Μετά τον πόνο, έρχονται οι αντοχές

     Θα μου μείνει για πάντα χαραγμένη στο μυαλό η μικρή τότε 12χρονη, που ήρθε με την συνοδεία αστυνομικών στον ξενώνα ανηλίκων, θυμάτων κακοποίησης & παραμέλησης του οποίου ήμουν επικεφαλής. Λίγο πριν της συστηθώ, πριν καν δει τον χώρο και γνωρίσει τα υπόλοιπα παιδιά, δήλωσε πως επιθυμεί να φύγει και να επιστρέψει στον προηγούμενο χώρο φιλοξενίας της. Να είναι τουλάχιστον με τον μικρό της αδερφό που ένιωθε πως τον εγκατέλειψε.

Η δήλωσή της και η στάση της; Αμετακίνητη, γεμάτη με περισσή σιγουριά και αποφασιστικότητα. Πίσω όμως από αυτά, κυριαρχούσε η ένταση, μια ένταση που έκρυβε πληγές, πόνο και φόβο. Ίσως και μια αίσθηση αδικίας. Δεν ήταν άλλωστε η πρώτη φορά που άλλαζε πλαίσιο φιλοξενίας από τότε που είχε αφαιρεθεί προσωρινά η επιμέλεια από τους γονείς της, όμως οι προηγούμενοι χώροι φιλοξενίας είχαν κριθεί ως ακατάλληλοι για την μετέπειτα παραμονή της. Ο πατέρας βρισκόταν φυλακή για πολλά αδικήματα και η μητέρα κατηγορούμενη για παραμέληση, έκθεση ανηλίκων σε κίνδυνο, παιδική εργασία κ.α. Μάλιστα εκείνη την περίοδο, είχε απελαθεί και από την Ελλάδα, μιας και ήταν παράνομη στην χώρα. Τα αδέρφια της 12χρονης, σκορπισμένα σε διάφορους χώρους για να είναι ασφαλή. Αλλά χωρισμένα.

Πρώτη μας δέσμευση και πρώτος μας στόχος λοιπόν, να νιώσει ασφαλής και να συνενώσουμε τα αδέρφια. Από το μεγαλύτερο που ήταν 16 ως το μικρότερο όπου τότε ήταν 3 ετών. Από εκεί και ύστερα, ηρέμησε, το πρόσωπο φώτισε, η σκοτεινιά έφυγε, είδαμε το χαμόγελο της και άρχισε σταδιακά να βρίσκει λόγους και τρόπους για να υπάρχει, για να παλεύει, για να ξεχωρίζει, για να προσπαθεί όσο και αν τα πράγματα πηγαίνανε  λάθος, όσο και αν έβγαιναν συνεχώς δυσκολίες και αντιξοότητες. Δεν ήταν λίγες μάλιστα οι φορές που της είχα εκφράσει ευθέως αυτόν τον θαυμασμό μου. Από που προέρχεται όλη αυτή η ακατάπαυστη ενέργεια; Η αντοχή να βρίσκει ξανά και ξανά δύναμη και κουράγιο για να προσπαθεί; Να μην εγκαταλείπει ενώ είχε αρκετούς λόγους στην ζυγαριά για να το κάνει; Μερικές από τις πολλές απορίες μου τότε για την στάση της. Θυμάμαι μια μέρα που μιλούσαμε μου λέει κυρία Μαρία δεν θέλω να είμαι κοντή, όλοι με πειράζουν στο σχολείο. Τότε της απάντησα πως και εγώ είχα το ίδιο θέμα παλαιότερα αλλά πως εδώ και πολλά χρόνια δεν με απασχολούσε πλέον, γιατί είχα βρει ένα μυστικό. “Γιατί;” Ρώτησε με μεγάλη απορία.”Γιατί φρόντισα και έβγαλα πολλές και ψηλές ρίζες από τότε” της απάντησα.

Η μικρή, σήμερα είναι 21 ετών και έχει φροντίσει για τον δικό της ολάνθιστο κήπο. Έχει σπουδάσει, ασχολείται επαγγελματικά με τον κλάδο των σπουδών της και ερασιτεχνικά με την διέξοδο που είχε πρωτογνωρίσει όταν ήταν ακόμη κοντά μας, τον χορό. Με μια από τις διεξόδους που την ενέπνευσαν, που της έδωσαν κουράγιο, θετική σκέψη και το αίσθημα του αξί-ζω και του μπορώ να ξεχωρίσω. Και όντως ξεχωρίζει. Και όντως αξίζει. Όπως και ο καθένας από εμάς ο οποίος μπορεί να έχει ένα καλύτερο, ιδεατό παρελθόν ή ένα πιο βεβαρημένο γεμάτο πληγές και ανεξίτηλες ουλές.
   Σε μια από τις πιο πρόσφατες επικοινωνίες μας και με αφορμή κάτι όχι και τόσο ευχάριστο, η ίδια απάντησε στο “πως είσαι σήμερα με αυτό που συμβαίνει;” “ε κυρία Μαρία, εσύ ξέρεις καλύτερα από όλους πως φρόντισα και έβγαλα και εγώ μεγάλες και ψηλές ρίζες και πως αυτά δεν είναι τίποτα πλέον για τα αδέρφια ***** γιατί κάνουμε όλοι το ίδιο” , “εσείς και όλοι οι άλλοι τότε στον ξενώνα, μας δείξατε ποιοι είμαστε, αν και πλέον κατάλαβα πως το θέμα δεν είναι μόνο να στο δείχνει ο άλλος το ποιος είσαι αλλά να θες να το δεις και εσύ. Και εγώ ήθελα να δω ποια είμαι γιατί μου μάθατε και να θέλω να βλέπω. Να μην είμαι τυφλή, ούτε καν μονόφθαλμη. Μου δώσατε απαντήσεις και κίνητρα για να θέλω. Κάνατε εκεί τα μαγικά σας και μας μάθατε, όχι μόνο εμένα αλλά όλα τα παιδιά πως να θέλουμε, πως να προσπαθούμε και πως να πεισμώνουμε για να συνεχίσουμε. Πολλές από τις νίκες μου στον χορό είναι σίγουρα και δικές σας”. Δάκρυσα..
   Αυτό που ξέρω, που βλέπω, που νιώθω είναι πως ο άνθρωπος είναι σημαντικό να ανατρέχει στα απωθέματά του, να τα θυμάται, να τα αγγίζει, να τα ξαναζεί. Στην αφετηρία του. Είναι άκρως αναζωογονητικό, λυτρωτικό και ελπιδοφόρο. Όμως κάποιες φορές οι καταστάσεις μπορεί να είναι τέτοιες που σε αναγκάζουν να ψάχνεις για λύσεις έξω από εσένα. Να τρέχεις να ελέγξεις και να προλάβεις τα γεγονότα, ξεχνώντας τις αντοχές σου. Ξεχνώντας την πηγή δυναμής σου, την πηγή ενέργειάς σου. Τότε, είναι συνήθως που χρειάζεσαι και κάποιον να σου συμπαρασταθεί, να σε συναισθανθεί, να σκαλίσει αυτά τα απωθέματα, να τα βρει και να τα ανάψει, να τα ενεργοποιήσει εκ νέου. Εναν γονιό, έναν δάσκαλο, έναν μέντορα, έναν φίλο, έναν ειδικό, κάποιον που ενδιαφέρεται αληθινά για να γίνει ακόμη και μεταλλωρύχος αν χρειαστεί, για να σκάψετε παρέα βαθιά. Εκεί που κάποτε έκρυψες τόσο καλά τα απωθέματά σου όχι γιατί δε σου είναι πλέον απαραίτητα αλλά από φόβο. Από φόβο μη σου τα πάρουν και αυτά. Από φόβο μήπως εξαφανιστεί η δύναμή σου ή μήπως στερέψει η πηγή σου και τελικά στην πορεία της ζωής, έχασες την επαφή με αυτόν τον τόσο πολύτιμο χάρτη του κρυμμένου θυσαυρού σου.
    Εσύ άραγε έχεις αναλογιστεί που βρίσκεις τόσες αντοχές για να συνεχίσεις; Από που αντλείς τόση ενέργεια ακόμα και όταν όλα πάνε χάλια; Ακόμη και όταν το φως γίνεται σκοτάδι; Από που αντλείς έμπνευση, δύναμη, κουράγιο και ποιανού λέξη/λέξεις φτάνουν στα αυτιά σου ως οι πιο μελωδικοί ήχοι της πίστης για τον εαυτό σου; Ποιοι είναι αυτοί οι σημαντικοί άλλοι στη ζωή σου που μόλις σου πουν “σήκω έχεις δρόμο ακόμη και θα τα καταφέρεις” εσύ θα το πράξεις;
    Οι αντοχές σου, είσαι εσύ και οι δυσκολίες, ευκαιρίες για μια εκ νέου γνωριμία μαζί τους.

Με πολλή σεβασμό και αγάπη,

Μαρία Γαϊδαρτζή
Ψυχοθεραπευτρια & κοινωνική λειτουργός.