Η κοινωνική απομόνωση, ως συνέπεια της πανδημίας, μας έκανε να περάσουμε περισσότερο χρόνο με την οικογένειά μας. Τα σχολεία, μέχρι και πέρυσι, παρέμειναν κλειστά για αρκετούς μήνες με αποτέλεσμα οι γονείς -πέρα από τα εργασιακά τους καθήκοντα- να γίνουν και δάσκαλοι για όσο καιρό χρειαζόταν μέχρι να εφαρμοστεί η online διδασκαλία. Οι γονείς, έπρεπε να εξισορροπήσουν την εργασία, το διάβασμα των παιδιών, τις δουλειές στο σπίτι αλλά και την διατήρηση της υγείας της οικογένειάς τους. Και κάπως έτσι φτάνουμε στη γονεϊκή εξουθένωση (parental burnout).
Τι εννοούμε με τον όρο εξουθένωση (burnout);
Η αδυναμία ελέγχου μιας στρεσογόνου κατάστασης μπορεί να επιδράσει στην ψυχική και σωματική μας υγείας με πολλούς τρόπους οδηγώντας έτσι στην εξουθένωση. Burnout λοιπόν, είναι ένα σύνδρομο αρνητικών αντιδράσεων που συνοδεύεται σε πολλές περιπτώσεις από φυσιολογικές μεταβολές (εφίδρωση ή αύξηση καρδιακού παλμού, κλπ.) και είναι αποτέλεσμα των απαιτητικών καταστάσεων στον επαγγελματικό ή προσωπικό τομέα.
Η ένταση αλλά και το είδος του στρες που αισθάνεται ένας άνθρωπος εξαρτάται από το αν οι απαιτήσεις του περιβάλλοντος αποτελούν απειλή για την αυτό-εκτίμησή του και αν ο ίδιος αισθάνεται ότι απειλείται από αυτές. Ένας πολύ σημαντικός στρεσογόνος παράγοντας που ενέχει τον κίνδυνο εμφάνισης του burnout είναι οι πολιτισμικές διαφορές∙ μονογονεϊκές οικογένειες, γονείς μετανάστες. Επίσης, η ελάχιστη υποστήριξη από το κοινωνικό περιβάλλον του ατόμου μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα του στρες.
Συνήθως η εξουθένωση αφορά τον επαγγελματικό τομέα, είναι δηλαδή άνθρωποι που δουλεύουν υπερβολικά πολλές ώρες την ημέρα, με αποτέλεσμα να αφοσιώνονται στη δουλειά τους και να αφήνουν στην άκρη άλλους τομείς της ζωής τους. Μπορούμε όμως να πούμε πως το να είσαι γονιός είναι μια δουλειά με πλήρες ωράριο, έτσι εξουθένωση μπορεί να υφίστανται και οι γονείς στην προσπάθειά τους να βρουν ισορροπία στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή.
Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια;
-Οξυθυμία, άγχος, κατάθλιψη
-Μειωμένη αντοχή, προβλήματα μνήμης, αδυναμία συγκέντρωσης, σύγχυση
-Πονοκέφαλοι, έλλειψη ύπνου, κακή διατροφή, χρήση αλκοόλ ή άλλων ναρκωτικών ουσιών
-Αίσθημα απομόνωσης, αντίληψη μειωμένης προσωπικής επίτευξης, συναισθηματική φόρτιση, προστριβές με άλλους
Πώς μπορεί ένας γονιός να βοηθηθεί;
Πέρα από την επίσκεψη σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, αυτό που μπορεί ένας γονιός να κάνει είναι, πολύ απλά, να «πάρει» λίγο χρόνο για τον εαυτό του. Να κάνει πράγματα που του αρέσουν, για παράδειγμα να κάνει 20’ γυμναστική, να διαβάσει ένα βιβλίο ή να βγει έξω με φίλους. Θυμηθείτε ότι κανένας δεν είναι τέλειος και μην απαιτείται από τον εαυτό σας υπερβολικά πολλά πράγματα. Όλοι αξίζουμε λίγο χρόνο για να χαλαρώσουμε από την απαιτητική καθημερινότητα∙ Χρειαζόμαστε διαλείμματα είτε αυτά είναι μισής ώρας, είτε ενός τριήμερου ταξιδιού.
“Just because you take breaks doesn’t mean you’re broken.” – Curtis Tyrone Jones
Βιβλιογραφικές Αναφορές:
Abramson, A. (2021, October). The impact of parental burnout. Monitor on Psychology, 52(7). http://www.apa.org/monitor/2021/10/cover-parental-burnout
Huziej, M. (2021 June). What is parental burnout? CPD Online College knowledge base. https://cpdonline.co.uk/knowledge-base/safeguarding/what-is-parental-burnout/
North, A. (2020 December). The parental burnout crisis has reached a tipping point. Vox – Understand the News. https://www.vox.com/22060380/covid-parents-burnout-schools-closed-kids-pandemic
Φωτογραφικό Υλικό:
#ροζδύναμη
Πρώτος προορισμός, το τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Δεύτερος σταθμός, το τμήμα Ψυχολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου. Ο επόμενος ελπίζω 1.428 μίλια μακριά από τη Θεσσαλονίκη. Mέσω αυτής της στήλης θα επιχειρήσω να συνδυάσω τη θεωρία που διδάχθηκα στο Πανεπιστήμιο με εναλλακτικές θεραπευτικές πρακτικές που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση ψυχολογικών δυσκολιών.
Σχόλια