Είτε πρόκειται για τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, είτε για τον εργασιακό μας χώρο, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η καλύτερη επικοινωνία δημιουργεί καλύτερες σχέσεις και φέρνει καλύτερα αποτελέσματα. Ακόμα και αυτοί που θεωρούν πως έχουν αρκετά επικοινωνιακό τρόπο, έχουν πάντα περιθώρια βελτίωσης.
Ποιο είναι όμως το καλύτερο στυλ επικοινωνίας; Και πώς μπορεί ο καθένας να βελτιώσει το δικό του; *
Προτού ξεκινήσουμε να απαντάμε σε αυτές τις ερωτήσεις, σημαντικό είναι να ανακαλύψουμε πρώτα πρώτα ποιο είναι ήδη το δικό μας στυλ επικοινωνίας. Σίγουρα, ανάλογα με το άτομο που έχουμε απέναντί μας και ανάλογα με την περίσταση, μπορεί να διαφέρει ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούμε. Όμως συνήθως οι άνθρωποι έχουν ένα κύριο και ίσως και ένα δευτερεύον τρόπο επικοινωνίας στους οποίους εμπίπτουν.
Έτσι, πριν προχωρήσουμε στις συμβουλές για βελτίωση της επικοινωνίας μας, ας πάρουμε λίγο χρόνο να μελετήσουμε ποια είναι τα 5 στυλ επικοινωνίας που υπάρχουν. Καθώς θα διαβάζετε αυτά τα 5, προσπαθήστε να καταλήξετε ποιο είναι το δικό σας πρωταρχικό στυλ επικοινωνίας, ούτως ώστε να ξέρετε σε τι πρέπει να δουλέψετε. Πάμε λοιπόν:
- Διεκδικητικό στυλ (Assertive)
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με το βέλτιστο στυλ επικοινωνίας, αυτό το οποίο όλοι μας θα έπρεπε να δουλεύουμε να αποκτήσουμε: το διεκδικητικό στυλ. Υιοθετώντας το στυλ αυτό, οι σχέσεις μας γίνονται καλύτερες. Το άτομο διεκδικεί αυτά που χρειάζεται, εκφράζει τις ανάγκες του και τις επιθυμίες του, χωρίς να προσβάλλει, να μειώνει ή να αγνοεί τους άλλους. Τα άτομα που έχουν αυτό το στυλ συνήθως έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση και βάζουν τις δικές τους ανάγκες ίσα με τις ανάγκες των άλλων. Το στυλ αυτό είναι υγιές και αποτελεσματικό. Το θετικό είναι ότι κανένας δε γεννιέται με διεκδικητικό στυλ, αλλά είναι κάτι στο οποίο μπορούμε να δουλέψουμε και να βελτιώσουμε.
Κάποια παραδείγματα στο πώς εκφράζεται κάποιος με διεκδικητικό στυλ είναι:
-Μπορείς σε παρακαλώ να χαμηλώσεις τη μουσική; Έχω ένα σημαντικό διαγώνισμα αύριο και πρέπει να συγκεντρωθώ.
-Δυστυχώς δε θα μπορέσω να σε βοηθήσω σήμερα το απόγευμα, έχω μια πολύ σημαντική προθεσμία που δε μπορώ να αναβάλω και πρέπει να προετοιμαστώ.
Όπως βλέπετε, το άτομο με διεκδικητικό στυλ πάντα έχει τους λόγους του γιατί κάνει ή δεν κάνει κάτι, τους εξηγεί, δε χειραγωγεί, δεν κάνει τους άλλους να νιώθουν τύψεις, ούτε βρίσκει δικαιολογίες. Δηλώνει αυτά που ο ίδιος έχει ανάγκη με αποφασιστικότητα αλλά και σεβασμό.
2. Επιθετικό στυλ (Aggressive)
Το επόμενο στυλ, το επιθετικό, είναι αρκετά σύνηθες, ακόμα κι αν οι περισσότεροι δεν αναγνωρίζουν ότι μπορεί να το έχουν. Ο σκοπός των ατόμων με αυτό το στυλ είναι να κερδίζουν, να γίνεται το δικό τους, καμιά φορά χωρίς να τους ενδιαφέρει αν οι άλλοι πληγωθούν στην πορεία. Δεν αναγνωρίζουν ότι και οι άλλοι έχουν ίσες ανάγκες με αυτούς, συμπεριφέρονται λες και οι δικές τους ανάγκες να είναι πιο σημαντικές και θέλουν να ικανοποιηθεί το δικό τους. Γενικά εκρήγνυνται και θυμώνουν εύκολα, απειλούν τους άλλους είτε σωματικά είτε ψυχολογικά/συναισθηματικά. Αυτό που δεν λαμβάνουν υπόψιν αυτοί οι άνθρωποι, είναι ότι μπορεί να κερδίζουν τη μάχη, αλλά χάνουν τον πόλεμο. Μπορεί να περνά το δικό τους, όμως οι άλλοι αντιλαμβάνονται αυτό το στυλ κι έτσι χάνουν ανθρώπους από τη ζωή τους συχνά.
3. Παθητικά Επιθετικό στυλ (Passive Aggressive)
Οι άνθρωποι που έχουν το παθητικά επιθετικό στυλ επικοινωνίας μπορεί να φαίνονται στην επιφάνεια ήρεμοι και παθητικοί, αλλά στην πραγματικότητα μέσα τους διαφωνούν με αυτό που έχει λεχθεί. Ίσως όμως να μην έχουν αρκετή αυτοπεποίθηση να εκφράσουν ανοιχτά τη γνώμη τους και να δηλώσουν ότι κάτι δεν τους αρέσει ή ότι δε μπορούν να βοηθήσουν κι έτσι όταν αποχωρεί το άτομο με το οποίο διαφωνούν μπορεί να πουν κάτι πίσω από την πλάτη του ή να κουτσομπολεύουν, μπορεί να πετάξουν μια μπηχτή ή σαρκασμό. Επειδή ο παθητικά επιθετικός δεν έχει τη ψυχική δύναμη να επιτεθεί ανοιχτά όπως αυτός με το επιθετικό στυλ, το κάνει με ένα πλάγιο και κάπως υποχθόνιο τρόπο. Πχ κάποιος μπορεί να πει πράγματα του στυλ:
-Μην ανησυχεις για μένα, θα τα καταφέρω και μόνη μου όπως εξάλλου τα καταφέρνω πάντα μόνη μου.
-Εσύ ξέρεις καλύτερα (σαρκαστικά).
Δε μπορούν δηλαδή να εκφράσουν ότι πραγματικά χρειάζονται βοήθεια ούτε μπορούν να δεχτούν εύκολα χωρίς να το πάρουν προσωπικά ότι ο άλλος δε μπορεί να τους βοηθήσει ή να δεχτούν μια γνώμη με την οποία διαφωνούν με σιγουριά, αλλά χρησιμοποιούν το σαρκασμό για να περάσουν το μήνυμα τους.
4. Υποτακτικό στυλ (Submissive)
Οι άνθρωποι που έχουν αυτό το στυλ συμπεριφέρονται λες και οι δικές τους οι ανάγκες δε μετρούν. Πάντα οι ανάγκες των άλλων είναι πιο σημαντικές από τις δικές τους. Για να αποφύγουν τους διαπληκτισμούς προτιμούν να ικανοποιήσουν τους άλλους, δε θέλουν να μπαίνουν σε συζητήσεις, συμφωνούν με αυτά που θέλουν οι άλλοι γιατί ίσως φοβούνται να πουν τη δική τους ανάγκη ή νιώθουν ανασφάλεια. Πολλές φορές μπορεί να νιώθουν θύμα των άλλων ή των καταστάσεων. Επίσης έχουν μια δυσκολία να δεχτούν κομπλιμέντα, διστάζουν/ντρέπονται να μιλήσουν σε άλλους και γενικά είναι λίγο πιο υποτονικοί.
5. Χειριστικό στυλ (Manipulative)
Όπως λέει το όνομα, στο στυλ αυτό ανήκουν οι άνθρωποι που έχουν την τάση να χειρίζονται και να ελέγχουν τους άλλους. Θα μπορούσαμε να τους ονομάσουμε και “επαγγελματίες ψεύτες”. Καμιά φορά έχουν κροκοδείλια δάκρυα και οι σκέψεις τους είναι προμελετημένες για να βγουν προς όφελός τους χωρίς εσύ να καταλάβεις ότι σε έχουν χειριστεί. Τα άτομα που έρχονται σε επαφή με τα αυτούς τους ανθρώπους στη αρχή ίσως να μην το καταλάβουν ότι τους έχουν χειριστεί, γιατί “αναγκάζουν” τους άλλους με έμμεσο τρόπο να κάνουν πράγματα που δε θα έκαναν. Όταν όμως αργότερα μείνουν μόνοι τους και αναρωτηθούν γιατί έκαναν αυτό που έκαναν και αντιληφθούν ότι τους χειραγώγησαν, τότε συνήθως απομακρύνονται από το άτομο με το χειριστικό στυλ. Άτομα με χειριστικό στυλ μπορεί πχ να πουν:
-Μα τι τυχερός είσαι εσύ που μπορείς να αγοράσεις τόσο ακριβά σοκολατάκια, εγώ δεν έχω τέτοια πολυτέλεια.
Στο πιο πάνω παράδειγμα το άτομο με χειριστικό στυλ επιλέγει να χρησιμοποιήσει τις τύψεις για να αναγκάσει το άλλο άτομο να του δώσει ένα σοκολατάκι, ενώ εάν είχε διεκδικητικό στυλ, θα μπορούσε να το ζητήσει ευγενικά και ευθέως, κατανοώντας επίσης ότι ο άλλος μπορεί να μη θέλει να του δώσει το σοκολατάκι.
Τώρα που έχουμε δει όλα τα στυλ επικοινωνίας, θα ήθελα να καταλήξετε μέσα σας πιο είναι το κεντρικότερο στυλ επικοινωνίας που σας εκφράζει. Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα στην οποιαδήποτε αλλαγή και δεν υπάρχει ντροπή να παραδεχτούμε πως χρήζουμε βελτίωσης.
Όπως είπαμε και πιο πάνω, το καλύτερο και το πιο αποτελεσματικό στυλ επικοινωνίας είναι το διεκδικητικό στυλ, το οποίο μπορούμε να δουλέψουμε να αποκτήσουμε περισσότερο.
Πώς μπορούμε όμως να βελτιώσουμε το στυλ επικοινωνίας μας; Ειδικά εάν δεν είμαστε εκ φύσεως άτομα με αυτοπεποίθηση που μπορούν να σταθούν με σιγουριά να υποστηρίξουν τον εαυτό τους; Η επικοινωνία είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο και σίγουρα δε θα αλλάξετε το στυλ σας μέσα σε μια βραδιά, όμως με τα πιο κάτω τιπς εύχομαι ότι θα πάρετε το έναυσμα να βελτιώσετε το δικό σας στυλ επικοινωνίας:
- Προσπαθήστε να συνδυάσετε τις διαφορετικές ιδέες/ανάγκες
Το σημαντικό να θυμόμαστε όταν εμείς και ο άλλος απέναντί μας έχουμε διαφορετικές ιδέες, είναι ότι είναι καλύτερο να βρούμε μια τρίτη λύση που ικανοποιεί και τους δύο. Δε μιλώ ακριβώς για συμβιβασμό, μιλώ για τη γένεση μιας καινούριας τρίτης επιλογής που εν μέρει εκπληρώνει τις ανάγκες και των δύο. Αντί λοιπόν να μπαίνουμε είτε σε διαφωνία είτε σε πείσμα ποιανού η ιδέα θα περάσει, είναι καλύτερο να προσπαθήσουμε να συνδυάσουμε τις ανάγκες και να δημιουργήσουμε την τρίτη επιλογή.
2. Βελτίωσε τη στάση που κρατάς απέναντι στους άλλους
Εδώ αναφέρομαι στις ταμπέλες και τις προκαταλήψεις που έχουμε για τους άλλους, τις ιδέες που έχουμε για αυτούς πριν καλά καλά να τους μάθουμε και ξέρουμε τις προθέσεις τους. Όταν βάζουμε ταμπέλες σε άλλους το μόνο που μπορούμε να δούμε είναι αυτή την ταμπέλα (που συνήθως είναι αρνητική) και δε μπορούμε να δούμε πέρα από αυτή. Ότι καλό και να έχει κάνει αυτός ο άνθρωπος το προσπερνάμε εύκολα, ενώ ότι αρνητικό κάνει το κρατάμε για να επιβεβαιώσουμε τις υποψίες που είχαμε γι αυτούς. Είναι σημαντικό λοιπόν στην επικοινωνία να προσπαθήσουμε να αφαιρέσουμε τις προκαταλήψεις μας πριν προσπαθήσουμε να επικοινωνήσουμε με τους άλλους και να είμαστε ανοιχτοί στα άλλα άτομα και τις απόψεις τους. Είναι πολύ σπάνιο όταν εμείς βλέπουμε τον άλλο με καχυποψία ο άλλος να μας δείξει το καλύτερο του πρόσωπο.
3. Βελτίωσε τη στάση σώματος σου
Πώς θα μπορούσαμε να μη μιλήσουμε για τη στάση σώματος; Η στάση σώματος είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο με αμέτρητους ειδικούς επικοινωνίας να αναλύουν την κάθε κίνηση και το τι σημαίνει. Κάποια γενικά σημεία είναι το να αποφεύγουμε να έχουμε αμυντική στάση, όπως πχ δεμένα χέρια μπροστά, ή το να βγάζουμε ένα αέρα χαμηλής αυτοεκτίμησης με καμπουριασμένους ώμους και το βλέμμα προς τα κάτω. Γενικά τα συνοφρυωμένα και κατσουφιασμένα πρόσωπα δε βγάζουν θετικότητα προς τα έξω. Ακόμα κι αν δεν το νιώθετε 100%, θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα επικοινωνίας εάν προσπαθήσετε να έχετε μια πιο ανοιχτή στάση, δηλαδή πίσω οι ώμοι, ψηλά το κεφάλι και με χαμόγελο. Ένας αέρας αυτοπεποίθησης και ευδιαθεσίας πάντα βοηθάει στην επικοινωνία και μπορούμε να δουλέψουμε στο πώς στεκόμαστε και κινούμαστε ακόμα κι αν δεν νιώθουμε εντελώς σίγουροι μέσα μας.
Με τα πιο πάνω ακουμπήσαμε λοιπόν την επιφάνεια του κόσμου της επικοινωνίας. Σίγουρα είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο και αυτή ήταν μόνο μια εισαγωγή. Υπάρχουν πάμπολλα σεμινάρια και ομιλίες που μπορείτε να βρείτε διαδικτυακά εάν το θέμα σας ενδιαφέρει περισσότερο. Σκοπός μου εδώ ήταν να σας συστήσω με τα 5 στυλ επικοινωνίας, να σας παροτρύνω να σκεφτείτε πιο είναι το δικό σας στυλ και να σας δώσω μικρά βήματα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και σίγουρα κιόλας για βελτίωση της επικοινωνίας σας περισσότερο προς το διεκδικητικό στυλ.
Εύχομαι λοιπόν το άρθρο μου να σας ήταν χρήσιμο και θα τα ξαναπούμε σύντομα!
Φιλικά,
Μέμνια
#ροζδύναμη
*Για όσες προτιμούν να μαθαίνουν σε μορφή βίντεο, το συγκεκριμένο θέμα υπάρχει εντός του γυναικείου γκρουπ μου Πίστεψε ότι Μπορείς. Μπορείτε να το δείτε αφού ζητήσετε να μπείτε στο γκρουπ, εδώ: https://www.facebook.com/MemniaTheodorou/videos/394235211856580
H Μέμνια Θεοδώρου κατάγεται από τη Λάρνακα και έχει σπουδάσει Εφαρμοσμένη Θετική Ψυχολογία και Ψυχολογία Coaching στο Ανατολικό Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, μετά τις σπουδές της στην Οδοντιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Πριν λίγα χρόνια, πήρε την απόφαση να γραφτεί στη μεγαλύτερη κούρσα ιστιοπλοΐας του πλανήτη, Clipper Around the World Yacht Race, και έγινε η πρώτη Κύπρια που ταξίδεψε από την Αγγλία μέχρι την Αυστραλία με ιστιοφόρο.
Με την επιστροφή της, η διεθνής πλατφόρμα TEDx την προσκάλεσε να μοιραστεί την εμπειρία της με το κοινό. Από τότε η Μέμνια έχει εξελιχθεί σε Motivational Speaker, δίνοντας πολλές ομιλίες σε Κύπρο και εξωτερικό. Παράλληλα, ως Coach διεξάγει σεμινάρια Προσωπικής Ανάπτυξης, καθώς και προσωπικές συνεδρίες.
Σχόλια