφωνο.
• Μπορεί να μιλάνε πολύ λίγο ή να μιλάνε χαμηλόφωνα σε άτομα μόνο τα οποία εμπιστεύονται.
• Μειωμένη βλεμματική επαφή έως και καθόλου.
• Κάνουν χρήση διαφορετικών τρόπων επικοινωνίας π.χ. νύξη, γλώσσα του σώματος, νεύμα κ.τ.λ.
• Συνήθως στο σχολικό περιβάλλον, δεν μπορούν να επικοινωνήσουν.
• Σε διάφορες δραστηριότητες παραμένουν απομονωμένα και είναι έξω από την ομάδα λόγω φοβίας.
• Υπάρχουν πιθανότητες εμφάνισης ονυχοφαγίας, ναυτίες, πιπίλισμα δακτύλου κ.τ.λ.
• Παρουσιάζονται ως πεισματάρικα, αγενή και χειριστικά, ενώ δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Οι συμπεριφορές που προαναφέρθηκαν είναι αποτέλεσμα φοβίας.
• Πολλές φορές τα παιδιά αυτά εμφανίζονται ανέκφραστα.

Ο τρόπος για να μπορεί ένα παιδί να βοηθηθεί, είναι να αξιολογηθεί από έμπειρο λογοθεραπευτή και ψυχολόγο, οι οποίοι θα αξιολογήσουν την αντίληψη και κατανόηση λόγου καθώς και το νοητικό του επίπεδο. Εξ’ αιτίας της φύσης της διαταραχής, μπορεί να χρειαστεί αρκετό διάστημα για αξιολόγηση, όπως και για τυχόν διαφοροδιάγνωση της διαταραχής.

Εφ’ όσον διαγνωστεί ένα παιδί με επιλεκτική αλαλία, δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησής του και στην μείωση του άγχους του, με στόχο την αποτελεσματική και λειτουργική επικοινωνία. Οι θεραπείες που προβλέπονται για τη διαταραχή αυτή, είναι η παιχνιδοθεραπεία, ψυχοθεραπεία, γνωστική συμπεριφορική θεραπεία κ.τ.λ. Σημαντικό  να δοθεί έμφαση, στο τι είναι αυτό που προκαλεί το άγχος στο παιδί, διότι η αλαλία προέρχεται από το άγχος, και να δοθεί διαφορετική και στοχευμένη για το άγχος θεραπεία. Κλείνοντας, να τονιστεί πως τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία συνήθως έχουν την προδιάθεση εκ γενετής για την ανάπτυξη της διαταραχής αυτής ή ίσως να υπάρχει και άλλο άτομο στην οικογένειά τους με την ίδια διαταραχή ή με έντονη εμφάνιση άγχους. Τα παιδιά αυτά συνήθως, παρουσιάζουν άγχος αποχωρισμού, προβλήματα ύπνου, κρίσεις πανικού ή θυμού καθώς και ντροπαλότητα από βρεφική ηλικία.

#ροζδύναμη