Συνέντευξη: Άντρη Πέντα

Έχει περάσει από τεράστιες επιχειρήσεις, όπως είναι η KPMG και η Ernst & Young. Έχει ακόμη να διανύσει μια καλή απόσταση μέχρι τον στόχο της -όποιος κι αν είναι αυτός ή όπως κι αν διαμορφωθεί στην πορεία-, μα η πειθαρχία, η δίψα για επιτυχία και ο σεβασμός για τον εαυτό και τη δουλειά της, είναι εκεί. Η Άντρη Πέντα είναι εκπαιδεύτρια και σύμβουλος Επικοινωνίας, Δημόσιων Σχέσεων & Marketing. Μπορεί να μοιάζει ένα ακόμη θηλυκό που πάει κόντρα στην ανδροκρατούμενη βιομηχανία των Επαγγελματικών Υπηρεσιών, αλλά σίγουρα ξεχωρίζει γιατί είναι απόλυτα συγκεντρωμένη και διατεθειμένη να εξελίξει τον εαυτό της. Αρκετά πρόσφατα μπήκε στον χορό της μητρότητας, ρόλος που της χάρισε επιπλέον εφόδια, επαγγελματικά και προσωπικά. Υπάρχει, λοιπόν, απάντηση στο δίλημμα «καριέρα ή μητρότητα»; Και τι είναι πιο σημαντικό, η επιτυχία ή η ευτυχία;!

συνέντευξη στη Φοίβη Σιταρά

Έχεις γευτεί τη σκληρότητα και τον εργασιακό ανταγωνισμό των Big Four στην Κύπρο…

Το περιβάλλον των Big Four είναι πάρα πολύ δύσκολο, ειδικά όταν έχεις μικρά παιδιά. Δεν σταματά. Είναι round-the- clock. Έχω δουλέψει σε δύο Big Four στην καριέρα μου μέχρι τώρα: την Ernst & Young και την KPMG. Για μητέρες που θέλουν να κάνουν καριέρα και να είναι καλές σε αυτό που κάνουν, και θέλουν να αφοσιώσουν ουσιαστικό χρόνο και στα παιδιά τους, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Άρα είναι λιγάκι δίλημμα.

Μα πως μπήκες σε αυτό τον χώρο;

Το background μου είναι Marketing, Διαφήμιση, Επικοινωνία, Branding. Και Δημόσιες Σχέσεις, φυσικά, που είναι κομμάτι του πακέτου. Στα 14 μου αποφάσισα ότι ήθελα να σπουδάσω Marketing. Αυτό ήταν. Τότε το Marketing ήταν βασικά Πωλήσεις. Οι γονείς μου είχαν βιοτεχνία και καταστήματα με ρούχα, στιλ Zara. Ήταν από τους big players στην αγορά. Από την ηλικία των 6 περνούσα πολύ χρόνο στα καταστήματά μας με πελάτες, παρακολουθούσα μαζί με το προσωπικό της εταιρείας σεμινάρια Πωλήσεων κι Εξυπηρέτησης Πελατών… Άρα από πολύ νωρίς μου εμφύσησαν οι γονείς μου το τι σημαίνει εξυπηρέτηση του πελάτη, καλύτερη προώθηση ενός προϊόντος, πωλήσεις. Νομίζω ήταν φυσική εξέλιξη το να επιλέξω το Marketing σαν Κλάδο. Και ήταν, θεωρώ, πολύ καλή επιλογή.

Δεν το έχεις μετανιώσει!

Δεν το έχω μετανιώσει. Παρόλο που στην πορεία, εξελίχτηκε ο Τομέας μου σε κάτι πιο τεχνικό. Πριν 10 χρόνια που ήρθα στην Κύπρο, το Marketing ήταν το παραδοσιακό. Μιλούσαμε για έντυπο, για τηλεοπτική και ραδιοφωνική διαφήμιση, για εκδηλώσεις, Email Marketing, door-to-door… Σήμερα τα περισσότερα από αυτά έχουν ή εξαλειφθεί ή μειωθεί.

Υπάρχει κενό στο τι θα έπρεπε να είναι και τι είναι η Εξυπηρέτηση Πελατών στην Κύπρο

Μου δίνεις πάσα για να σχολιάσω τη μαγική λέξη «Εξυπηρέτηση», που ειδικά στην Κύπρο χωλαίνει. Είσαι έξω από το κατάστημα, δεν ξέρεις καν αν είναι ανοιχτό, λόγω μη επαρκούς φωτισμού. Μπαίνεις στο κατάστημα και δεν σηκώνεται καν η ιδιοκτήτρια να σε εξυπηρετήσει, νιώθεις πως ενοχλείς! Τι γίνεται;

Συμφωνώ απόλυτα. Είναι ένα θέμα που με ενοχλεί πάρα πολύ. Κι έχω γράψει στο παρελθόν άπειρα άρθρα σε εφημερίδες, περιοδικά, για το θέμα της Εξυπηρέτησης Πελατών. Πάντοτε, όταν πηγαίναμε στην Αθήνα ή στην Ελλάδα οπουδήποτε, το έχω σαν μέτρο σύγκρισης… είναι τεράστια η διαφορά. Το κενό του τι θα έπρεπε να είναι και τι είναι η Εξυπηρέτηση στην Κύπρο. Δεν ξέρω τι φταίει! Η έλλειψη παιδείας στον τομέα αυτό; Φταίει το ότι θεωρούμε ότι εμείς είμαστε καλύτεροι από τους άλλους κι άρα να μην κατέβουμε από το βάθρο μας για να εξυπηρετήσουμε τον κάθε πελάτη; Φταίει ότι τα περισσότερα καταστήματα ή οι υπηρεσίες έγιναν αυτοματοποιημένα, self-service, κι άρα δεν μπαίνει κανείς στη διαδικασία να προσεγγίσει τον πελάτη, πραγματικά, σα να τον νοιάζει;

Μη νομίζεις, στην Ελλάδα θαρρώ η οικονομική κρίση μας έσπρωξε στο να γίνουμε πιο ευγενικοί, φιλικοί, εξυπηρετικοί. Δεν ξέρω στην Κύπρο πώς μπορεί να διορθωθεί.

Πρέπει να γίνει ριζική αλλαγή. Δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι να το εμπεδώσουμε και να γίνει μέρος της κουλτούρας μας. Έχει να κάνει με την κουλτούρα του κάθε λαού.

Ειδικά όταν ένας λαός ζει βασικά από τον Τουρισμό και τις συνδιαλλαγές του με άλλες εθνικότητες!

Αυτό θα έλεγα. Ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματός μας είναι ο Τουρισμός. Θα έπρεπε το επίπεδό μας στο κομμάτι της Εξυπηρέτησης να είναι εξαιρετικό. Πλέον μιλάμε για πελατοκεντρική προσέγγιση, η οποία δεν υπάρχει στην Κύπρο, θεωρώ. Παλιότερα λέγαμε «άμα δεν θες να αγοράσεις, στο καλό!». Θυμάμαι τον πατέρα μου να λέει: «Δεν σου κάνει; Απέναντι!».

Αλήθεια λες?! Πω πω, κόκκινο πανί για μένα.

Ναι. Γιατί ήμασταν ολιγοπώλιο. Αυτό το αποκαλούσα Αρνητική Πώληση. Έλεγε, δηλαδή, στον πελάτη «άμα δεν θες, μην πάρεις» και ο πελάτης ένιωθε ότι «θα χάσω το καλό πράγμα τώρα, πρέπει να αγοράσω αυτό που μου δείχνει».

Ενώ σήμερα, τι λέμε; Θα πάω! Γιατί έχει πολλά (καταστήματα) απέναντι

Ναι.

Παλιά ήμασταν ολιγοπώλιο και ο πατέρας μου, ως επιχειρηματίας, εφάρμοζε Αρνητική Πώληση

Πως βλέπεις τους Κύπριους σήμερα, τη νέα γενιά, σε επαγγελματικό επίπεδο; Τη μόρφωση, την επάρκειά τους ή όχι;

Θεωρώ ότι οι περισσότεροι νέοι είναι πλέον πάρα πολύ καταρτισμένοι. Ακαδημαϊκά επενδύουν σε πολύ δυνατές σπουδές. Το παλεύουν πολύ, βλέπω πολλούς νεαρούς να προβάλλουν τη δουλειά τους, το κυνηγάνε, συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα, το θέλουν πολύ. Και νομίζω όταν θέλεις κάτι πολύ, τότε γίνεσαι καλός σε αυτό που κάνεις.

Αρκεί η ακαδημαϊκή μόρφωση όμως;

Όχι. Παλιότερα έλεγα ότι εξυπακούεται πως έχεις την ακαδημαϊκή μόρφωση. Είναι δεδομένο. Παρακάτω τι κάνεις; Δεν είναι αρκετό.

Τι γίνεται όμως με την εμπειρία; Και τη σιγουριά/αυτοπεποίθηση που νομίζει η νέα γενιά ότι αντλεί από τις σπουδές μόνο!

Είναι δύσκολες οι συνθήκες γιατί π.χ. στην Κύπρο υπάρχουν 10 μεγάλες εταιρείες -κάποιες international, κάποιες τοπικές- με πολύ διαφορετικές κουλτούρες και τρόπους λειτουργίας. Αν είσαι τυχερός, θα μπεις σε μία από αυτές και ίσως μπορέσεις να απορροφηθείς καλά από το σύστημα. Γιατί πλέον μιλάμε για millenials και generation Z, που είναι πολύ διαφορετικός ο τρόπος που θέλουν από τους εργοδότες να τους συμπεριφέρονται. Άρα δεν είναι εύκολο για κάποιον που τελειώνει τώρα το πανεπιστήμιο να μπει σε μια επιχείρηση με κουλτούρα που έχει μείνει 20 χρόνια πίσω. Μέχρι κι εγώ δυσκολεύομαι που θεωρούμαι millenial!

Οι millenials και η generation Z θέλουν από τους εργοδότες να τους συμπεριφέρονται αλλιώς!

Τι σε δυσκολεύει από πλευράς επαγγελματικής κουλτούρας σήμερα;

Δυσκολεύομαι να συμμετέχω σε πεπαλαιωμένους τρόπους λειτουργίας που δεν είναι καθόλου μα καθόλου αποτελεσματικοί. Ας πούμε, κάθε Τρίτη πρωί να κάνουμε 3 ώρες management meeting για να συζητήσουμε γιατί μυρίζουν οι τουαλέτες! Για μένα είναι τραγικό. Δηλαδή μια εταιρεία να έχει μαζεμένα 20 στελέχη διευθυντικά μέσα σε ένα δωμάτιο, μία φορά τη βδομάδα, για να συζητάνε για πράγματα που μπορούν να επιλυθούν μέσω email… Το θεωρώ αναποτελεσματικό εντελώς. Ή το να αποφασίζουμε ότι κάθε χρόνο πρέπει να δίνουμε ένα χ ποσό προβολής σε ένα έντυπο, το οποίο το διαβάζουν 100 άτομα, απλώς για να διατηρούμε την καλή σχέση με τον κουμπάρο… Εγώ, σαν marketeer, δεν το επικροτώ αυτό. Και γι’αυτό πολλές φορές έρχομαι σε ρήξη.

Υπάρχει τρόπος να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα γενεών τελικά;

Με πολλές υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές. Αλλά αν πρέπει να υποχωρεί μόνο η μία πλευρά για να εξυπηρετεί συμφέροντα, να γίνονται τα χατίρια… δεν γίνεται δουλειά.

Προσωπική μου εμπειρία από τα πολύ νέα παιδιά, τα φρέσκα που βγαίνουν τώρα από τις σπουδές κι έχουν μηδέν εργασιακή εμπειρία, είναι ότι δεν έχουν μάθει να παλεύουν, να κερδίζουν, να δυσκολεύονται. Και μάλιστα το αποφεύγουν!

Ισχύει.

Αναγνωρίζω πως ο δημοσιογραφικός χώρος, από τον οποίο προέρχομαι, δεν είναι ο μέσος όρος. Αλλά σκληραγωγείσαι, κατακτάς νίκες, σε σμιλεύουν οι δυσκολίες. Πλέον (εδώ) βλέπω ένα χάιδεμα προς τους νέους…

Είναι καλομαθημένοι οι Κύπριοι millenials. Γιατί μετά την τουρκική εισβολή, οι οικογένειες επικέντρωσαν την επένδυσή τους στην εκπαίδευση των παιδιών τους. Παλιότερα, ο πατέρας έδινε προίκα σπίτια και χωράφια στην κόρη για να την καλοπαντρέψει. Όταν ξαφνικά όλα αυτά χάθηκαν, πολλοί συνειδητοποίησαν -δικό μου συμπέρασμα- ότι δεν αποκτά αξία ο άνθρωπος με το να έχει σπίτια και ακίνητα. Αυτά εξαφανίζονται από τη μία μέρα στην άλλη. Το μόνο που δεν χάνεται, είναι η γνώση. Η παιδεία, η εκπαίδευση, τα ακαδημαϊκά προσόντα. Άρα φτάσαμε στο σήμερα όπου είμαστε υπερπλήρεις ακαδημαϊκά, δεν μας προσλαμβάνουν γιατί έχουμε υπερβολικά πολλά διπλώματα και θέλουμε τα πάντα στα πόδια μας. Έχω βρεθεί πολλές φορές μπροστά σε περιστατικό, να έχουμε κάνει job offer και να μας παίρνει τηλέφωνο ο πατέρας ή η μητέρα και να μας λέει: «Μα για €800, του τα δίνω εγώ να κάθεται σπίτι!».

Μένω άφωνη!

Αυτή είναι η νοοτροπία μας.

Με προβληματίζεις. Δηλαδή ο Κύπριος που θα καλοσπουδάσει -στα χαρτιά-, μήπως λοιπόν δεν πρέπει να μείνει εδώ, στο Νησί;

Ναι! Είναι θέμα επιλογής, θεωρώ. Κι εγώ υπήρξα πάρα πολλές φορές σε αυτό το δίλημμα, τουλάχιστον τα τελευταία 15 χρόνια που κάνω καριέρα στην Κύπρο. Είναι δίλημμα: Επιλέγω την Κύπρο για την ποιότητα ζωής και θα κάνω έκπτωση στο κομμάτι της καριέρας ή επιλέγω να φύγω, να κάνω καριέρα και να αφήσω πίσω οικογένεια και ποιότητα ζωής; Ούτε το ένα είναι μεμπτό ούτε το άλλο.

Κανείς μπορεί να πει όμως κιόλας ότι, ακριβώς επειδή είναι μικρός ο τόπος, υπάρχουν περισσότερα περιθώρια ανέλιξης και «φαίνεσαι», ξεχωρίζεις πιο εύκολα. Πιστεύεις ισχύει;

Θεωρώ ότι ισχύει, ναι. Ίσως σήμερα λιγότερο, επειδή υπάρχουν περισσότερα νέα παιδιά που διεκδικούν και κάνουν πράγματα. Φαίνονται χάρη στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, που δίνουν στον καθένα τα 15 λεπτά δημοσιότητας. Σε έναν μικρό τόπο, αν είσαι έστω και κατά το ελάχιστο καλός σε αυτό που κάνεις, είναι πιο εύκολο να γίνεις γνωστός ή αναγνωρίσιμος.

Δυσκολεύομαι να συμμετέχω σε πεπαλαιωμένους τρόπους λειτουργίας

• 

• 

Ποια είναι λοιπόν τα συν και τα μείον της κυπριακής κοινωνίας σήμερα, από επαγγελματική σκοπιά ιδωμένα;

Με ενοχλούν πάρα πολλά πράγματα στο επαγγελματικό κομμάτι. Στα θετικά είναι η εκπαίδευση. Ότι, όμως, μας λείπει η παιδεία σε πάρα πολλά πράγματα, είναι μεγάλο μείον. Με ενοχλεί το ότι αν είσαι ο γιος ή η κόρη του τάδε, διεκδικείς θέσεις, αξιώματα και προαγωγές. Αν είσαι στο Δημόσιο, έχεις καλύτερες ευκαιρίες εργοδότησης. Ενώ δεν υπάρχουν αντίστοιχα ίσες ευκαιρίες αν δεν είσαι κουμπάρος, γιος, κόρη κάποιου… Μπορεί να μη μας αρέσει να το ακούμε, αλλά έτσι είναι!

Βλέπεις αυτή τη νοοτροπία να μπορεί να αλλάξει, άμεσα, ή δεν μας συμφέρει;

Πρέπει να είμαστε πιο ανοιχτόμυαλοι. Είμαστε μεν μικρή κοινωνία, αλλά έχουμε πολλούς ξένους (Ευρωπαίους, internationals) που μένουν στην Κύπρο, μετοικούν ή κάνουν οικογένεια εδώ. Οφείλουμε να είμαστε πιο ανοιχτόμυαλοι από ό,τι ήταν οι παππούδες μας 100 χρόνια πριν!

Όταν θα σου τηλεφωνήσει, λοιπόν, μια επιχείρηση, θα σου πει: «Άντρη, έλα να…»;

«…Έλα να εκπαιδεύσεις το προσωπικό μου σε θέματα Επικοινωνίας, Εξυπηρέτησης Πελατών, Πωλήσεων, Δημόσιες Σχέσεις, Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, Branding». Συνήθως αυτό. Μέχρι πρόσφατα, υποψήφιοι για τις Ευρωεκλογές μου ζητούσαν να αναλάβω το image τους, την όλη εικόνα κι επικοινωνία που βγαίνει προς τα έξω. Αυτό, σαν freelancer. Μου έχει τύχει Σάββατο πρωί να χτυπήσει το τηλέφωνο και να είναι ιδιοκτήτης μεγάλης εταιρείας που δεν έχω γνωρίσει ποτέ και να μου πει: «Θέλω να σε δω σήμερα!». Να πηγαίνω και να μου λέει: «Θες να δουλέψεις για μένα; Θα αναλάβεις τον τάδε ρόλο». Αυτό θεωρώ ότι είναι αποτέλεσμα του δικού μου, personal branding. Πιστεύω πολύ σε αυτό.

Αναλαμβάνεις, συνοψίζοντας τον ρόλο σου, την επιτυχία μιας εταιρείας…

Με επιλέγουν για να επικοινωνήσω, περισσότερο, την επιτυχία τους. Ή για να συμβάλλω ώστε να κλείσουν τρυπούλες που θα τους επιτρέψουν να επιτύχουν πιο γρήγορα ή αποτελεσματικά την πρώτη θέση.

Υπάρχουν μυστικά επιτυχίας; Ή one… fits all?

Όχι, δεν θεωρώ ότι one size fits all. Μυστικά επιτυχίας τα οποία έμαθα κι εγώ πρακτικά στην πορεία, θεωρώ ότι είναι καταρχάς το να επιμείνεις σε αυτό που κάνεις. Πολλοί, όταν συναντήσουν εμπόδια ή δυσκολίες ή αποτυχίες, τα παρατάνε διότι θεωρούν ότι δεν είναι αρκετά καλοί. Όχι, πρέπει να επιμείνεις, να ανασυνταχθείς, να ξαναπροσπαθήσεις. Θεωρώ ότι πετυχημένοι είναι αυτοί που δεν το βάζουν κάτω! Κι επίσης, εκείνοι που εξασκούνται και γίνονται συνεχώς καλύτεροι σε αυτό που κάνουν. Όπως ένας αθλητής!

Θέλει λοιπόν προπόνηση η επιτυχία!

Ναι, θέλει προπόνηση ό,τι κάνουμε. Να εξελίσσεσαι, να μεταλλάσσεσαι, να βελτιώνεσαι, να ακούς, να μαθαίνεις, να απορροφάς νέες ιδές, ταλέντα…

Ή επιλέγεις την Κύπρο για την ποιότητα ζωής και κάνεις έκπτωση στο κομμάτι της καριέρας ή φεύγεις, κάνεις καριέρα και αφήνεις πίσω την οικογένεια

Συνήθως όταν φτάσουμε τον στόχο μας, επαναπαυόμαστε!

Ξέρετε τι είπε η Coca Cola; It is hard to be Number 1. Γιατί χρειάζεται παραπάνω προσπάθεια από το Νο2, το να παραμείνεις στην κορυφή.

Στα courses Ψυχολογίας που κατά καιρούς έχω κάνει, είναι ξεκάθαρο πως ο Νο1 νιώθει ότι εκπλήρωσε τον στόχο του, δεν έχει να πάει παρακάτω και τέλος, ο Νο3 είναι απλώς κατσουφιασμένος κι απογοητευμένος, αλλά ο Νο2 είναι τελικά ο πλέον ευτυχής αφού έχει πάντα περιθώριο να γίνει ο Καλύτερος!

Ναι…

Η Coca Cola που προανέφερες, ενώ δεν χρειάζεται να κάνει απολύτως καμιά καμπάνια για να επικοινωνήσει το προϊόν της, είναι από τους κατεξοχήν κολοσσούς που επενδύουν στην προβολή τους, διατηρώντας την πρώτη θέση.

Ναι, ισχύει. Υπάρχει ένα βιβλίο που είναι στα to do μου, το “How to be successful No 2”. Άρα νομίζω υπάρχει ολόκληρη φιλοσοφία πίσω από την 2^η θέση.

Με ενοχλεί το ότι αν είσαι ο γιος ή η κόρη του τάδε, διεκδικείς θέσεις, αξιώματα και προαγωγές

Δεν ξέρω εάν είναι σημείο των καιρών, αλλά πλέον όλοι είμαστε κάτι, κάποιοι. Η γραμματέας είναι P.A., η τηλεφωνήτρια είναι «λειτουργός πωλήσεων» ή «εξυπηρέτησης», ο υπάλληλος είναι «στέλεχος» ή “manager”, “guru”, “specialist”… Το LinkedIn έχει κατακλυστεί από τίτλους! Έχουμε τόση ανάγκη να νιώσουμε σημαντικοί;

Ναι! Ναι, νομίζω το κομμάτι της αναγνώρισης, το ζητάει ο άνθρωπος. Από παιδί. Της επιβράβευσης, της αξίας… Θα το δεις και στις ανθρώπινες σχέσεις. Το παιδί σου θέλει τη σημασία σου. Και μεγαλώνοντας, αυτό ενισχύεται νομίζω.

Δεν θα έπρεπε μεγαλώνοντας, να έχουμε λάβει τα εφόδια ώστε να είμαστε αυτάρκεις, να στεκόμαστε στα πόδια μας;

Ε, νομίζω είναι και θέμα αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης. Όταν από πολύ νωρίς δεν έχουμε λάβει τη σημασία και την αναγνώριση που ζητάμε σαν παιδιά, σαν έφηβοι, όταν πολλές φορές οι γονείς δεν έχουν ενεργή συμμετοχή στη ζωή των παιδιών και δεν παρέχουν την συναισθηματική ασφάλεια που τα παιδιά χρειάζονται, δημιουργούνται κενά. Όσο ενηλικιώνεσαι, στην πορεία, αυτά τα κενά προσπαθείς να τα καλύψεις αλλιώς.

Και με την εμπλοκή άλλων ανθρώπων προσπαθείς συχνά να καλύψεις αυτά τα κενά…

Ναι, με ανθρώπους, με άλλες μεθόδους. Αυτό ακριβώς προσπάθησα να κάνω με τα δικά μου παιδιά: να είμαι ενεργή, όσο είμαι μαζί τους να ασχολούμαι ουσιαστικά, μακριά από το τηλέφωνο. Ακριβώς, για να χτίσουμε αυτή την συναισθηματική ασφάλεια. Να πάρουν τώρα αυτά που χρειάζονται για να μην τα ψάχνουν μετά. Να βγουν στην κοινωνία έτοιμοι, συναισθηματικά ασφαλείς και σταθεροί, άνθρωποι.

Θεωρείς τον εαυτό σου πετυχημένο;

Τι σημαίνει επιτυχία;

Όπως εσύ την ορίζεις

Εννοώ υπάρχουν πολλές έννοιες της επιτυχίας. Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχισμένο! Το να είσαι ευτυχισμένος ισούται για μένα με το να είσαι πετυχημένος. Δεν γκρινιάζεις. Εκλαμβάνεις και χειρίζεσαι τα πράγματα θετικά και με ψυχραιμία. Είτε ως υπάλληλος είτε ως διευθυντής.

Τα παιδιά πρέπει να πάρουν από νωρίς την συναισθηματική ασφάλεια που χρειάζονται για να μην την ψάχνουν μετά

Πιστεύεις στο ότι έλκουμε αυτό που είμαστε ή αυτό που θέλουμε;

Πιστεύω πάρα πολύ σε αυτό. Έχω διαβάσει μια σειρά από βιβλία του Robin Sharma. Κι εκείνο που λέει είναι ότι, το σύμπαν σου στέλνει αυτό που πραγματικά θέλεις, αυτό που πιστεύεις, αυτό που έλκεις… Παρόλο που μου έχει συμβεί μια σειρά από ατυχίες, πράγματα που θα έπρεπε να με «ρίξουν», θεωρώ ότι η στάση σου επηρεάζει τη ζωή σου.

Βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τη δυναμική των χρωμάτων (και) στο ντύσιμο. Και γενικά φοράω έντονα χρώματα.

Είχα αυτή τη συζήτηση με μια φίλη μου, η οποία μου έλεγε ότι θέλει το πρωί να ανοίγει την ντουλάπα της, να φορά ένα απλό μαύρο φόρεμα και να πηγαίνει στη δουλειά. Της πρότεινα να φορέσει το επόμενο πρωινό ένα κόκκινο εταιρικό φόρεμα, νοουμένου ότι το εργασιακό περιβάλλον το επιτρέπει, και να μου τηλεφωνήσει το βράδυ να μου πει πώς ήταν η ημέρα της. Η επιλογή των χρωμάτων που κάνουμε, επηρεάζει την όλη διάθεση και τη συμπεριφορά μας μέσα στην ημέρα. Είναι η Ψυχολογία των Χρωμάτων. Λένε ότι οι πιο χαρούμενοι άνθρωποι φοράνε πιο χαρούμενα χρώματα. Πιστεύω ότι όταν φοράς πιο χαρούμενα χρώματα, κατ’επέκταση αλλάζει η διάθεσή σου και είσαι πιο θετικός!

Προστατεύω πάρα πολύ την εικόνα μου

Ολόκληρες γενιές-στρατιές εργαζόμενων ντύνονται εταιρικά, ίδια, αποστειρωμένα. Είμαι τελείως έξω από αυτό το μοτίβο και τους θεωρώ δυστυχείς, ρομπότ, χωρίς καμία προσωπικότητα ή ελευθερία έκφρασης.

Παρόλο που έχω κληθεί να εκπαιδεύσωεταιρείες πάνω στο corporate dress code και μάλιστα, να ετοιμάσουμε κι αντίστοιχο manual, θα πω ότι υπάρχουν βαθμίδες. Ας πούμε, τα professional services [σ.σ. δικηγόροι, λογιστές κλπ.], είναι πάρα πολύ αυστηρά. Ενοχλήθηκα ιδιαίτερα όταν έπρεπε να αφήσω στην άκρη τα κόκκινά μου σακάκια…  Αρκεί να μην εκθέτεις το σώμα σου, θεωρώ ότι το κόκκινο είναι ένα πάρα πολύ δυναμικό χρώμα που δείχνει και την προσωπικότητα του ατόμου και δεν θα έπρεπε να αποκλείεται.

Ποια η φιλοσοφία του corporate dress code;

Να κερδίζεις μέσα από το ντύσιμο τον σεβασμό και την αξιοπιστία.

Κι εδώ έχω αντίλογο: Συχνά οι πολλοί πλούσιοι άνθρωποι ντύνονται «χύμα», χαλαρά, χωρίς να τονίζουν ή να φοράνε τον πλούτο τους.

Αυτό είναι ένα επιχείρημα που ακούω πολύ συχνά στα σεμινάρια που κάνω. Η απάντηση είναι… όταν γίνεις ο τάδε, φόρα ό,τι θες. Μέχρι τότε, όμως, η εμφάνισή σου θα καθορίσει το επίπεδο αξιοπιστίας και θα χτίσει το personal brand σου, για να νιώθει ο απέναντί σου ότι έχει να κάνει με επαγγελματία.

Το ακολουθείς αυτό το ντύσιμο και στην προσωπική σου ζωή ή καταπιέζεσαι;!

Καθόλου. Το αγκαλιάζω το corporate dress code. Προστατεύω πάρα πολύ την εικόνα μου. Θέλει συνέπεια.

Πες μου τα don’ts στην εταιρική ενδυμασία

Τα ανοιχτά παπούτσια, οτιδήποτε εκθέτει το πόδι. Τα μακριά νύχια. Στις γυναίκες. Στους άντρες, τα μεγάλα κι απεριποίητα γένια. Τα ακούρευτα μαλλιά.

Αυτά που μου λες είναι όμως και μια αισθητική ισορροπία που μπορώ να αντιληφθώ κι εκτός εταιρικού χώρου. Θα ήσουν σύμφωνη, ας πούμε, με μια στολή;

Δεν μου αρέσει η στολή γιατί καταπιέζει την προσωπικότητα. Αν νιώθεις καλά μέσα στα ρούχα σου, αν έχεις όμορφα φτιαγμένο μακιγιάζ, καλοχτενισμένο μαλλί, έχεις το συν στο τσεπάκι.

Ακόμη και για μένα, στα πρώτα 5 λεπτά έχω πάντα τρακ!

Πάμε στις δημόσιες εμφανίσεις και στα tips που δίνεις

Ναι, στo networking: Το μυστικό είναι να μην ντρέπεσαι να μιλήσεις. Κάνεις οπτική επαφή με εκείνον που σε ενδιαφέρει, σε απόσταση 1 μέτρου, χαμογελάς, πλησιάζεις και λες: «Είμαι η Άντρη Πέντα και εργάζομαι στον τομέα της Επικοινωνίας. Εσείς;». Κάνεις χειραψία κι ανοίγεις κουβέντα. Οι περισσότεροι ντρέπονται σε εκδηλώσεις, νιώθουν ανασφάλεια ή ότι εκτίθενται, ότι θα τους κρίνουν! Αυτό φοβόμαστε! Την κριτική. Θέλει ένα βήμα τη φορά. Όταν προσέξεις το τι θα φορέσεις, πώς θα βαφτείς, προνοήσεις για το κομμωτήριο, ώστε να είσαι στα καλύτερά σου από άποψη εμφάνισης, θα έχεις βελτίωση σιγά-σιγά.

Τι τεχνικές υπάρχουν για να ξεπεράσει κανείς το τρακ του, το άγχος κατά τις δημόσιες εμφανίσεις;

Ακόμη και για μένα, τα πρώτα 5 λεπτά έχω πάντα τρακ! Κάνω ασκήσεις διαφραγματικής αναπνοής. Βοηθάει στο να αποβάλλω το στρες.

Στη Σκανδιναβία οι πολίτες, όταν περιμένουν στη στάση λεωφορείου, αφήνουν 1 ½ μέτρο απόσταση μεταξύ τους για να μη θεωρηθεί ότι εισέρχονται στον προσωπικό χώρο του άλλου

Δεν τον γνώριζα αυτό! Είναι θέμα σεβασμού. Εμείς, ως λαός, εισβάλλουμε ο ένας στον προσωπικό χώρο του άλλου. Είμαστε πολύ διαχυτικοί. Μιλάμε με τα χέρια, μιλάμε δυνατά, φιλάμε… είναι θέμα κουλτούρας των Ελλήνων, των Κύπριων…

Οι άντρες θεωρούν ότι όταν έχεις παιδιά δεν μπορείς να αποδώσεις καλά, ενώ συμβαίνει το ακριβώς αντίστροφο

Βγάζεις προς τα έξω μια σιγουριά για τον εαυτό σου. Ισχύει; Ήσουν έτσι πάντα;

Έκανα αλλαγή 180 μοιρών! Ήμουν πάρα πολύ διαφορετική. Μέχρι να γνωρίσω τον σύζυγό μου, δεν ήθελα να παντρευτώ, δεν ήθελα να κάνω οικογένεια, ήμουν καριερίστρια, πολύ φιλόδοξη. Αυτό άλλαξε άρδην όταν έκανα την πρώτη μου κόρη, πριν 5 χρόνια. Άρχισα σιγά-σιγά να με επανδρώνω με υπομονή, με ψυχραιμία, ηρεμία. Δεν το έχω κατακτήσει στο 100%. Θεωρώ ότι είμαι σε καλό δρόμο κι εφαρμόζω ενσυναίσθηση στην καθημερινότητά μου. Προσπαθώ να υποχωρώ, να μην διαπληκτίζομαι όταν δεν υπάρχει σοβαρός λόγος. Αναγνωρίζω ότι άλλα πράγματα έχουν σημασία κι αξία… Και φυσικά, μέσα από τη μητρότητα  έγινα πολύ πιο ικανή να χειρίζομαι πάρα πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Το multitasking που λέγαμε.

Τι γίνεται όμως με τους εργοδότες;

Εδώ θα σου πω ένα παράπονο: Ενώ οι γυναίκες που γίνονται μαμάδες αναγκάζονται να μάθουν πώς να γίνουν πολύ πιο αποτελεσματικές, αφού χειρίζονται πολλά και διάφορα πολύ καλά, οι εργοδότες γίνονται λιγότερο επιεικείς μαζί τους. Ενώ θα έπρεπε να τους δίνουν περισσότερες ευκαιρίες… Ο ίδιος ο ρόλος της μητρότητας μας μαθαίνει πώς να χειριζόμαστε περισσότερα πράγματα πολύ πιο αποτελεσματικά! Οι μητέρες είναι καλύτερες problem solvers… Μαθαίνεις να είσαι πιο ψύχραιμη, να λύνεις περισσότερα πράγματα πολύ πιο γρήγορα, εύκολα, να τελειώνεις τη δουλειά σου πολύ πιο γρήγορα. Επειδή ακριβώς οι συνθήκες σε εκπαιδεύουν. Είναι σαν ένα crash course training. Οι άντρες θεωρούν ότι όταν έχεις παιδιά δεν μπορείς να αποδώσεις καλά, ενώ συμβαίνει το ακριβώς αντίστροφο.

Έχεις δύο κόρες, 5 ετών και 1 ½ μηνών. Τι αποφάσεις έχεις πάρει ως προς τη διαπαιδαγώγησή τους, με τι εφόδια θα τις θωρακίσεις;

Καταρχήν πηγαίνει η μεγάλη σε ένα πολύ καλό σχολείο, από άποψη αξιών. Δουλεύουμε πολύ πάνω στο κομμάτι της συναισθηματικής της ασφάλειας. Δουλεύω πολύ το θέμα της συμπεριφοράς και των καλών τρόπων από πολύ νωρίς. Τονίζω καθημερινά πόσο σημαντικό είναι να σέβεσαι τους άλλους, να εκτιμάς τον χρόνο τους, να μιλάς χαμηλόφωνα, να περιμένεις τη σειρά σου, να προσπαθείς, να μην τα παρατάς…

Προσπαθώ να βρω τη συνταγή επιτυχίας της Καριέρας με τη Μητρότητα

Τι γίνεται με το θέμα bullying και πώς μπορούν να μεγαλώσουν τα παιδιά νιώθοντας ασφάλεια μεν, αλλά χωρίς να εγκλωβίζονται σε «προστατευμένο περιβάλλον» φούσκας;

Το πιο σημαντικό είναι ότι οι μαμάδες παλιότερα ήταν σπίτι με τα παιδιά. Σήμερα οι μαμάδες κάνουν καριέρα και σπίτι με τα παιδιά είναι η οικιακή βοηθός που τα μεγαλώνει με ό,τι ξέρει κι ό,τι μπορεί, μια baby sitter ή ένα σχολείο. Κατά δεύτερον, πάντα υπήρχε bullying. Απλώς δεν υπήρχε όνομα για αυτό. Τώρα απέκτησε μορφή και ταυτότητα. Εξαρτάται από το παιδί και πώς μεγαλώνει. Δηλαδή από το ίδιο το παιδί εξαρτάται πώς θα διαχειριστεί το bullying! Επίσης, από πολύ νωρίς -εμείς το κάναμε στα 3 μας- το παιδί πρέπει να μαθαίνει όρια, τι θεωρείται σεβασμός, να πει στη δασκάλα και στη μαμά αν συμβεί κάτι κλπ..

Πάνω λοιπόν στην προηγούμενη κουβέντα μας, είναι εφικτό για μια γυναίκα να είναι και Καριερίστρια και Μαμά; Παρούσα και στα δύο;

Θεωρώ ότι είναι πολύ δύσκολο, μεγάλη πρόκληση. Η λύση part-time ή να μπορείς να δουλεύεις και από το σπίτι κάποιες μέρες/ώρες, είναι καλή! Το να έχεις τη γιαγιά ή την babysitter να σου μεγαλώνει τα παιδιά και να κάνεις καριέρα, ναι, είναι εφικτό. Το να είσαι εσύ εκεί, hands-on, που αυτό προσπαθώ να πετύχω, παράλληλα με το να είσαι καλός στην καριέρα σου, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Και προσπαθώ να βρω τη συνταγή επιτυχίας. Το παλεύω.

Η υπομονή είναι σαν τον μυ. Όσο περισσότερο τον εξασκείς, τόσο περισσότερο δυναμώνει!

Στα 15 χρόνια καριέρας, ποιο είναι το ένα μυστικό που έχεις αποκομίσει;

Η υπομονή είναι σαν τον μυ. Όσο περισσότερο τον εξασκείς, τόσο περισσότερο δυναμώνει!

Τι συμβουλή δίνεις στις Γυναίκες που θέλουν πολύ να νιώσουν πληρότητα μέσα από την εργασία;

Να εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου. Επικεντρώσου σε αυτό που πιστεύεις ότι είσαι καλή. Μην ακούς τι σου λένε οι άλλοι -ακόμη κι αν είναι οικογένεια! Σημασία έχει να είσαι καλά με την επιλογή σου. Μόνο τότε θα είσαι πετυχημένη.

Ευχαριστώ πολύ!

Εγώ ευχαριστώ!

#ροζδύναμη