Μετά από πάρα πολλές συνομιλίες που είχα με γονείς και φροντιστές παιδιών αντιλήφθηκα το μεγάλο κενό που υπάρχει στην γνώση των γονέων γύρω από το κομμάτι των αναπτυξιακών οροσήμων. Με αυτό το άρθρο αλλά και με τα επόμενα άρθρα μου που ακολουθούν θα προσπαθήσω κάθε φορά εστιάζοντας σε διαφορετικές χρονολογικές ηλικίες να αναφέρω τα τυπικά αναπτυξιακά ορόσημα που απαιτούνται για κάθε ηλικία.
Πριν όμως από την ανάλυση κάθε ηλικίας σχετικά με τα αναπτυξιακά ορόσημα, θεωρώ πολύ σημαντικό να αναφέρουμε αρχικά τι είναι αυτά τα αναπτυξιακά ορόσημα και γιατί όντως διαδραματίζουν ένα τόσο σπουδαίο ρόλο, όχι μόνο για τους θεραπευτές, αλλά και για τους γονείς και φροντιστές όλων των παιδιών.
Κάθε παιδί με την γέννησή του γεννάει απορίες στους γονείς αλλά και στον περίγυρό του, για το πως πρέπει να του συμπεριφερθούν, πότε πρέπει να ανησυχήσουν, πότε να διερωτηθούν και άλλα πολλά. Τα αναπτυξιακά ορόσημα δίνουν εν μέρη απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα που αναπτύσσονται με τον ερχομό ενός παιδιού. Ο λόγος για την χρήση του όρου εν μέρη, είναι διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κάθε παιδί, έχει τα δικά του στάδια ανάπτυξης. Έτσι τα αναπτυξιακά ορόσημα/στάδια τα οποία θα αναλυθούν παρακάτω αποτελούν ενδεικτικά στοιχεία για κάθε παιδί, σε άλλα παιδιά μπορεί να αναπτυχθούν νωρίτερα, ενώ σε άλλα ενδέχεται να καθυστερήσουν.
Έτσι παρακάτω θα προσπαθήσουμε να αναφέρουμε τα αναπτυξιακά ορόσημα/στάδια τα οποία αναμένουμε από τα παιδιά σε κάθε χρονολογική ηλικία, από την πλευρά του λογοθεραπευτή. Ξεκινώντας από την πρώτη ηλικία που θα αναλύσουμε, θα εστιαστούμε στην ηλικία μέχρι το πρώτο έτος. Σε αυτή την ηλικία περιμένουμε το παιδί να χαμογελά στον ήχο της φωνής της μαμάς και να στρέφει το κεφάλι προς την πηγή του ήχου (2-3 μηνών). Ακόμη στην ηλικία των 4-7 μηνών αρχίζουν να ανταποκρίνονται στο όνομά τους και έτσι γυρίζουν μόλις το ακούσουν καθώς και ξεκινούν τον βάβισμα με την χρήση ορισμένων πολυχρησιμοποιημένων συμφώνων. Στην ηλικία πλέον των 8-12 μηνών ξεκινάει να παρατηρεί και να προσέχει τον λόγο των ενηλίκων, χρησιμοποιεί το «όχι», για να απαντήσει σε ορισμένες εντολές, φωνάζει «μαμά και μπαμπάς», στο σωστό άτομο, γίνεται προσπάθεια εκ μέρους των παιδιών να μιμηθούν λέξεις που ακούνε κατά τη διάρκεια της παρατήρησής τους, αναφορικά με τον λόγο των ενηλίκων.
Καταληκτικά στην ηλικία ενός έτους μέχρι και τα δύο, τα παιδιά, μπορούν μέσω της δήξης να δείχνουν αντικείμενα, όταν κάποιος τα ονομάζει, ξεκινούν να αναγνωρίζουν ονόματα προσώπων, αντικειμένων που είναι οικεία για τα ίδια, παράγουν αρκετές λέξεις. Συγκεκριμένα, στην ηλικία των 12-14 μηνών παράγουν 2-4 λέξεις, στην ηλικία των 15-17 μηνών παράγουν 3-6 λέξεις και στην ηλικία των 18-20 μηνών παράγουν περίπου 15-20 λέξεις, ενώ στους 18 μήνες με 2 έτη περίπου αρχίζουν την δημιουργία φράσεων με την χρήση 2 λέξεων. Στην ηλικία των 2 ετών παρατηρείται το ξέσπασμα λεξιλογίου όπου αρχίζουν να παράγουν περισσότερες από 50 λέξεις και δημιουργούν και χρησιμοποιούν φράσεις με 2-4 λέξεις.
Αυτά είναι ορισμένα από τα αναπτυξιακά ορόσημα των ηλικιών που προαναφέρθηκαν, και αποτελούν ένα ενδεικτικό κατάλογο και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βασιζόμαστε μόνο σε αυτόν. Όπως αναφέρθηκε και πιο πριν κάθε παιδί είναι διαφορετικό με τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης, έτσι τα ορόσημα αυτά μπορεί για κάποια παιδιά να αποτελούν στάδια τα οποία κατακτούν ενώ για άλλα μπορεί να μην ισχύουν. Σε επόμενά μας άρθρα, θα γίνει μια προσπάθεια να σκιαγραφηθούν και οι υπόλοιπες ηλικίες παιδιών με τα αναπτυξιακά ορόσημα/στάδια, τα οποία ιδανικά χρειάζεται να εμπεριέχονται σε κάθε ηλικιακή ομάδα.
Η Έλενα Αλωνεύτη είναι απόφοιτη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, με τίτλο σπουδών Λογοπαθολογία/ Λογοθεραπεία, από όπου αποφοίτησε με Άριστα. Ιδιωτεύει στη Λευκωσία, δουλεύοντας με ένα ευρύ φάσμα διαταραχών. Παρέχει υπηρεσίες Λογοθεραπείας οι οποίες συμπεριλαμβάνουν τη Συμβουλευτική Γονέων, την Πρόληψη, Αξιολόγηση, Διάγνωση, Θεραπεία και Αποκατάσταση των διαταραχών του Λόγου, της Ομιλίας και Επικοινωνίας, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Η κα. Αλωνεύτη είναι εκπαιδευμένη στο σύστημα Εναλλακτικής και Επαυξητικής Επικοινωνίας GRID 3 και στο γλωσσικό σύστημα ΜΑΚΑΤΟΝ. Είναι εκπαιδευμένη στην παροχή θεραπειών μέσω του προγράμματος “Phoneme Touch and Say”, καθώς επίσης και στην Παιχνιδοθεραπεία. Έχει παρακολουθήσει σειρά σεμιναρίων που αφορούν ενήλικες και παιδιά.
Σχόλια