Ψυχική Υγεία: Ψυχολογικό Κεφάλαιο (Μέρος 1)

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως τον τελευταίο καιρό η ψυχική μας υγεία δέχεται αλλεπάλληλα “χτυπήματα” και πως πολλοί από εμάς έχουμε βρει τους εαυτούς μας να βιώνουν όλο το φάσμα των συναισθημάτων με κάθε ανακοίνωση από την εκάστοτε κυβέρνηση για μέτρα.

Η ψυχική μας υγεία χρήζει προάσπισης και υπεράσπισης. Και ευτυχώς, υπάρχουν πολλά πράγματα που είναι στο δικό μας χέρι να τα κάνουμε για να βελτιώσουμε τη ψυχική μας υγεία. Ένα από αυτά είναι το να βελτιώσουμε το Ψυχολογικό μας Κεφάλαιο (Ψ.Κ.).

Τι είναι το Ψυχολογικό Κεφάλαιο; (* Για τις γυναίκες υπάρχει το αντίστοιχο θέμα σε βιντεογραφημένο ζωντανό σεμινάριο σε γκρουπ αποκλειστικό εδώ: Πίστεψε ότι Μπορείς )

Το Ψ.Κ. είναι μια έννοια που έχει μελετηθεί κατά κύριο λόγο στην Οργανωσιακή Ψυχολογία, δηλαδή τον κλάδο της ψυχολογίας που έχει να κάνει με τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς. Ο κύριος λόγος για αυτό, είναι διότι οι οργανισμοί και οι ψυχολόγοι αντιλήφθηκαν ότι η αύξηση του Ψ.Κ. των υπαλλήλων τους έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο στην παραγωγικότητα, την αποτελεσματικότητα και εν τέλει την κερδοφορία μιας επιχείρησης.

Τι είναι λοιπόν το Ψ.Κ.; Όπως και το “οικονομικό κεφάλαιο”, ο ορισμός παραπέμπει στα αποθέματα μας, αυτή τη φορά αντί τα οικονομικά, τα ψυχικά. Είναι ουσιαστικά η θετική ψυχολογική στάση με την οποία προσεγγίζουμε τη μέρα μας, τους στόχους μας, τα εμπόδια που βρίσκουμε. Με άλλα λόγια, είναι το πώς θετικά παρουσιάζουμε τον εαυτό μας, με αυτοπεποίθηση, αισιοδοξία, ελπίδα και ψυχική ανθεκτικότητα.

• 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του Θετικού Ψυχολογικού Κεφαλαίου;

Οι άνθρωποι που εκδηλώνουν θετικό Ψ.Κ. απολαμβάνουν μια πληθώρα ευεργετικών επιδράσεων. Κατ’ αρχή είναι οι ίδιοι πιο ευτυχισμένοι, με περισσότερη ευεξία και νιώθουν ικανοποίηση με τη ζωή και τη δουλειά τους. Έχουν καλύτερες κοινωνικές σχέσεις, συνεργάζονται με άλλους πιο εύκολα, έχουν αλτρουιστικές τάσεις και μια στάση ότι με προσπάθεια και συνεργασία πολλά είναι δυνατά. Επίσης, το Ψ.Κ. αποτελεί μια ασπίδα προστασίας κατά του άγχους και του στρες. Είναι εύκολο λοιπόν κάποιος να δει γιατί οι εταιρείες και οι οργανισμοί δείχνουν τόσο ενδιαφέρον στο να αυξήσουν το Ψ.Κ. των υπαλλήλων τους. Εταιρείες που έχουν υπαλλήλους με υψηλό Ψ.Κ. είναι πιο παραγωγικές, αποτελεσματικές και κερδοφόρες.

Τι αποτελεί το Ψυχολογικό Κεφάλαιο;

Το Ψ.Κ είναι μια έννοια πολυδιάστατη. Τέσσερις πυλώνες απαρτίζουν το τι στην τελική δημιουργεί την έννοια του Ψ.Κ.. Αργότερα (στο δεύτερο μέρος) θα δούμε πώς μπορούμε να δουλέψουμε στο να βελτιώσουμε το δικό μας Ψ.Κ.. Το σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να δουλέψουμε είτε σε όλες τις κατηγορίες μαζί είτε στην καθεμία ξεχωριστά. Οι πυλώνες αυτοί είναι:

• 

1. Ελπίδα!

Η έννοια της ελπίδας ίσως μεταφράζεται λίγο διαφορετικά στον καθένα. Γενικότερα είναι η αίσθηση ότι κάτι καλύτερο μπορεί να βγει από μια κατάσταση, ακόμα και αν τα δεδομένα δεν υποδεικνύουν ότι είναι πιθανό. Βιβλιογραφικά, ο Snyder et al. (1991) καταλήγει ότι για να νιώθει ένα άτομο ελπίδα, πρέπει να: α) Νιώθει ότι μπορεί εν μέρει να επηρεάσει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται β) Να μπορεί να δει διαφορετικά “μονοπάτια”/επιλογές μπροστά του γ) Να μπορεί να θέσει έστω και μικρούς στόχους γύρω από αυτό που τον απασχολεί.

2. Αυτο-αποτελεσματικότητα (Αυτοπεποίθηση)

Στους ακαδημαϊκούς κύκλους η λέξη “αυτοπεποίθηση” αφήνει μια κάπως αρνητική χροιά κι έτσι προτιμούν τη λέξη αυτο-αποτελεσματικότα (self-efficacy). Η περισσότερη έρευνα γύρω από την αυτο-αποτελεσματικότητα έχει γίνει από τον Bandura (1997). Είναι η ικανότητα ενός ατόμου να πιστεύει ότι έχει τη δυνατότητα και την ικανότητα να διεκπεραιώσει ένα στόχο, η πεποίθηση ότι με δουλειά και συνεργασία μπορεί να εκπληρώσει αυτό με το οποίο καταπιάνεται.

• 

3. Ψυχική Ανθεκτικότητα

Η ψυχική Ανθεκτικότητα είναι μια έννοια που στις Αγγλόφωνες χώρες έχει πάρει πολλή προσοχή τις τελευταίες 2 δεκαετίες, ακριβώς γιατί έχει μελετηθεί σταθερά και οι ακαδημαϊκοί καταλήγουν ομόφωνα στα πολλά πλεονεκτήματα που έχουν τα ψυχικά ανθεκτικά άτομα. Έχουν λοιπόν αυτά τα άτομα την ικανότητα να ανακάμπτουν πιο εύκολα και γρήγορα από τις δυσκολίες, να αντιστέκονται στο να τους ρίχνουν τα εμπόδια και στο να επιστρέφουν δυνατότεροι μετά από προκλήσεις και αποτυχίες.

4. Αισιοδοξία

Τέλος, το να μπορούν τα άτομα να βλέπουν τις καταστάσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν με αισιοδοξία, συνεπάγεται πολλά πλεονεκτήματα. Με τη θετική στάση με την οποία προσεγγίζουν τη ζωή, πολλές φορές μπορούν να επηρεάσουν έμμεσα τη θετική έκβαση μιας κατάστασης. Οι αισιόδοξοι άνθρωποι μπορούν να δουν μια αρνητική κατάσταση σαν προσωρινή και όχι μόνιμη, μια δυσκολία σε ένα συγκεκριμένο θέμα σαν κι αυτό που είναι και όχι γενικοποίηση για την αδυναμία των ικανοτήτων τους και δε διστάζουν να επαινούν τους εαυτούς τους για τις επιτυχίες τους, αντί να τους μειώνουν.

---

Μπορεί λοιπόν κανείς να δει πως εάν εκδηλώνει σε υψηλό βαθμό ένα συνδυασμό των πιο πάνω χαρακτηριστικών και το Ψυχολογικό του Κεφάλαιο είναι θετικό, πόσο πιο ψηλά θα είναι η Ψυχική του Υγεία, η προσωπική του ευτυχία, ακόμα και η αποτελεσματικότητα και η παραγωγικότητά του στη δουλειά.

Εύχομαι ότι αυτό το μπλογκ σας ήταν χρήσιμο. Στο δεύτερο μέρος θα δούμε κάποιους τρόπους με τους οποίους εσείς μπορείτε να αυξήσετε το δικό σας Ψ.Κ.. Για ό,τι απορία έχετε ή αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μου για ατομικές συνεδρίες coaching, τότε μη διστάσετε είτε να επικοινωνήσετε μέσω της ιστοσελίδας μου www.memniatheodorou.com είτε να με βρείτε στο γκρουπ μου στο facebook: Πίστεψε ότι μπορείς. Μέχρι να τα ξαναπούμε, σας εύχομαι ψυχική υγεία και ηρεμία!

Μέμνια

#ροζδύναμη