Υπάρχουν περίοδοι στη ζωή κάθε ανθρώπου, ιδίως μετά από δύσκολες καταστάσεις όπως για παράδειγμα ένα θέμα υγείας, όπου η πίεση που δεχόμαστε από εξωτερικούς ή εσωτερικούς παράγοντες και η προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος μπορούν να οδηγήσουν στην σωματική, συναισθηματική και ψυχική μας εξάντληση, αλλά ακόμη και στην κατάθλιψη. Πώς μπορεί η επίσκεψη στο μουσείο να συνδράμει;
Τι εννοούμε με τον όρο «κατάθλιψη»;
Κάποια στιγμή στη ζωή μας, όλοι έχουμε βιώσει την κατάθλιψη δηλαδή τη διάθεσή μας να είναι μειωμένη ή να αισθανόμαστε μια μελαγχολία. Η κατάθλιψη όμως ως διαταραχή, αφορά τα συμπτώματα θλίψης, μοναξιάς, ανησυχίας με αυξημένη ένταση και διάρκεια.
Ποια είναι τα συμπτώματά της;
- Παρατεταμένη μελαγχολική διάθεση
- Απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης
- Υποτονική διάθεση ή διέγερση και υπερκινητικότητα, ξεσπάσματα θυμού, εκνευρισμός
- Συναισθήματα θλίψης, ντροπής, ενοχής
- Μείωση κοινωνικών επαφών
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Αρνητικές και απαισιόδοξες σκέψεις
Συχνά η κατάθλιψη μπορεί να συνυπάρχει με τις αγχώδεις διαταραχές και στους εφήβους με τη χρήση ουσιών και τις διαταραχές πρόσληψης τροφής.
Αυτήν τη φορά δε θα προτείνω εγώ μια θεραπευτική προσέγγιση αλλά θα αφήσω τον maître του είδους-χειριστή έργων τέχνης πλέον και πολύ καλό μου φίλο, Κωνσταντίνο Μάνο να μιλήσει για το πώς μπορεί ένας άνθρωπος με κατάθλιψη να βοηθηθεί από μια επίσκεψη σε κάποιο μουσείο.
Τι μπορεί να σημαίνει για έναν άνθρωπο η επίσκεψη στο μουσείο;
«Η ευρύτερη σημασία του όρου «μουσείο» επηρεάζει και την ερμηνεία του χώρου για κάθε άνθρωπο. Η ποικιλία μουσείων που υπάρχει στην σύγχρονη κοινωνία δίνει διαφορετική σημασία σε κάθε επίσκεψη. Μια επίσκεψη σε ένα αρχαιολογικό χώρο μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να συνδεθεί με τις ρίζες του ή και να αντιληφθεί την ιστορία του. Μια επίσκεψη σε μια πινακοθήκη μπορεί να προκαλέσει αισθήματα συμπόνοιας, καθώς μέσα από την τέχνη ο άνθρωπος μπορεί να συλλάβει πιο άμεσα τα συναισθήματα που θέλει ο καλλιτέχνης να περάσει στο κοινό του. Σε μια γκαλερί σύγχρονης τέχνης, ο επισκέπτης μπορεί να δυσκολευτεί να ερμηνεύσει τα μηνύματα του καλλιτέχνη, αν δεν έχει συνηθίσει σε αυτού του είδους το περιεχόμενο και ίσως να νιώσει πως δεν ανήκει στο χώρο αυτό.
Η ποικιλία αυτή δίνει διαφορετική ερμηνεία σε κάθε εμπειρία και επομένως, το τι μπορεί να σημαίνει μια επίσκεψη σε ένα μουσειακό χώρο μπορεί να έχει διαφορετική σημασία για τον καθένα. Ένα είναι σίγουρο: κάθε επίσκεψη έχει κάτι να μας προσφέρει, αρκεί εμείς να είμαστε ευπρόσδεκτοί να ακούσουμε τι έχει να μας πει».
Πως πιστεύεις ότι μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο με κατάθλιψη μια τέτοια επίσκεψη;
«Τα μουσεία και οι χώροι τέχνης ήταν, είναι και θα είναι κατεξοχήν χώροι συνάντησης και συνάθροισης κόσμου. Χώροι ανταλλαγής απόψεων και ερμηνειών. Η τέχνη και ο πολιτισμός αποτελούν πεδία όπου ο άνθρωπος μπορεί να ξεφύγει από τα προβλήματα της καθημερινότητας, αλλά δίνουν επίσης την δυνατότητα ενός διαφορετικού τρόπου σκέψης και ερμηνείας της καθημερινότητας. Μην ξεχνάμε πως πολλοί καλλιτέχνες, ζωγράφοι αλλά και λογοτέχνες έπασχαν από κατάθλιψη και μέσα από την τέχνη τους βρήκαν διέξοδο, έναν τρόπο να εκφραστούν. Επομένως, ένας άνθρωπος που πάσχει από κατάθλιψη μπορεί να βρει την απάντηση που αναζητά μέσα από τα έργα καλλιτεχνών αλλά και μέσα από την ανταλλαγή απόψεων με άλλους επισκέπτες. Ακόμη, η εξέλιξη των μουσειακών χώρων δίνει την δυνατότητα στον καθένα να περάσει περισσότερο χρόνο στο μουσείο, να δοκιμάσει καινούρια πράγματα και να εμβαθύνει περισσότερο σε θέματα που τον ενδιαφέρουν, βρίσκοντας με αυτόν τον τρόπο ουσία σε κάτι νέο για αυτόν».
“Depression, suffering and anger are all part of being human”. – Janet Fitch
Χρήσιμα Links:
Βιβλιογραφικές Αναφορές:
Wenar, C., & Kerig, P. (2011) Διαταραχές του Καταθλιπτικού Φάσματος – Παιδική και Εφηβική Αυτοκτονία. Στο Μαρκουλής & Γεωργάκα (επιμ.) Εξελικτική Ψυχοπαθολογία (σελ. 295-307). Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
#ροζδύναμη
Πρώτος προορισμός, το τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Δεύτερος σταθμός, το τμήμα Ψυχολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου. Ο επόμενος ελπίζω 1.428 μίλια μακριά από τη Θεσσαλονίκη. Mέσω αυτής της στήλης θα επιχειρήσω να συνδυάσω τη θεωρία που διδάχθηκα στο Πανεπιστήμιο με εναλλακτικές θεραπευτικές πρακτικές που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση ψυχολογικών δυσκολιών.
Σχόλια