Ορθορεξία∙ όταν η υγιεινή διατροφή μετατρέπεται σε διατροφική διαταραχή.

Είμαι από τα άτομα που δεν τρελαίνονται καθόλου στο άκουσμα της φράσης «πάμε να φάμε σουβλάκια;», αλλά εάν στο τραπέζι υπάρχουν ελιές, ντομάτα, φέτα και παξιμάδια μπορώ να καθίσω άπειρες ώρες. Παραδέχομαι ότι είμαι από τους ανθρώπους που δεν τρώνε ιδιαίτερα, αλλά μία στο τόσο και μετά από … «πιέσεις», θα κάνω την παρασπονδία μου με μερικά κομμάτια ζεστή και αφράτη πίτσα. Εδώ όμως δεν είναι απλά η υγιεινή διατροφή σαν προσωπική επιλογή, αλλά σαν εμμονή.

Τι είναι η Ορθορεξία;

Η Ορθορεξία σαν έννοια είναι πρόσφατη και ακόμη δεν συμπεριλαμβάνεται σαν διάγνωση επίσημα στα διαγνωστικά εγχειρίδια που χρησιμοποιούνται από τους επαγγελματίες ψυχολόγους και ψυχιάτρους. Ο Steven Bratman επινόησε τον όρο για να περιγράψει την παθολογική εμμονή με την υγιεινή διατροφή, αποκλειστικά με βιολογικά α γ ν ά προϊόντα.

Τα άτομα αυτά δε φοβούνται μήπως πάρουν βάρος, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στη Νευρική Ανορεξία, αλλά θέλουν να πετύχουν μια διατροφική τελειότητα απορρίπτοντας τροφές οι οποίες είναι επεξεργασμένες. Αυτό συνήθως οδηγεί στον περιορισμό άλλων τροφών ή ακόμη και ολόκληρων ομάδων τροφίμων τα οποία θεωρούνται από το άτομο ως μη καθαρά και άρα θα «μολυνθεί» και το ίδιο τρώγοντάς τα.

Προειδοποιητικά σημάδια:

1. Ανησυχία για την ποιότητα του φαγητού
2. Αποφυγή  γευμάτων τα οποία τα έχουν φτιάξει άλλοι
3. Φόβος για να μη χαθεί ο έλεγχος του φαγητού που καταναλώνεται
4. Η σκέψη για το τι θα φάει μπορεί να παρουσιάσει πρόβλημα στις κοινωνικές σχέσεις του ατόμου καθώς πιστεύει ότι οι άνθρωποι που τρώνε «κακής» ποιότητας τρόφιμα είναι ακάθαρτοι και κατώτεροι από τον ίδιο
5. Φόβος για ασθένεια λόγω της μη καθαρότητας του φαγητού

Η παραβίαση του καθημερινού προγράμματος διατροφής συχνά δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο. Η ενασχόληση με το φαγητό έρχεται αντιμέτωπη με αισθήματα άγχους και ενοχής λόγω της περιοριστικής διατροφής και από την άλλη με την αγάπη για τον εαυτό και προστασία του από κάθε μη παρθένο προϊόν.

Η εμμονή στην κατανάλωση υγιεινών, «καθαρών» τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών απαραίτητων για την υγεία, σε υποσιτισμό ή ακόμη και σε ακούσια απώλεια βάρους από την περιορισμένη επιλογή τροφών. Επίσης μπορεί να δημιουργήσει αίσθημα κόπωσης, αναιμία, τριχόπτωση, απώλεια της εμμήνου ρήσεως κ.α.

Θεραπεία Ορθορεξίας

Το πρώτο βήμα για να ξεπεράσει κάποιος ένα θέμα ψυχικής υγείας, είναι η αναγνώριση του προβλήματος. Η δική μου πρόταση είναι η Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), η οποία είναι εστιασμένη στο τώρα και διαρκεί για ένα σχετικά περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Κατά τη διάρκεια των συνεδριών, γίνεται ανάλυση της βασικής διαδικασίας που διατηρεί την ψυχοπαθολογία στο άτομο ενώ έπειτα, γνωστική αναδιάρθρωση των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων και σκέψεων που ωθούν το άτομο να συμπεριφέρεται με τον συγκεκριμένο τρόπο. Η ΓΣ Θεραπεία διδάσκει στο άτομο διαφορετικούς τρόπους σκέψης και αντίδρασης και αποτελεσματικότερη διαχείριση των παρόντων συμπτωμάτων. Η εκμάθηση τεχνικών που θα χρησιμοποιηθούν για το συγκεκριμένο πρόβλημα ψυχικής υγείας, μπορεί να είναι χρήσιμη και στη γενικότερη βελτίωση της ψυχικής υγείας του ατόμου.

πᾶν μέτρον ἄριστον.

Χρήσιμα Links:

https://www.youtube.com/watch?v=0ViaCs0k2jM

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

Bratman, S. (2015).  Orthorexia Nervosa. Mirror-Mirror Eating Disorders. https://mirror-mirror.org/orthorexia-nervosa

Bratman, S. (2014, January 23). What is Orthorexia? Orthorexia. http://www.orthorexia.com/what-is-orthorexia/

Missbach, B., Hinterbuchinger, B., Dreiseitl, V., Zellhofer, S., Kurz, C., & König, J. (2015). When eating right, is measured wrong! A validation and critical examination of the ORTO-15 questionnaire in German. PloS one, 10(8), e0135772.

Φωτογραφικό Υλικό:

https://unsplash.com/s/photos/healthy-eating

#ροζδύναμη