Πλατυποδία & Παιδιά: Μύθος ή Πρόβλημα;

Θεραπεύεται η Πλατυποδία και τι επίδραση έχει στα γόνατα; Πόσο χρησιμεύει μια έγκαιρη Διάγνωση πριν το παιδί συμπληρώσει τα 4 έτη του;

Η πλατυποδία είναι ένας γενικός όρος, ο οποίος χρησιμοποιείται για την περιγραφή μιας παθήσεως του ποδιού όπου η ποδική κάμαρα είναι τόσο ελαττωμένη ώστε όταν στεκόμαστε να είναι κοντά ή να εφάπτεται στο έδαφος (πρηνισμός). Τις περισσότερες φορές είναι κληρονομικής αιτιολογίας, αλλά μπορεί και να οφείλεται σε αδυναμία η σύσπαση κάποιων μυών ή λόγω λανθασμένης στάσης ύπνου, η σε αντιστάθμιση κάποιου μυοσκελετικού προβλήματος.

Βέβαια, αναφερόμενοι στην πολυσυζητημένη πάθηση της πλατυποδίας, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι όλα τα μικρά παιδιά έχουν χαμηλή κάμαρα, οπότε αυτό δεν είναι κριτήριο για ένα μη φυσιολογικό πόδι και άρα δεν χρειάζεται θεραπεία. Όμως για εμάς, η τυχόν χαμηλή ποδική κάμαρα προκύπτει από την κλινική εξέταση: Η έντονη προς τα έσω της αστραγαλοσκαφοειδούς αρθρώσεως, καθώς και οι υπερβολικές πελματιαίες πιέσεις κατά τη διάρκεια του πελματογραφήματος δείχνουν αν ένα πόδι είναι παθολογικό ή πρόκειται να γίνει. 

Ενδεικτικό, σε έρευνα που έγινε στην Αμερική, είναι το εύρημα πως περίπου το 23% σε συνολικά 3.619 ενήλικες είχε πλατυποδία! Γεγονός, που υποστηρίζει την προηγούμενή μας άποψη: Πολλοί από αυτούς που ανήκουν στο 23% δεν είχαν συμπτώματα! Όταν οι ερευνητές έκαναν στατιστικούς υπολογισμούς, λαμβάνοντας υπόψη και άλλους παράγοντες κινδύνου για αρθρίτιδα, όπως το βάρος σώματος και η ηλικία, βρήκαν ότι το να έχει κάποιος πλατυποδία σχετίζεται με 31% περισσότερες πιθανότητες να έχει χρόνιους πόνους στα γόνατα. Επίσης, καταδείχτηκαν περαιτέρω συμπεράσματα ερευνών στο ακόλουθο θέμα, όπως:

1. Το 22% των συμμετεχόντων με πλατυποδία ανέφερε ότι είχε πράγματι χρόνιο πόνο στα γόνατα
 
2. Ο χρόνιος πόνος στο γόνατο υπήρχε με μεγαλύτερη συχνότητα σε άτομα που είχαν πλατυποδία από την ίδια μεριά του σώματος
 
3. Στα πόδια με τη μεγαλύτερη πλατυποδία (1.047 πόδια), στο 30% υπήρχε ταυτόχρονα γόνατο με πόνο. Αντίθετα, απ’όλα τα άλλα πόδια, μόνο στο 21% υπήρχε ταυτόχρονα πόνος στο αντίστοιχο γόνατο
 
4. Στους συμμετέχοντες με την μεγαλύτερη πλατυποδία, οι πιθανότητες να έχουν πόνο γονάτων στις περισσότερες μέρες, ήταν 31% περισσότερες από ό,τι στους άλλους συμμετέχοντες
 
5. Επίσης, οι συμμετέχοντες με τη μεγαλύτερη πλατυποδία, είχαν 43% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν βλάβες στους χόνδρους που βρίσκονται εντός της άρθρωσης των γονάτων
 
6. Όταν χρησιμοποιήθηκαν τα ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας, διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν βλάβες των χόνδρων σε 29% των αρθρώσεων των γονάτων που αντιστοιχούσαν στα πόδια με την μεγαλύτερη πλατυποδία. Στα υπόλοιπα πόδια, το ποσοστό βλαβών του χόνδρου των αντίστοιχων γονάτων ήταν μόνο 19%.
Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν ότι η πλατυποδία στους ενήλικες συσχετίζεται με συχνούς χρόνιους πόνους στο γόνατα και βλάβες στους χόνδρους της άρθρωσης των γονάτων.

Έτσι, είναι σημαντικό να γίνεται έγκαιρα η διάγνωση και η θεραπεία της αλλά όχι με υπερβολές, από τον θεράποντα ορθοπεδικό ιατρό ή τον ειδικό ποδίατρο.  Υπάρχει μια διχογνωμία στον επιστημονικό κόσμο, όσον αφορά το κατά πόσο η θεραπεία είναι απαραίτητη και ποτέ πρέπει να αρχίσει.

Διάγνωση

Τα 2/3 των παιδιών με πλατυποδία, πιθανόν να μην αναπτύξουν συμπτώματα ή παραμόρφωση. Η ερώτηση που ακολουθεί είναι η εξής: «Θα αναπτύξει το παιδί μου παραμόρφωση ή πόνο;». Έτσι, ερχόμαστε πρώτα στο κεφαλαίο Διάγνωση και μετά στη Θεραπεία.

Διάγνωση γίνεται συνήθως στα αρχικά στάδια. Υπάρχει ο εξής μύθος: Ο ιατρός λέει στους γονείς “Φέρτε το παιδί μετά τα 4 χρόνια” κι αυτή είναι μια θεωρία-μύθος που ποτέ δεν υποστήριχθηκε επιστημονικά αλλά διαιωνίζεται στα βιβλία λόγω του ότι τότε αρχίζει να σταθεροποιείται οστικά το πόδι. Ακριβώς γι’αυτό υποστηρίζεται όμως ότι η εύκαμπτη πλατυποδία δεν διορθώνεται. Και είναι λογικό, αφού έρευνες έδειξαν ότι έως τα 4 μας χρόνια το πόδι έχει κάνει τις μεγαλύτερες αλλαγές και η εμβιομηχανική του είναι όπως και αυτή σε έναν ενήλικα (Wyatt, 1990). 

Έτσι, στο πρώτο ερώτημα εάν χρειάζεται έγκαιρη διάγνωση η πλατυποδία και γιατί, η απάντηση είναι απλή, ασχέτως ανατομικά κακού παπουτσιού ή όχι. Γιατί, τότε, γιατί υπάρχει μεγάλο ποσοστό πλατυποδίας στην Αφρική και την Ινδία που τα παιδιά περπατάνε ξυπόλητα (Roe & Joseph, 1992); Φυσικά, ναι! Τώρα, είναι αναγκαία η θεραπεία; Και πάλι, ναι! Για εμάς τους ειδικούς ποδίατρους έχει την αξία του, κλινικά, αφού θα έχουμε εκτός από τα συμπτώματα (στους αθλητές), στα γόνατα, στη μέση, στον αυχένα, και την επίδραση της πλατυποδίας στη σκολίωση και την κύφωση.

Πάμε στην πολυσυζητημένη ερώτηση για το πότε πρέπει να αρχίσει η θεραπεία;

Είναι καλό να γίνεται ένας έλεγχος με πελματογράφημα 2 μήνες αφού περπατήσει το παιδί (για να έχει σταθεροποιηθεί το περπάτημα), γιατί πέρα από την κλινική εικόνα αυτή είναι η μοναδική εξέταση χωρίς ακτινογραφία που μπορεί να μας προβλέψει την πλατυποδία. Διαφορετικά, ένας ακτινογραφικός έλεγχος από τον ορθοπεδικό, είναι απαραίτητος.

Η θεραπεία της πλατυποδίας

Θεραπεία είναι η έγκαιρη διάγνωση και η γρήγορη, χρονικά, εφαρμογή ποδιατρικών πάτων ή ορθοτικών συνταγών. Στην πλατυποδία έχουμε παιδιά που βελτιώνονται σημαντικά με τις ορθοτικές συνταγές (πάτους), αν και βεβαίως κάτι τέτοιο εξαρτάται από την ηλικία και το βάρος του παιδιού. Πολλές φορές, απλώς την συγκρατούμε σε ποσοστό 20% και δεν την αφήνουμε να ξεφύγει. Αλλά πολλές φορές, η χρήση τους είναι περισσότερο για τη βελτίωση της στάσης και τις επιπτώσεις στη σπονδυλική στήλη.  Σε μικρές ηλικίες είναι σημαντικό να ενημερώνουμε τους γονείς για το ποσοστό βελτίωσης της πλατυποδίας ανάλογα με το περιστατικό. Σε ηλικίες άνω των 9-10 χρόνων και ιδιαίτερα στα 12-16 έχουμε ήδη βελτίωση της ποδικής καμάρας και των συμπτωμάτων. 

#ροζδύναμη