Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ), αποτελεί μια από τις πιο συχνές νευροβιολογικές διαταραχές, η οποία εμφανίζεται κατά την παιδική ηλικία και συνεχίζεται μέχρι την ενηλικίωση. Το ποσοστό επιπολασμού ανέρχεται στο 5-7% και συχνότερα εμφανίζεται στα αγόρια αντί στα κορίτσια.

Έρευνες πολλών ετών δείχνουν πως συνήθως τα κορίτσια στη διαταραχή αυτή δεν εμφανίζουν υπερκινητικότητα, σε αντίθεση με τα αγόρια, για αυτό και τα κορίτσια μπορούν και διαχειρίζονται διαφορετικά και ευκολότερα την διαταραχή τους. Η σωστή διαχείριση από τη μια είναι θετική αλλά από την  άλλη αρνητική, μιας και πολλές φορές επειδή μπορούν να την διαχειρίζονται η διάγνωση μπορεί να αργήσει. Πολλές φορές η διάγνωση, γίνεται όταν και εφ’ όσον τα παιδιά ενταχθούν στο δημοτικό, όπου εκεί οι απαιτήσεις αυξάνονται και μεγαλώνουν.

Με βάση το διαγνωστικό και στατιστικό εγχειρίδιο DSM5, τα 3 κύρια συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ είναι η διάσπαση προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα. Ορισμένα από τα συμπτώματα επικρατούν στα παιδιά και έτσι γίνεται διαφοροδιάγνωση του τύπου της διαταραχής.

Ο τύπος διάσπασης προσοχής εμφανίζει τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Εύκολη διάσπαση προσοχής από διάφορα άσχετα ερεθίσματα
• Φαίνεται να αγνοεί τις λεπτομέρειες
• Δυσκολία στην ακολουθία οδηγιών
• Δεν θυμάται τις σχολικές εργασίες
• Ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες
• Γενικά φαίνεται να δυσκολεύεται στην οργάνωση
• Δεν ολοκληρώνουν κάτι που έχουν ξεκινήσει, αλλά ξεκινούν κάτι άλλο
• Αποφυγή εργασιών που χρειάζονται συγκέντρωση ή λίγη περισσότερη προσπάθεια

Ο τύπος με την παρορμητικότητα ή υπερκινητικότητα εμφανίζει τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Δυσκολία παραμονής στην ίδια θέση
• Ενοχλεί όσους είναι γύρω του
• Κουνάει διάφορα μέλη του σώματός του (χέρια/ πόδια) ή στριφογυρίζει
• Σηκώνεται σε στιγμές που δεν πρέπει
• Αντιδράει χωρίς πρώτα να σκέφτεται
• Μιλάει συνέχεια
• Απαντάει σε μια ερώτηση πριν αυτή ολοκληρωθεί
• Δυσκολία στην παραμονή της δικής του σειράς/ είναι ανυπόμονος
• Δεν ακολουθεί κανόνες

Ο συνδυασμένος τύπος ΔΕΠΥ είναι μια μίξη από τα συμπτώματα της διάσπασης προσοχής και από τα συμπτώματα παρορμητικότητας ή υπερκινητικότητας. Τα κλινικά συμπτώματα είναι πάρα πολλά και αυτός είναι και ο λόγος που τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή δεν είναι τα ίδια, ούτε χρειάζονται τις ίδιες θεραπευτικές κατευθύνσεις.

Έρευνες ακόμη, έχουν αποδείξει πως συχνά τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ, παρουσιάζουν καθυστέρηση στην έναρξη του λόγου, και πολλά από τα παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον προφορικό λόγο. Υπάρχει δυσκολία στην οργάνωση του λόγου.

Για να γίνει η διάγνωση της ΔΕΠ-Υ, χρειάζεται το παιδί να εμφανίζει 6 ή και περισσότερα συμπτώματα από κάθε κατηγορία για χρονικό διάστημα πέραν των 6 μηνών. Σημαντικό ορισμένα από τα συμπτώματα να είναι παρόντα πριν από την ηλικία των 7 ετών. Τα συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται στα παιδιά, έχουν ως απόρροια την μείωση της λειτουργικότητας των παιδιών στο σχολείο αλλά και στο σπίτι.